تعادل ژنی در مگس سرکه
کالوین بریچ در کارهای خودروی مگس سرکه یک ماده ی تریپلوئید (3n)را با یک نر عادی آمیزش داد و ترکیبات متنوعی از کروموزوم های آتوزوم و جنسی را در بین زاده ها مشاهد کرد.
بریج در سال 1992 پیشنهاد کرد که جنسیت در مگس سرکه بوسیله ی تعادل یا نسبت آلل های آتوزوم که به نر بودن کمک می کنند و آلل های روی کروموزوم X که به ماده بودن کمک می کنند تعیین می شود او نسبت کروموزوم های Xبه مجموعه های کروموزوم های آتوزوم را محاسبه کرد تا ببینید آیا این نسبت ها می توانند جنسیت مگس های سرکه را پیش بینی کننده یک سری آتوزومی در مگس سرکه شامل 3 کروموزوم است جدول 1 که بیان کننده ی نتایج است نشان می دهد که پیش بینی بریج در مورد نسبت ژنی برای تعیین جنسیت درست است. وقتی که نسبت X:A ( تعداد کروموزوم هایX به تعداد سری های آتوزومی A) برابر 1 باشد همانطور که در یک ماده ی عادی این گونه است یا وقتی که این نسبت بیش از یک باشد جاندار مورد مطالعه ی ما ماده است و وقتی که این نسبت مثل یک نر عادی 5/0 باشد یا کمتر از آن باشد جاندار مورد مطالعه نر است. اگر این نسبت 67/0 باشد جاندار یک intersex است ( Metamaleبا نسبت
با نسبت
معمولاً خیلی ضعیف و نازا هستند.
علاوه بر این عواملی که تا به حال به عنوان عوامل موثر بر تعیین جنسیت شناختیم محیط و آلل هایی که در چندین Locusقرار دارند هم روی تعیین جنسیت مگس تاثیر دارند به عنوان مثال مگس intersex که نسبت
برای آن 67/0 است در دماهای بالاتر به طرف انتهای ماده ی طیف intersex رشد می کند و در دماهای پایین به انتهای نر این طیف نزدیک می شود به همین ترتیب آلل های آتوموزومی هم می توانند روی جنسیت موثر باشند یک آلل مغلوب به نام doublesex(dsx)نرها و ماده ها را به intersex تبدیل میکند.
آلل مغلوب دیگری به نام TransFormer(tra)وجود دارد که جاندارانی که از لحاظ نسبت کروموزومی ماده اند را به مردان عقیم تبدیل می کند. پس چهارچوبی که نظریه ی تعادلی ژنی بریج در اختیار ما قرار می دهد ممکن است به وسیله ی محیط و همچنین آلل های آتوزومی تحت تاثیر قرار گیرد. یک ژن تغییر جنسیت (sex_switch gene)کشف شده است که به نظر می رسد تکامل ماده را به پیش می برد. این ژن sex_lethal(SXL) است، روی کروموزوم X قرار دارد و دو وضعیت فعالیت دارد در وضعیت روشن تکامل ماده را به پیش می برد و وضعیت خاموش مردانگی را به دنبال دارد. این ژن تغییر جنسیت به وسیله ی ژن های دیگری که روی کروموزوم Xیا کروموزوم های آتوزوم قرار دارند تنظیم می شود ژن های روی کروموزوم Xکه ژن SXLرا به وضعیت روشن می برند.
" المان صورت کسر " نامیده می شود چون بر روی صورت کسر
تاثیر می گذارند.
ژن های روی کروموزوم های آتوزوم که با تنظیم عمل SXL آن را به سمت حالت خاموش می برد " المان های مخرج کسر " نامیده می شوند چون روی مخرج کسر تعادل ژنی
تاثیر می گذارند.
سه " المان صورت کسر "کشف شده است تحقیق روی آن ها باعث شده دانشمندان پیش بینی کنند که شمار المان های صورت کسر نسبتاً کوچک است بنابراین تنها تعداد کمی از ژن ها در تنظیم ژن تغییر جنسیت نقش دارند. اگر چه مکانیزم عمل SXL و ژن های تنظیم کننده ی آن ناشناخته است می توان فهمید که تئوری نسبت ژنی
بریج نتیجه ی تعداد کمی از ژن های کروموزوم Xو کروموزوم های آتوزوم است.
(جدول 1 )
|
داده هایی که از تئوری بریج در مورد تعیین جنسیت بوسیله ی نسبت ژنی در مگس سرکه حمایت می کنند. |