حرمت شرابخواری از نظر قرآن کریم:
یکی از محرمات قطعی در اسلام، نوشیدن شراب است، یعنی آنچه عقل انسان را میگیرد و مست میکند.
رسول خدا پس از زدودن شرک از دلهای اعراب، نشر احکام را که از جمله آنها تحریم شرب خمر بود، آغاز کرد، ولی چون شرابخواری یکی از عادات دیرینه بت پرستان بود و مشروب فروشی یکی از راههای درآمد عدهای از آنها بود، خداوند متعال چنین صلاح دید که حرمت شراب را بتدریج اعلام کند، لذا ابتدا در
مکه آیه 33 سوره اعراف را فرستاد:«
قل انّما حرم ربی الفواحش ما ظهر منها و ما بطن والاثم والبغی بغیر الحق » از آن پس به طور کلی هر چه "اثم" (گناه) بود، حرام اعلام شد.
پس از این آیه، در
مدینه منوّره آیه 43 سوره نساء نازل شد:«
یاایها الذین آمنو ا لا تقربوا الصلوه و انتم سکاری » (ای مؤمنین، در حال مستی نماز نخوانید.»
با این آیه، حرمت شراب برای نمازگزاران بیان شد. و سرانجام آیه 219 سوره بقره نازل شد:«
و یسئلونک عن الخمر و المیسر قل فیهما اثم کبیر» در این آیه، شرابخوری صریحاً گناه معرفی شد که با انضمام آیه اول (آیه 33 سوره اعراف) حرمتش مشخص میشود.
در عین حال گویی بعضی از مسلمانها هنوز به حرمت شرابخوری تن نداده بودند؛ لذا آیه صریح دیگری (سوره مائده، آیه 90) نازل شد که فرمود:«
انما الخمر والمیسر والانصاب والازالام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون»
حرمت شرابخواری از دیدگاه پیامبر و ائمّه علیهم السلام :
هیچیک از فقها خوردن شراب را حلال نمی دانند و در روایات زیادی تصریح به حرمت آن شده است. شرابخواری جزو گناهانی است که اثرات بسیار شوم و عواقب وخیمی در پی دارد که به چند روایت از پیامبر اسلام اشاره میشود:
-رسول خدا در مورد شراب، ده نفر را لعنت فرمود:«زارع، نگهدار، آبگیر، خورنده، ساقی، آورنده، گیرنده، فروشنده، خریدار، سودبرنده.» یعنی هر کس به هر نحوی در شرابخوری نقش داشته باشد، مورد لعن پیامبر است.
-« هر کس شراب بنوشد نمازش تا چهل روز، قبول نیست.»
-«اگر فرد شرابخوار سخنی گفت، او را تصدیق نکنید. اگر از دخترتان خواستگاری کرد، او را رد کنید. اگر بیمار شد به عیادتش نروید، و اگر مُرد، در تشییع و تدفین او حاضر نشوید. به او اعتماد نکنید و امانتی به او نسپارید.»
-«شرابخور را تا سه بار، تازیانه بزنید و در دفعه چهارم بکشید.»
-«کسی که به اختیار خود بر سر سفرهای بنشیند که در آن شراب بنوشند، ملعون است، و ملعون است.»
-«تمام بدیها در خانهای جمع شدهاند و شرابخواری کلید آن خانه است.»
-«شراب و ایمان در یک جا جمع نمیشود.»
-«شرابخوار را به سیصد و شصت نوع عذاب شکنجه میکنند.»
امام باقر علیه السلام فرمود:«خمر یعنی هر چه سکرآور و مستکننده باشد؛ و هر چه زیادش مست کننده باشد، خوردن مقدار اندکی از آن هم حرام است.»
امام صادق علیه السلام فرمود:«خداوند شرابخوری را حرام فرمود، چون فسادانگیز است. کسی که دائماً شراب میخورد، حالت ارتعاش و اضطراب دارد، از قلبش نور هدایت و ایمان میرود و مردانگیش منهدم میشود. مستی و بیعقلی، او را به ارتکاب اعمال حرام وادار میکند؛ خونریزی میکند، مرتکب زنا میشود و چه بسا در حال مستی به محارم خود تجاوز کند.»
گفتنی است هر چیز مست کننده ای حرام است، حتی اگر به آن شراب نگویند.
روایات زیادی نیز در این مورد وارد شده است، از جمله:
حضرت صاحب الزمان علیه السلام فرمود:«نوشیدن آبجو حرام است.»
رسول خدا فرمود:«هر مست کننده ای حرام است.» و نیز فرمود:«از
انگور شراب می سازند و از
کشمش و
خرما و
جو هم شراب می سازند. ای مردم! من شما را از تمام آنها نهی می کنم!»
منابع:
تفسیر المیزان، ج 2، ص 202 و 203.
تفسیر المیزان، ج 6، ص 123 و 124.
بحار الانوار، ج 79،باب 86 و باب 88.
مراجعه شود به:
قرآن و تحریم شراب در چهار مرحله
