دید کلی
- آیا میدانید، برقی که خانه شما را روشن میکند، بوسیله قوانین فیزیکی تولید و به خانه شما میرسد ؟
- هنگامی که در یک بعد ازظهر آرام پائیزی در خیابان قدم میزنید، آیا فکر کردهاید که اگر نیروهای اصطکاک که علم فیزیک آنها را به خوبی تشریح میکند ، بین زمین و پاهای شما و جود نداشت، تعادل خود را از دست داده و به زمین میخورید؟
- آیا هیچ فکر کردهاید ، در اتومبیلی که سوار آن میشوید و از مسافرت با آن لذت میبرید ، چندین قانون فیزیکی بکار رفته است؟
اگر به
تاریخچه علم فیزیک نگاه کنیم ملاحظه می نمائیم که فیزیک کلمه یونانی است که به معنی
طبیعت میباشد. و اولین بار
ارسطو این نام را برای علم فیزیک برگذید. اما اگر اندکی دقیق شویم ، میبینیم که این نام گذاری واقعا بجا و شایسته است. آری فیزیک علم طبیعت است و چون انسان همواره در طبیعت زندگی میکند زندگی او از طبیعت به طور کامل متاثر میگردد میتوان گفت که فیزیک با زندگی انسان کاملا عجین شده است.
از طرف دیگر چون فیزیک همواره در خدمت انسان بوده و سعی کرده است که با کشف و بیان
قوانین حاکم بر طبیعت ، آن را در سیطره انسان قرار دهد و این امکان را برای انسان فراهم کند که از طبیعت در جهت بهتر زیستن خود ، استفاده کند. و نیز با الهام گرفتن از قوانین موجود در طبیعت اقدام به ساختن ابزار و وسایلی کرده است که هرچه بیشتر زندگی را برای
انسان راحت تر و دلپذیر تر نماید.
فیریک در میان عامه
اگر از افرادی که از تحصیلات دانشگاهی برخوردار نبودهاند ، سئوال شود که فیزیک چیست ، در پاسخ میگویند که فیزیک یک علم تئوری محض است. که مجموعهای از چند قانون پیچیده و بغرنج
ریاضی است . و لذا اصلا نقشی در زندگی انسان نداشته و صرفا حالت نظری دارد. همچنین به علت دشوار بودن از آن گریزانند. به عنوان مثال اگر نمرات
دانش آموزان یک
دبیرستان را در نظر بگیریم ملا حظه میکنیم که تقریبا بیشترین افت دانش آموزان در
درس فیزیک بوده است. همچنین در نظر مردم عادی تنها کاری که از دست یک تحصیل کرده در
رشته فیزیک برمیآید، تدریس و یا به قول عامه معلمی است.
فیزیک را دریابیم!
اگر به کتابهای فیزیک دبیرستان نظری داشته باشیم، ملاحظه میکنیم که در لحظه اول بعد از تعریف جزئی و مقدماتی وارد مسائل نظری و تعدلات ریاضی شده و سعی دارد در یک حجم کوچک کتاب چندین
قانون فیزیکی را به صورت ریاضی بیان کند. همچنین چون تعدادی از دبیران فیزیک نیز فقط بر مفاهیم ریاضی اصرار کرده و از توضیح و تشریح مفاهیم فیزیکی خودداری میکنند ، لذا
فیزیک به صورت یک درس خشک و بی روح درمیآید.
البته شما در اینجا ، درصد
نقد و بررسی کتب دبیرستانی و یا عملکرد دبیران فیزیک که واقعا نقش بسیار اساسی در رشد فکری دانش آموزان دارند، نیستیم و باید این کار توسط افرادی که متخصص این امور هستند، صورت گیرد. اما شاید گفتن این مطلب خالی از لطف نباشد که اگر در ابتدای امر که یک دانش آموز با واژه فیزیک روبرو میشود، با آوردن مثالهای ملموس فیزیک را برای او تشریح کنیم و اهمیت این علم را برای او روشن کنیم ، دیگر فیزیک از حالت یک درس سخت و بی روح به یک درس شیرین و پویا تبدیل میشود.
!نقش فیزیک در آسایش انسان
تصور کنید که بعد از یک روز کار سخت و طاقت فرسا ، در یک
زمستان سرد به منزل خود مراجعت کردهاید.
بخاری گازی را روشن کرده و در کنار خانواده خود به تماشای
تلویزیون مشغول هستید. اگر اندکی دقت کنید ملاحظه مینمائید که سیما و تلویزیون مشاهده می کنید ،
امواج الکترومغناطیسی هستند که بوسیله
گیرنده تلویزیونی شما دریافت میگردند و لحظات شادی را برای شما ایجاد میکنند .
کنترل تلویزیونی که بوسیله آن کانالهای مختلف تلویزیون را جستجو میکنید ، بر اساس امواج الکترومغناطیسی ساخته شده است که با فشار دادن یک دکمه حسگر تلویزیون فرستاده شده و کانالهای آن را تغییر میدهد. گازی که در بخاری خود مصرف میکنید و خود و خانواده خود را از سرمای سوزان
زمستان حفظ میکنید بر اساس قوانین فیزیکی به منزل شما انتقال پیدا میکند.
نمونه این مسائل بسیار زیاد است و مجال یاد آوری آنها وجود ندارد . ولی همین قدر کافی است که بدانیم در واقع با فیزیک زندگی میکنیم. البته لازم به ذکر است که سایر علوم نیز برای آسایش و راحت زندگی کردن انسان بوجود آمدهاند اما اگر اندکی دقت کنیم ملاحظه مینمائیم که در این میان نقش فیزیک از همه پر رنگتر است.
فیزیک در خدمت نابودی انسان
شاید بر ما ایراد بگیرید که در تمام مواد فیزیک در جهت آسایش و رفاه انسان نیست و بر این نکته اصرار داشته باشند که انواع
بمبهای اتمی و
هستهای ، موشکهای پیشرفته هستهای که برای نابودی انسان ساخته شدهاند، بیشر با استفاده از
علم فیزیک بوجود آمدهاند. در پاسخ باید بگوئیم که درست که تمام این موارد در سایه
علم فیزیک ایجاد شدهاند، ولی اگر کمی به عقب برگردیم، ملاحظه میکنیم که در پیدایش و کشف قوانینی که اساس ساخت این وسائل مرگبار شدهاند، هدف اصلی این افراد تامین آسایش بشر بوده است. به عنوان مثال اگر از
انرژی هستهای در جهت تامین برق مورد نیاز انسان و از
لیزر و
اشعه ایکس در جهت تسریع اعمال جراحی و ...استفاده شود، نه تنها این موارد ناپسند و نا خوش آمیز نخواهند بود، بلکه بسیار زیبا و شایسته خواهند بود. اما همواره در طول تاریخی افرادی بودند که از علم و امکانات علمی در جهات منفی و نادرست بهره بردهاند، و علم فیزیک نیز از این قاعده کلی مستثنا نبوده است. بنا بر این نباید خصلت نادرست بعضی از افراد بشر را به حساب فیزیک بنویسیم و بخواهیم از ابهت و زیبایی علم فیزیک بکاهیم.
!مباحث مرتبط با عنوان