اسماعیل پسر بزرگ
حضرت ابراهیم علیه السلام و از انبیای بزرگ الهی بود. مادرش
هاجر، کنیز
ساره، همسر اول ابراهیم علیه السلام، بود.
ساره چون نازا بود هاجر را به ابراهیم بخشید تا از وی صاحب فرزند شود. وقتی هاجر حامله شد، فرشته ای وی را بشارت داد که نسلش زیاد خواهد شد و گفت نام فرزندش را اسماعیل بگذارد. مدتی بعد ساره نیز به قدرت خداوند
حضرت اسحق را به دنیا آورد.
حضرت ابراهیم علیه السلام به دستور الهی اسماعیل و هاجر را به سرزمین
حجاز و
مکه برد و در بیابان مکه رها کرد و خود به شام بازگشت .
با رفتن ابراهیم علیه السلام تشنگی بر اسماعیل و هاجر غلبه کرد و هاجر در جستجوی اّب هفت مرتبه فاصله بین دو کوه
صفا و مروه را طی کرد و هنگامی که ناامیدانه به نزد اسماعیل بازگشت، با شگفتی فراوان دید اسماعیل پا بر زمین سائیده و از اّن محل اّب بیرون جوشیده است. هاجر خطاب به اّب گفت:«زمزم» یعنی «بایست.»
آب زمزم به لطف خداوند،هنوز همواره از همان چشمه می‌جوشد.
اسماعیل در سرزمین مکه بزرگ شد و در تیراندازی مهارت یافت. ابراهیم علیه السلام چندبار به دیدن اسماعیل و هاجر رفت، و در یکی از همین سفرها بود که به امر خداوند به بنای
کعبه پرداخت و اسماعیل نیز در این کار یاری‌اش کرد.
اعراب خود را از نسل اسماعیل و عبرائیان خود را از نسل اسحق می‌دانند.
حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم نیز از تبار حضرت اسماعیل علیه السلام بوده است.
در قرآن 12 بار از ابراهیم علیه السلام نام برده شده و به رسالت وی تصریح شده است. در قرآن کریم ذکری از اینکه «ذبیح» چه شخصی بوده است در میان نیست، اما چون در سوره صافات، ذکر اسحاق علیه السلام پس از گزارش ذبیح آمده است، مفسران مسلمان اسماعیل را ذبیح می‌دانند، ولی در
تورات فرزندی که ابراهیم به قربانگاه برده اسحاق بوده است.
منابع :
دایره المعارف تشیع ج2، اعلام قرآن، خزائلی، دایره المعارف بزرگ اسلامی ج 8، قصص الانبیاء، مروج الذهب ج1 ص 57
