دید کلی
چهره تابناک خورشید و یا سطحی را که پرتوهای مرئی از آن ساطع میگردد.
رخشانکره یعنی کره درخشان خورشید مینامند، غالب مردم بر این پندارند که درخشندگی لبههای قرص خورشید بیشتر از دیگر جاهای آن است، حال آنکه فروزندگی بخشهای مرکزی قرص خورشید بیش از سایر جاها بوده و لبههای آن از درخشندگی کمتری برخوردار است. پدیده باریک گرائی لبهها به این دلیل است که خورشید جرمی است از گاز گداخته که دمای آن هماهنگ با دور شدن از مرکز رو به کاهش مینهد و هر چه به لبههای قرص خورشید که در واقع بخشهای بلند رخشانکره هستند نزدیکتر شود. سردتر میگردد و بالطبع گسیلش نور کمتری را موجب میشود.
مشخصههای فیزیکی
کلاً رخشانکره لایهای است شفاف و نور گذرا و به همین مناسبت با ژرفای چند صد کیلومتری آن را میتوان مشاهده نمود. اعماق درونی خورشید کاملاً یونیده و بسیار تیره و کدر است و مواد متشکله لایههای زیرین رخشانکره نیز عمدتاً به دلیل موجودیت یونهای هیدروژن منفی یعنی هیدروژنی که اتمهای آن یک الکترون اضافی دریافت کردهاند. کدر و تا اندازهای تیره هستند. رخشانههایی که از بخشهای درونی سر بر میآورند، هنگام برخورد با هیدروژن منفی جذب میگردند و در این فرآیند الکترونهای بسیار رها میشود و هیدروژن خنثی تولید میگردد.
با به دام افتادن مجدد اتمهای هیدروژن خنثی رخشانههایی که طول موج آنها نسبت به رخشانههای نخستین متفاوت است ساطع میگردند و انرژی تشعشعی از بخشهای زیرین رخشانکره رها گردیده و به صورت نور مرئی جلوه گر میشود. متناسب با کاهش دما از میران تمرکز کاشته میگردد و هماهنگ با افزایش ارتفاع ، تیرگی رخشانکره نیز به سرعت برطرف میگردد و رخشانههای ساطع شده بسوی فضا روان میشوند.
دانههای خورشیدی
رخشانکره توده گاز گداختهای است که بافت آن ظاهراً از دانههای نورانی و جنبدهای که عمر هر یک از آنها حدود 8 دقیقه به درازا میکشد، تشکیل یافته است. هر یک از این دانهها که به تنهایی حدود هزار کیلومتر قطر دارند بوسیله
تلسکوپهایی که قطر دهانه آنها 10 سانتیمتر باشد، قابل تشخیص هستند. دانههای خورشید معرف منطقهای میباشند که گاز داغ از مرکز آن با سرعتی حدود 0.5 کیلومتر در ثانیه به اطراف پراکنده میشوند و گازهای سردتری که در اطراف جای گرفتهاند دیوارهایی پدید آورند و دانهها را از یکدیگر جدا میسازند.
در مقیاس وسیعتر شبکهای از ابر دانهها وجود دارد که قطر آنها به حدود سی هزار کیلومتر بالغ میگردد. ابر دانهها که شامل صدها تکدانه هستند نیز به نوبه خود دوایری باشند که میدان مغناطیس در اطراف آنها شدت یافته و عمر آنها 12 تا 24 ساعت به درازا میکشد. ابر دانهها را میتوان به کمک خود طیف نگاشت به آسانی آشکار ساخت. طبق اثر داپلر نور نزدیک شونده به رنگ آبی و نور دور شونده به رنگ قرمز گرایش مییابد. از آنجایی که ابر دانهها دارای حرکت فورانی نزدیک شونده و همچنین حرکت سرنگونی و افقی دور شونده هستند. از این رو قسمتهای نزدیک شونده روشنتر از بخشهای دور شونده به نظر آمده و اختلاف رنگ ظاهری را موجب گردیده است.
لکهها با
کلفهای خورشیدی که بوسیله تلسکوپهای معمولی نیز قابل مشاهده میباشند. گویای فعالیت رخشانکره بود و درخشهها که در مقابل لکههای درخشان و روشنی هستند، ظاهراً در محدوده کلفهای خورشیدی و پدیدار شده و معمولاً تا چند هفته پس از ناپدید شدن کلفها همچنان بر جای میمانند.
مباحث مرتبط با عنوان