میدان مغناطیسی زمین ، منظم و پایدار نیست ؛ بلکه با گذشت سال ها در یک محل معین، مقدار متوسط
زاویة انحراف و میل تغییر می کند . این انحراف محور مغناطیسی و در نتیجه ، تغییرات زاویه انحراف و زاویه میل در یک محل نسبت به زمان، شاخة جدیدی را در «
باستان شناسی » به نام «
باستانو مغناطیسی» ایجاد کرده است که توسط آن، عمر
کوره ها،
اجاق ها و
آتشکده های قدیمی تعیین می شود . اساس کار، مبتنی بر این است که بیشتر
خاک رسهایی که این اجسام از آنها ساخته شده اند، حاوی مقدار کمی مواد مغناطیسی اند . سمتگیری این مواد مغناطیسی، با گرم شدن در موقع استفادة عادی تثبیت شده است . با مقایسة جهت فعلی میدان مغناطیسی زمین با جهت میدان مغناطیسی این مواد ، می توان قدمت باستانی تقریبی آن ها را تعیین کرد .
در مقیاس طولانی تر زمان ( دوران
زمین شناسی ) ، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد محور مغناطیسی زمین در مدت چهار میلیون سال گذشته ، نه بار کاملاً تغییر جهت داده است . این شواهد ، مبتنی بر اندازه گیری های
خاصیت مغناطیسی ( ضعیف ) تثبیت شده در تخته سنگ های با عمر
زمین شناسی معین هستند .
