خودآگاهی طبقاتی یک شکل از اشکال مختلف خودآگاهی اجتماعی است . خودآگاهی طبقاتی ، یعنی آگاهی به خود در رابطهاش با طبقهء اجتماعی که با آنها زیست میکند .
در جامعههای طبقاتی ، خواه ناخواه هر فرد در یک قشر خاص و یک طبقهء خاص از نظر زندگی و برخورداریها و محرومیتها قرار دارد . درک موضع طبقاتی و مسؤولیت طبقاتی ، خودآگاهی طبقاتی است .
بلکه بر اساس برخی نظریهها انسان ما ورای طبقهای که در آن است ، " خود " ی ندارد ، خود هر کسی " وجدان " اوست ، مجموعهء احساسها ، اندیشهها ، دردها و گرایشهای اوست ، و اینها همه در " طبقه " شکل میگیرد . این است که به عقیدهء این گروه ، انسان نوعی فاقد خود است ، یک موجود انتزاعی است نه عینی ، موجود عینی در طبقه تعین مییابد ، انسان وجود ندارد ، اشراف یا توده وجود دارد ، تنها در جامعهء بی طبقه است که اگر واقعیت یابد ، انسان واقعیت پیدا میکند ، پس در جامعهء طبقاتی ، خودآگاهی اجتماعی منحصر است به خودآگاهی طبقاتی . ~~
خودآگاهی طبقاتی ، طبق این بیان ، مساوی است با " سود آگاهی " ، زیرا بر این فلسفه مبتنی است که حاکم اصلی بر فرد و زیر بنای شخصیت فرد ، منافع مادی است ، همچنانکه در ساختمان اجتماع ، نهاد اساسی و زیر بنا نهاد اقتصادی است و آن چیزی که به افراد یک طبقه " وجدان مشترک " ، " ذوق مشترک " ، " قضاوت مشترک " میدهد ، زندگی مادی مشترک و سود مشترک است .
زندگی طبقاتی بینش طبقاتی میدهد و بینش طبقاتی سبب میشود که انسان ، جهان و جامعه را از آن دریچهء خاص ببیند و با عینک خاص مشاهده کند و از دیدگاه طبقاتی تفسیر نماید . درونش خواه ناخواه درد طبقاتی و تلاش و جهت گیری اجتماعیاش طبقاتی خواهد بود .
مارکسیسم به چنین خودآگاهیای معتقد است . این نوع خودآگاهی را میتوان خودآگاهیمارکسیستی نامید
منبع:کتاب انسان در قرآن
شهید مطهری
صفحه62
