بی اشتهایی نشانه چیست؟

اگر مثل بیشتر مردم هستید، از بین رفتن اشتها فرصت خوبی برای کاهش وزنتان است. ( پوشیدن لباسهای تنگ شده پارسال شما را وسوسه می‌کند). اما اگر بی اشتهایی به جای چند روز چند هفته طول بکشد و بطور عادی باعث آب رفتن شما شود، این بی اشتهایی علت خاصی دارد. کم خوراکی یا بی اشتهایی می‌تواند علل مختلفی داشته باشد که بسیاری از آنها اهمیت چندانی ندارند. یکی از شایعترین علائم اخطاردهنده اولیه سرطان بی اشتهایی است که معمولاً با تغییر در حساسیت به مزه‌ها همراه است. در حالت کلی احساس خستگی، تغییر در حساسیت به مزه، یا درد در هر جای بدن از علائم شایع آن است.

عوامل بی اشتهایی

• تقریباً تمام عفونتها می‌توانند باعث بی اشتهایی شوند. مثلاً ویروس سرماخوردگی یا آنفولانزا ممکن است عامل آن باشد. یا علل جدی‌تر مثل سل، کم کاری غده تیروئید، بیماریهای قلبی یا ریوی، یا گرفتاریهای کبدی داشته باشد. بی اشتهایی مقاومت بدن در برابر خوردن هر چیزی است که به فرایند بهبود کمک کند. با این همه بیماری تنها علت کاهش اشتها نیست.

• گاهی چیزی که به دلیل خاصی خورده‌اید، مثل یک دارو، می‌تواند عامل آن باشد. آنتی بیوتیکهایی مثل اریترومایسین، جوانه‌های چشایی را غیرفعال کرده و باعث کندی حرکت غذا در روده شده و احساس پری بعد از خوردن غذا را طولانی می‌کنند. تمام آمفتامین‌ها که برای کاهش وزن تجویز می‌شوند، احساس گرسنگی را از بین می‌برند. داروهای مسکن و ضد التهاب مفصل می‌توانند معده را تحریک کرده و باعث تهوع و برگرداندن غذا شوند. دیژیتالیس (که یک داروی قلبی است) و داروهای مدر (که مانع احتباس آب شده و فشار خون را پایین می‌آورند) نیز میل به غذا خوردن را کم می کنند.

• گاهی چیزی غیرخوراکی مشکل ساز شده است. کمبودهای کلی تغذیه‌ای می‌توانند نیروی حیاتی یک اشتهای طبیعی را تضعیف کنند. مخصوصاً اشخاص مسن ممکن است گرفتار کمبود روی در رژیم غذایی باشند که می‌تواند جوانه‌های چشایی را از بین ببرد.

• خود پیری بر روی اشتها تأثیر می‌گذارد. در اشخاص مسن، سازوکار بدن آهسته می‌گردد، وزن ماهیچه‌ها کم می‌شود و ضعف جسمانی مانع فعالیت است. در رأس آنها ، کاهش احساس چشایی و ترشحات معدی قرار دارد که همه باعث بی اشتهایی می‌شوند.

• گاهی نیز اتفاقی در زندگی بر اشتها تأثیر می‌گذارد. اگر اخیراً یک برنامه ورزشی را شروع کرده‌اید،‌ ممکن است دچار بی اشتهایی شوید تا بدن خود را با نیازهای جدید تطبیق دهد.

• بطور کلی، سلامت روانی نقش مهمی در اشتهای شما دارد، در هنگام گرفتاری طولانی، تنش روانی می‌تواند شما را به پرخوری بکشاند. ولی فشارهای کوتاه مدت معمولاً اشتها را از بین می‌برند. افسردگی نیز در برخی افراد باعث بی اشتهایی می‌شود. بی اشتهایی عصبی اختلالی است که در افراد مبتلا معمولاً دختران جوان تقریباً باعث ترک کامل غذاخوردن می‌شود. بیماری وسوسه غذا خوردن دارند، ولی از ترس چاق شدن چیزی نمی‌خورند. برای آنها نخوردن از به اندازه خوردن راحت‌تر است.

درمان بی اشتهایی

کمی بی اشتهایی جای نگرانی ندارد. اما اگر آخرین باری را که از غذا خوردن لذت برده‌اید به یاد ندارید، باید سعی کنید عادت عادی خوردن را باز به دست آورید. در اینجا مواردی را که باید به ان توجه کنید گفته می‌شود.

• به اندازه بخورید. اشتهای طبیعی دقیقاً چگونه است؟ اشتهای طبیعی خوردن به اندازه‌ای است که وزن بدن را طبیعی نگاه می‌دارد. اگر اشتهای طبیعی دارید، باید انواعی از غذاها را بخورید، اشتهای زیاد به خوردن فقط گوشت فقط اشتهای طبیعی نیست. اگر مرتباً خود را وادار به خوردن می‌کنید، این هم علامت خوبی نیست.

• ویتامین بخورید. خوردن روزانه مکمل مولتی ویتامین و کانیها به بازشدن اشتهای کاهش یافته کمک می‌کند و اگر کم خوردن شما باعث سوء تغذیه شده است، مواد غذایی اضافی آسیبی به شما نمی‌رساند. گاهی افراد مسن‌تر با خوردن روی کمی اشتهای خود را باز می‌یابند. درباره لزوم خوردن روی با پزشک مشورت کنید.

• داروهایتان را کنترل کنید. درباره احتمال اینکه داروهای مصرفیتان یا مقدار آنها باعث بی اشتهایی شده باشد سئوال کنید. پزشک ممکن است دارو را با داروهای دیگری که اشتها را ازبین نمی‌برند عوض کند.

• هر چه را که دوست دارید بخورید. اگر غذاخوردن لذت خود را از دست داده است، برنامه غذایی خود را عوض کنید. ببینید کدام غذاها برایتان اشتها آور است و از آنها بخورید. اگر فقط بستنی دوست دارید،‌ هر قدر که می‌خواهید بخورید. ما رژیم غذایی ناسالمی را توصیه نمی‌کنیم، اما اگر بستنی تنها راه رساندن کالری مورد نیاز به بدن است، هر قدر که می‌خواهید بخورید. هدف بالا بردن ضریب اشتهاست.

• حجم غذا را کم کنید. غذا را با حجم کم و دفعات بیشتر بخورید. معده شما غذای کمتر را بهتر می‌پذیرد.

• آب زیاد بخورید. اگر برنامه ورزشی تازه‌ای شروع کرده‌اید، مهمترین نیاز شما آب است. کم آبی بدن می‌تواند بی اشتهایی ایجاد کند. پیش از شروع تمرین و بلافاصله بعد از آن یک لیوان آب بنوشید. به علاوه هر روز شش تا هشت لیوان آب بخورید.

• نزد پزشک بروید. اگر بعد از دو هفته اشتهای خود را بازنیافتید، برای معاینه کلی پیش پزشک خود بروید. قبل از درمان باید اختلالات جسمانی تشخیص داده شود. شاید فقط به یک دوره درمان با آنتی بیوتیک برای از بین بردن یک عفونت خفیف نیاز داشته باشید.

• سلامت روانی خود را بیازمایید. اگر افسرده هستید، داروهای ضد افسردگی تجویز شده توسط پزشک اشتهای شما را بر می‌گرداند. با بازگشت سلامت روانی اشتهای شما نیز باز می‌گردد.

• از متخصص کمک بگیرید. بی اشتهایی عصبی معمولاً به درمان خانگی جواب نمی‌دهد و افراد مبتلا به آن باید در بیمارستان بستری شوند. معالجه آن مشکل است و نیاز به درمان شدید روانشناختی و تغذیه‌ای دارد. ممکن است تغذیه اجباری از طریق تزریق درون سیاهرگی یا لوله معدی لازم شود.

بی اشتهایی کودکان

غذا نخوردن کودکان یکی از مشکلات رایج تغذیه‌ای موجود در خانواده‌هاست سوال این است که والدین در مقابل این عمل چه می‌کنند؟ تهدید و ارعاب؟ ضرب و شتم؟ مقایسه با دیگران؟به زور خوراندن غذا؟ تطمیع با خوراکیهای بی ارزش یا به اصطلاح هله هوله؟ و ....؟کدام یک از راهها صحیح است؟ اگر کودکتان غذا نمی‌خورد باید او را نزد کارشناس تغذیه و همچنین در صورت نیاز نزد روانشناس ببرید. اگر از کودکتان (مخصوصا اگر دختر است) بخواهید در بعضی از کارهای بی‌خطر آشپزی به شما کمک کند هنگامی که سفره را پهن کردید به همه اعلام کنید که غذای امروز را با کمک فلانی آماده کرده‌اید و از اهل خانه هم بخواهید (ولو اینکه از آشپزی شما ناراضی هستند) از غذا تعریف کنند مسلما این برخورد باعث خواهد شد که بچه نسبت به غذائی که خودش تهیه کرده است رغبت نشان داده و مقدار بیشتری از آنرا بخورد.

راه دیگر اینست که ببینید کودکتان برای غذا خوردن چه شرایطی را برای شما در نظر می‌گیرد و حتی الامکان آن را بپذیرید و فراموش نکنید آنچه از نظر ما نامعقول است شاید برای کودکتان (در آن شرایط) کاملا معقول و پذیرفتنی است و قبول آن باعث بهبود وضعیت روحی کودک می‌شود. حتما قضیه ابن سینا و شاهزاده‌ای را که فکر می‌کرد گاو است را می‌دانید. شاهزاده به هیچ وجه غذا نمی‌خورد و می‌خواست تا قصابی را برای ذبح کردنش احضار کنند. ابن سینا در هیات قصاب نزد شاهزاده رفت و گفت، این گاو لاغر است به او غذا بدهید تا فربه شود. آنگاه او را قربانی خواهم کرد. آنوقت شاهزاده شروع به خوردن غذا کرد هنگامی که کمی غذا خورد حالش بهبود یافت و سالم شد. با کودکان هم باید همین گونه برخورد کرد.

مباحث مرتبط

• انواع رژیمهای غذایی
• سوء تغذیه
• تاثیر متقابل دارو و غذا
• تغذیه سالم
• رژیم درمانی