دیوان برید
«ضد اطلاعات و جاسوسی» در عهد غزنوی
«583-351ق/ 1187-962 م»
دیوان برید که صاحب آن در ارسال نامهها، دریافت خبر و اطلاع از ولایات اعمال نظر داشت، غالباً بی واسطه و مستقیم با خود سلطان مربوط بود که البته شغل او از جهت دریافت اخبار و اطلاع از اوضاع مُلک با شغل مشرف هم به نوعی ارتباط پیدا میکرد.
اهمیت دیوان برید
به هر حال صاحب دیوان برید هم مثل صاحب
دیوان اشراف، در تمام مملکت، نایبان خود را داشت.
به طوری که این نایبان عموماً از جانب خود آنها و با اجازت پادشاه تعیین میشدند، با این وصف وزیر که اداره امور نایبان را عهده دار بود، در انتخاب آنها صاحب نظر بود.
چنان که
احمد بن حسن میمندی در شروطی که برای قبول و پذیرش این شغل داشت با امیر مسعود در باب شرایط قبول وزارت چنین مقرر کرد که این نایبان صاحب برید و صاحب اشراف
«باید از دیوان بنده روند تا کسانی باشند امین و معتمد که بنده ایشان را بشناسد.»
و پیداست که وقتی مسعود در باب حدود و وظایف وزیر خاطر نشان میکند که:
«خواجه خلیفه ماست در هر چه مصلحت باز گردد. مثال وی و اشارت وی روان است در همه کارها و بر آن چه بیند کس را اعتراض نیست.»،
نظارت دیوان وزارت را در سایر دیوانها به طور ضمنی تأیید و الزام میکرد. از این میان تنها دیوان رسالت بود که مستقیماً زیر نظر سلطان قرار داشت و نظارت وزیر در آن ضرورتی پیدا نمیکرد.