توضیح کلی
- به هم خوردن تعادل کلسیم خون: کلسیم یکی از اجزای معدنی خون است که به تنظیم ضربان قلب، انتقال پیام‌های عصبی، انقباض عضلات و تشکیل استخوان و دندان‌ها کمک می‌کند.
- افزایش یا کاهش غلظت کلسیم خون می‌تواند مشکلات جدی و گاهی تهدیدکننده زندگی به بار آورد، به نحوی که غشاهای تمام سلول‌های بدن، عضلات، استخوان‌ها، غدد پاراتیرویید و هورمون‌های پاراتیروییدی (که تنظیم‌کننده جذب و استفاده از کلسیم هستند) همگی تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
علایم شایع
- کاهش غلظت کلسیم خون:
- اسپاسم، پرش، یا کرامپ عضلانی
- بی‌حسی و سوزن سوزن در دست‌ها و پاها
- تشنج
- نامنظمی ضربان قلب
- افزایش فشار خون
- افزایش غلظت کلسیم خون:
- افسردگی، دلیریوم، گیجی
- تشنج و اغماء (تنها در بدترین موارد)
- بی‌حالی و خواب‌آلودگی
- بی‌اشتهایی
- استفراغ و اسهال
- کم‌آبی بدن و تشنگی
- نامنظمی ضربان قلب
- کاهش فشار خون
علل
- کاهش غلظت کلسیم خون:
- کاهش فعالیت غدد پاراتیرویید به علت بیماری یا آسیب به هنگام جراحی در گردن
- دریافت ناکافی کلسیم و ویتامین ـ د در رژیم غذایی
- سوءجذب از دستگاه گوارشی (معمولاً بدون علت مشخص)
- پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)
- نارسایی کلیه
- سوختگی یا عفونت شدید
- کاهش غلظت منیزیم خون
- افزایش غلظت کلسیم خون:
- وجود شکستگی‌های متعدد و استراحت طولانی‌مدت در تخت
- تومورهای خوش‌خیم یا بدخیمی که استخوان را تخریب می‌کنند.
- پرکاری غدد پاراتیرویید
- میلوم متعدد
عوامل افزایش‌دهنده خطر
- کاهش غلظت کلسیم خون:
- مصرف بعضی از داروها، از جمله دیورتیک‌های تیازیدی و مسدودکننده‌های کانال کلسیمی
آسیب، سرطان، یا جراحی غده تیرویید یا غدد پاراتیرویید
- افراط در مصرف الکل که باعث نامناسب بودن تغذیه می‌شود.
- افزایش غلظت کلسیم خون:
- تغذیه نامناسب، به‌خصوص مصرف بیش از اندازه محصولات لبنی یا آنتی‌اسیدهای حاوی کلسیم زیاد
- عدم فعالیت یا استراحت طولانی‌مدت در رختخواب به هر علت
- تزریق مکرر خون حاوی سیترات
- بیماری مزمن کلیه
پیشگیری
- از آنتی‌اسیدهای حاوی کلسیم، به‌صورت مرتب استفاده نکنید.
- داشتن یک رژیم طبیعی و متعادل
- هیچ‌گاه الکل ننوشید.
عواقب مورد انتظار
- اغلب موارد با درمان در عرض یک هفته معالجه می‌شوند، مگر اینکه علت به هم خوردن تعادل کلسیم خون، سرطان باشد.
عوارض احتمالی
درمان
اصول کلی
- آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل آزمایش خون از نظر سطح کلسیم، نوار قلب، و عکسبرداری از استخوان‌ها باشد.
- پیش از اینکه برنامه درمانی برای پیشگیری از عود مشکل طرح‌ریزی شود، باید علت زمینه‌ساز معلوم شود.
داروها
- در حالت کاهش غلظت کلسیم خون، گلوکونات یا کربنات کلسیم وریدی
- در حالت افزایش غلظت کلسیم خون، محلول سالین داخل وریدی و دیورتیک‌های قوس هنله (مثل فورسماید ] لازیکس [ و اسید اتاکرینیک)
فعالیت
- پس از شروع درمان، با رو به بهبود گذاشتن علایم، فعالیت‌های عادی خود را از سر گیرید.
رژیم غذایی
- در موارد کاهش خفیف غلظت کلسیم خون، از مکمل کلسیمی و ویتامین ـ د استفاده نمایید. شیر و محصولات لبنی نیز بیشتر مصرف کنید.
- در موارد افزایش خفیف غلظت کلسیم خون، مصرف محصولات لبنی و آنتی‌اسیدهای حاوی کلسیم را محدود کنید.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم به هم خوردن تعادل کلسیم خون را دارید.
- اگر پس از آغاز درمان، علایم بدتر شوند یا رو به بهبود نگذارند.
