آشنایی
تنوع رخساره ها در سنگهای دگرگونی ناحیه‌ای زیاد است و به همین دلیل بر حسب محققین مختلف به دستجات کوچکتر و زیررخساره‌ها تقسیم‌بندی شده است. در درجات ضعیف تر ، تشخیص رخساره‌های دگرگونی ناحیه‌ای از
دگرگونی دینامیکی آسان نیست. رخساره‌های مهم دگرگونی ناحیه‌ای شامل
رخساره شیت سبز ، رخساره
آمفیبولیت و رخساره
گرانولیت می‌باشد. در بعضی شرایط ، رخساره اکلوژیتی را جزو رخساره‌های دگرگونی ناحیه‌ای به حساب می‌آورند.
رخساره شیت سبز
این رخساره با مجموعه کانیهای سبز رنگ و غالبا آبدار مانند کلریت ، اپیدوت ، اکتینولیت مشخص می‌باشد. مجموعه کانیهای این رخساره بر حسب آنکه از دگرگونی سنگهای بازیک ، سنگهای پلیتی بوجود آمده باشد در حد کلی عبارتند از:
سنگ بازیک|سنگهای بازیک <----------- آلبیت + اپیدوت + کلریت + اکتینولیت + کوارتز
سنگ پلیت|سنگهای پلیتی <----------- کلریت + میکا|میکای سفید + بیوتیت + کلریتوئید + کوارتز
حدود پایداری کانیهای این رخساره معرف درجات دگرگونی ناحیه‌ای ضعیف است و تصور می‌شود که در درجات حرارت بین 350 تا 500 درجه سانتیگراد و فشارهای بین 2.5 تا 8 کیلوبار فشار آب بوجود می‌آید. فرق این رخساره از رخساره پرهنیت-پومپله ایت ، فقدان این دو کانی در رخساره شیت سبز است، به علاوه فقدان رئولیت آن را از رخساره زئولیتی مجزا می‌سازد. رخساره شیت سبز را به زیر رخساره‌های ذیل بر حسب ازدیاد دگرگونی|شدت دگرگونی تقسیم می کنند:
- مجموعه کوارتز + آلبیت + موسکوویت + کلریت
- مجموعه کوارتز + آلبیت + اپیدوت + پیوتیت
- مجموعه کوارتز + آلبیت + اپیدوت + آلماندن
خاطر نشان می‌کنیم که آمفیبول نوع اکتینولیت + ترمولیت معرف رخساره شیت سبز و جدا کننده این رخساره از
رخساره آمفیبولیت است.
رخساره آمفیبولیت
این رخساره خاص دگرگونی ناحیه درجات حرارت و فشار متوسط است و شامل مجموعه کانی شناسی است که در آن هورنبلند و
پلاژیوکلاز کانیهای شاخص محسوب می‌شوند. اگر از دگرگونی سنگهای بازیک بوجود آید به مجموعه کانیهای آن ( علاوه بر هونبلند و پلاژیوکلاز ) ، اپیدوت و آلماندن هم اضافه می‌شود. و در صورتی که از دگرگونی سنگهای پلیتی بوجود آید مجموعه کانیهای آن عبارتند از:
میکا|میکاها + آلماندن + استروتید + دیستن یا سیلیمانیت ولی فاقد آندالوزیت است. در حالتی که درجه حرارت زیاد ولی فشار کم یا متوسط باشد رخساره کوردیریت-آمفیبولیت ولی در فشارهای زیادتر رخساره آلماندن - آمفیبولیت بوجود می‌آید.
رخساره گرانولیت
فقدان کانیهای آبدار از ویژگیهای این رخساره است. در انواع سرشار از آلومینیوم ، دیستن ، سیلیمانیت و کوردیریت نیز وجود دارد. در سنگ بازیک|انواع بازیک هم دو نوع پیروکسن ( دیوپسید و هیپرستن ) یافت می شود. این رخساره در درجات حرارت زیادتر از ذوب گرانیت پایدار است.
رخساره کلوژیت
مختص فشارهای زیاد و در سنگهای بازیک یافت می‌شود. می‌توان ثابت نمود که این رخساره در اعماق پوسته قاره‌ای ظاهر می‌شود. در ترکیب آن گرونای آهن و منیزیم‌دار ، امفاسیت ، روتیل و دیستن وجود دارد. در تبدیل گابرو یا
بازالت به
اکلوژیت ، کانیهای اصلی آن مانند پلاژیوکلاز ،
الیوین و
اوژیت از بین می‌روند و به امفالیت و گرونا تبدیل می شوند.
اگر مایعی با ترکیب بازالتی در درجه حرارت بیش از 1200 درجه سانتیگراد ، در اعماق پوسته متوقف شود و در منطقه‌ای که تحت تاثیر دگرگونی ناحیه‌ای بالاتر از 12 کیلوبار فشار-قرار گیرد، انجماد بر جای آن ، موجب تبلور کانیهای خاص رخساره اکلوژیتی می‌شود.
مباحث مرتبط با عنوان
