خباب بن ارت تمیمی از اعراب
قبیله تمیم و از اسیران دوران جاهلیت بود که در
مکه به زنی به نام «امّ النمار» فروخته شد. او پدر
عبدالله بن خباب بود.
خباب از پیشگامان مسلمان و نخستین گروندگان به اسلام است. وی در راه پذیرش اسلام متحمل رنج و شکنجه زیادی گشت و از این رو وی را از «معذّبین» (عذابدیدگان) به شمار می آورند. خباب آهنگر بود و از زمانی که ام النمار از مسلمانشدن خباب آگاهی یافت، آهن گداخته را از کوره بیرون میآورد و سر خباب را با آن میسوزاند.
همچنین کفار قریش، زره بر تن وی میپوشاندند، او را زیر آفتاب سوزان مکه میانداختند و وقتی حلقههای زره به بدنش فرو میرفت، آن را با پوست تنش میکندند! وی همچنان در راه اسلام استقامت ورزید تا اینکه روزی رسول خدا را کنار
کعبه دید و زبان به گلایه گشود و از پیامبر خواست برای رهایی وی دعا کند. پیامبر خدا وی را دلداری داد و با بیان شکنجههایی که خداپرستان امت های پیشین متحمل میشدند، او را به استقامت در راه هدف فرا خواند.
خباب پس از چندین سال تحمل شکنجه و آزار مشرکان قریش، به هنگام هجرت مسلمانان به
مدینه، به آن دیار هجرت کرد و همچون گذشته در کنار رسول خدا ماند و در تمامی جنگهای آن زمان در سپاه مسلمانان شرکت کرد.
او پس از رحلت رسول خدا از حامیان و دوستان خاص
امیرالمؤمنین علی علیه السلام شد. خباب در سالهای آخر عمر به
کوفه هجرت کرد و به علت بیماری سختی که دچارش شده بود نتوانست در جنگهای امام علی شرکت جوید.
سرانجام خباب در سال 37 قمری در اثر همان بیماری درگذشت و اولین مسلمانی بود که در کوفه مدفون گشت.
نقل است که امیرالمؤمنین علیه السلام به هنگام بازگشت از
نبرد صفین وقتی از مرگ وی آگاه شد، وی را ستود و فرمود:«خداوند خباب را رحمت کند که به دلخواه خویش اسلام آورد، به میل خود هجرت کرد، عمری را به مجاهدت سپری کرد و شکنجههای فراوانی تحمل نمود. خداوند پاداش نیکوکاران را تباه نمی سازد.»
منابع:
اعیان الشیعه، ج 6، ص 304؛ قاموس الرجال، ج 4، ص 154
