خالدبن برمکی
«132-170ق /749-786 م»
عباسیان پایتخت خود را به
عراق که مرکز
ایرانیان و شیعیان آنان بود منتقل ساختند. نخست در کوفه و سپس در هاشمیه ماندند تا زمانی که منصور شهر
بغداد را در کنار
دجله آباد کرد و به آنجا آمد،
موالیان ایرانی به ویژه «خراسانیان» را به خود نزدیک نمود و بسیاری از ایرانیان به ویژه آن هایی را که به همراه ابومسلم برای
خلافت عباسیان کوشیده بودند، جزو کارگزاران درجه یک قرار داد که شاخص ترین آنان «خالد بن برمک» نیای وزیران برمکی است. خالد از سرداران سپاه
ابومسلم، برای خلافت عباسیان در کارزارها شرکت جست که در این حین خدمات بزرگ و درخشانی نیز انجام داده بود. برخی از مورخان معتقدند که پدر خالد از زرتشتیان بلخ و از مقدسان و موبدان آتشکده نوبهار «بلخ» و از بزرگان ایرانی بود، هر چند که معلوم نیست تا لحظه آخر او به کیش خود باقی مانده باشد، زیرا از نامگذاری فرزندانش میتوان این احتمال را داد که با نفوذ اسلام، وی نیز به این دین گرویده باشد. خالد که مردی خردمند و دانشمند بود به سپاه ابومسلم درآمد که به راستی همانند ابومسلم در خدمت به عباسیان کوشش های فراوانی کرد.
سفاح خلیفه عباسی، خالد را پیش کشید و جایگاه وزارت را به او داد و منصور نیز آن جایگاه را برای وی گواهی کرد.
پس از کشته شدن ابو مسلم، زمانی که اکراد در
فارس، سر به شورش برداشتتند، منصور، خالد را برای مقابله با آن ها روانه آن دیار نمود.
باری خالد که در طی مدت انتشار دعوت سرّی ، به نهضت هاشمیه پیوسته بود در لشکر قحطبه متصدی تقسیم
غنایم شد و در عهد خلافت سفاح، نه تنها متولی
دیوان جُند و خراج، بلکه متصدی شغل وزارت نیز شد. او برای مدتی در فارس و همچنین
طبرستان و
موصل حکومت داشت. حتی در عهد مهدی خلیفه عباسی، در حالی که سنش بالغ بر هفتاد سال بود با پسرش یحیی در یک لشکرکشی خلیفه بر ضد بیزانسیان شرکت کرد. خالد حوالی سال 170 ق / 786 م چشم از جهان فرو بست.
آ
