شرح بیماری
ترومبوز آمبولی شریانی عبارت است از تشکیل لخته خونی در یک
شریان (ترومبوز) که ممکن است به اعضای دور دست برود (آمبولی). شریانهای بزرگ یا کوچک را در هر نقطه از بدن، به ویژه شریانهای گردن یا شریانهایی که به مغز، روده، اندامهای فوقانی یا کلیه میروند، درگیر میکند.
علایم شایع
بسته به مکان استقرار آمبولی، موارد زیر رخ میدهند:
- مغز: کوری موقت، مشکل در تکلم، فلج نسبی، کاهش شنوایی، سردرد و گیجی
- اندامها: درد در اندام فوقانی یا ساق بعد از ورزش (با استراحت فروکش میکند)؛ ضعف، کرختی، سوزن سوزن شدن و احساس سوزش؛ ضعف یا فقدان نبض بعد از محل انسداد جریان خون. این علام با استراحت فروکش میکنند.
- روده: درد شکمی، تهوع، استفراغ و شوک
علل
لختهها ممکن است در هر بیماری که به پوشش یکنواخت قلب یا رگ خونی آسیب بزند، تشکیل شوند. با رشد
لخته، قسمتهای کوچک یا بزرگی کنده میشوند و با جریان خون به مغز، شکم، اندامها یا سایر قسمتها میروند. بیماریهایی که به پوشش عروقی خونی آسیب میزنند، عبارتند از:
- آترواسکلروز (تصلب شرایین)
- آسیب به یک رگ خونی در اثر سانحه یا جراحی
- بیماری دریچهای قلب
- حمله گرما
- فیبریلاسیون دهلیزی (نوعی ضربان نامنظم قلب)
عوامل تشدید کننده بیماری
پیشگیری
در صورت ابتلا به فشارخون بالا یا دیابت شیرین، برای کنترل بیماری، به برنامه درمان خود پایبند باشید.
برای ممانعت از تشکیل لختههای خونی، به مدت کوتاهی پس از آسیب یا جراحی،
داروهای ضد انعقاد مصرف کنید.
برای سالم نگه داشتن عروق خونی، مرتب ورزش کنید.
عواقب مورد انتظار
به اعضای آسیب دیده، اندازه رگ خونی آسیب دیده و اندازه
آمبولی بستگی دارد. لختههای موجود در اندامها را میتوان با جراحی برداشت و باعث تسکین علایم شد. لختههایی که به مغز، کلیه و رودهها میروند، ممکن است قبل از این که بتوان آنها را برداشت، باعث مرگ یا ناتوانی دایمی گردند.
عوارض احتمالی
مرگ بافت یا آسیب شدید به سلولهایی که در اثر یک لخته از اکسیژن محروم شدهاند.
درمان
اصول کلی
- آزمونهای تشخیصی میتوانند شامل ونوگرافی یا آرتریوگرافی (رادیوگرافی خونی پس از تزریق ماده حاجب) باشند.
- درمان زودهنگام، ضروری و معمولاً نیازمند جراحی (آمبولکتومی) است.
- جراحی برای ترمیم یا جایگزینی عروق خونی آسیبدیده یا برای برداشتن یک لخته به وسیله مکش یا بایپس
داروها
- ضد انعقادها برای رقیق کردن خون و کاهش احتمال ایجاد آمبولی
- گشادکنندههای عروقی برای اتساع عروق خونی
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
تا برقراری مجدد جریان خون به وسیله جراحی یا درمانهای دیگر، استراحت کامل الزامی است.
رژیم غذایی
در طول بهبودی رژیم غذایی خاصی ندارد. البته
آترواسکلروز و
دیابت نیازمند کنترل رژیم غذایی هستند.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان علایم ترومبوز یا آمبولی شریانی را داشته باشید. این یک اورژانس است! فوراً از پزشک کمک بخواهید.
- اگر علایم بعد از جراحی عود کنند.
- اگر دچار علایم جدید و غیر قابل توجیه شدهاید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند.