یک اصل پذیرفته شده این است که نظام
بانکی نیاز به یک
بانک مرکزی دارد و معدود کشورهایی را می توان در جهان یافت که فاقد بانک مرکزی هستند . اگرچه برخی از وظایف بانک مرکزی قبلا به وسیله بانکهای دیگری انجام می شد ، بانک مرکزی یک نهاد جوان است .
فرانسه ،
آلمان و
انگلستان در قرن 19 بانک مرکزی خود را تاسیس کردند ، بانک مرکزی
امریکا در سال 1920 تاسیس شد .
مهمترین وظایف بانک مرکزی اجرای
سیاستهای پولی در یک کشور است . برای انجام این وظیفه بانک مرکزی باید به طور بسیار نزدیکی با دولت همکاری کرده یا در کنترل دولت باشد . علاوه بر این باید ابزارهایی برای اثر گذاردن بر سیاست اعتباری بانکهای تجاری در اختیار داشته باشد . بنابراین هدف بانک مرکزی حداکثر کردن سود نیست و با بانکهای تجاری برای به دست آوردن مشتری رقابت نمی کند .
لزوم ارتباط نزدیک بین دولت و بانک مرکزی باعث شده که در بعضی کشورها ، بانک مرکزی بانکی که متعلق به دولت است ، باشد . بسیاری از بانکهای مرکزی بانکهای ملی شده هستند . امروزه تفاوت چندانی نمی کند که بانک مرکزی ملی شده یا خصوصی باشد ، زیرا فعالیتهای بانک به شدت تحت کنترل دولت است .