• ماکس وبر در تحلیل دین، در برخی از زمینه‏ها، با مارکس موافق است. یکی از وجوه اشتراک او با مارکس، خصلت رادیکالی یعنی توجه به ریشه‏های مشکلات اجتماعی ، تحلیل آنان از جامعه است. در واقع، آنچه را مارکس بیگانگی کارگر از وسایل تولید نام می‏برد، وبر بیشتر گسترش داده و به صورت مفهوم جامع‏تر حکومت عقل بر زندگی جدید در آورد. ازنظر وبر، عقاید دینی منافع مختلف گروهی را حقانیت می‏بخشد و بر خلاف مارکس، که معتقد است تنها اقتصاد و زیربنای اقتصادی است که بر دین و فرهنگ و روبنای فکری اثر می‏گذارد و آن را تعیین می‏کند، معتقد است ‏باورهای دینی به نوبه خود، بر اقتصاد و زندگی روزمره اثر گذاشته و عامل تعیین کننده آن‏هاست. در نهایت، وبر در جوامع جدید، نقش مذهب را بسیار ضعیف می‏داند. انسان نوین خدایان را از صحنه بیرون می‏راند و آنچه را در دوران پیش، با بخت ، احساس ، سودا و تعهد تعیین می‏شده، عقلانی کرده و تابع محاسبه و پیش ‏بینی ساخته است.

منابع

• ژولین فروند جامعه شناسی ماکس وبر،ص 28
• احمد صدرائی، مفاهیم اساس جامعه‏ شناسی ماکس وبر، ج اول،ص 28
• ریمون آرون، مراحل اساسی اندیشه در جامعه ‏شناسی، ترجمه باقر پرهام، ص 585