دید کلی
تغییرات سیستماتیک در سطح آب دریا که در ارتباط با سکانس‌های
چینه شناسی است، اهمیت ویژه‌ای در حالات کرانه یا به عبارت بهتر ، شرایط کرانه روی فلات قاره دارد. بالا آمدگی پیشرونده در سطح دریا به وسیله واحدهای چینه شناسی مشخص می‌شود.
پلاتفرمهای کربناته ضخیم ،
واحدهای ریفی ،
سکانس‌های دلتایی ، پیش روی ، پس روی ، توسعه دریا از جهت تفاوت در ضخامت و جنبه‌های دیگر فلات قاره‌ای مشخصات ویژه‌ای را در مورد تغییرات سطح دریا نشان می‌دهد. جابجایی خطوط ساحلی ، ادامه واحدهای رسوبی و
تغییرات لیتوژی موید این تغییرات هستند.
دگرشیبی ناحیه‌ای ، مستقیما نتیجه تغییرات سطح آب دریا بوده و می‌توانند مبین پیش روی باشند که در طرحهای
پالئوژئوگرافی کاربرد دارند. ناگفته نماند که فلات قاره‌ها ممکن است بازتابی از توازن تعادلی شرایط دریا ،
تکتونیک و فرآیندهای فیزیکی باشند.
عوامل موثر در پیدایش فلات قاره‌ها
- چرخه‌های تکراری پیش روی و پس روی دلتا که در ارتباط با واحدهای چینه شناسی است.
- حاکمیت و تسلط قطعات خرده‌های بیوژنیک
- تداوم آرام ایجاد قطعات و خرده‌های بیولوژیکی در یک دوره زمانی طولانی.
- حاکمیت عدم توازن در جایی که رسوبات بدوا طبیعت شیمیایی داشته و تجمع حاصل کرده‌اند.
تاثیر آب و هوا در تغییر سطح آب دریاها
آب و هوا در هر دو بخش قاره‌ای و دریایی تاریخ پیش روی محدوده قاره‌ای و منطقه
فلات قاره را نشان داده و طبیعت صفحه حاشیه قاره و اشکال تغییرات سطح دریا را معین می‌کند.
واحدهای رسوبی در فلات قاره
این واحدها ، دلایل اساسی برای تفسیرهای گوناگون شرایط کرانه را فراهم می‌آورد. ساختمانهای رسوبی ،
کانی شناسی و
خواص بیولوژیک طبیعت و ماهیت انرژی را در چهره رسوبی رخساره آن نمایش داده و شیمی آب و پالئوژئوگرافی در هر دو بخش (قاره و فلات قاره) مشهود است.
مدلهای رسوب شناسی و رخساره‌ای در فلات قاره و بخش داخلی دریا به وسیله فرآیندی مشابه مشخص می‌شوند. امواج و جریانات در تمامی محیطهای دریایی متداول و معمول است.
نیروهای جزر و مد حتی در مهم‌ترین فلات قاره‌ها همچنین در بخش حاشیه‌ای و داخلی حوضه‌های رسوبی به وقوع می‌پیوندند. جزر و مدهای حاصل از طوفان ، با دیگر فرایندهای در ارتباط با جنبه‌های بیولوژیک _ بیوشیمیایی و شیمیایی ، خود گویای شرایط رسوب شناسی می‌باشند. چنین فرایندهایی بیشتر مختص آبهای فلات قاره و بخش داخلی حوضه‌های رسوبی دینامیک هستند.
- مدلهای چینه شناسی و رسوب شناسی معرف آبهای فلات قاره.
- حرکت متقابل جریان تراکمی (Density) و پیشرفت ساحل به طرف دریا در اثر رسوبات.
- حرکت متقابل پیش روی آب با انرژی پایین و ملایم.
- واکنش و حرکت متقابل امواج جزر و مدی و واکنشهای بیوشیمیایی.
هر یک از حرکات متقابل نتیجه شرایط فیزیکی و فرایندهای گسترده و ایجاد صفات مشخص واحدهای چینه شنلسی است.
مشخصات پیشرفت ساحل به طرف دریا
- رسوبات با دانه بندی منظم مشخص است.
- در این شرایط ژئومتری ، توسعه امواج بلند و نیروهای جزر و مدی وجود ندارد. بنابراین انرژی پایین است.
- موبسیدانس یا فرونشینی نسبی وجود دارد.
تراکم تشکیل چینه ، با شوری و درجه حرارت در ارتباط است و مکانیسم‌های حمل و نقل رسوبات خوب دانه بندی شده (Well Sorted) ، در ارتباط با تمرکز در لایه‌ها و با تراکم مختلف می‌باشند. گسترش جریانهای افقی آب در ارتباط با وزش بادها ، چرخه جزر و مد و نواحی که به طرف بالا حرکت می‌کرده‌اند، ممکن است به صورت نیروهای متمرکز ، یک
جریان توربیدیته را در هر محلی از فلات قاره مشخص کنند.
تاثیر پیشروی دریا بر واحدهای چینه شناسی متوالی
واحدهای چینه شناسی متوالی در طول پیشروی دریا رسوب نموده و برای بسیاری از دگرشیبی‌ها سکانسی متداول و مرسوم هستند. این واحدها به وسیله رسوب حاصل از بقایای ارتفاعات که در اثر فرسایش از بین رفته، مشخص می‌شوند. مثال خوب در این زمینه تجمع
آشفتگی زیستی (Bioturbation) دانه‌های
فسفات و
گلوکونیت با تجمع آواری استخوانها _ دندانها و واریزه‌های صدفها می‌باشد.
این واحدهای چینه شناسی معمولا مبین مرحله آغازی رسوبگذاری در طول پیشروی آب دریا می‌باشند. در این حال رسوبات حاصل از فرسایش خط ساحلی سبب ایجاد رسوبات خوب دانه بندی شده متشکل از لایه‌های نازک و منظم می‌شود. تجمع واحدهای چینه شناسی ضخیم حاکی از توازن بین تولید رسوب نمونه جریان ، نیروهای رسوبی و فرونشینی حوضه است.
ژئومتری واحدهای رسوبی
ژئومتری واحدهای رسوبی از آنجایی که به وسیله مقاطع
لاگ‌ها (Log Sections) دقیقا ضبط می‌شوند. اساس تطابق چینه شناسی مقایسه‌ای بوده و برای تفسیر فرایندهای فیزیکی به منظور توسعه و گسترش قلمرو چینه شناسی رسوبات مشابه بکار گرفته می‌شوند.
مباحث مرتبط با عنوان
