|
|
| ایزومرهای نوری یا پیکربندی شامل مولکولهای کایرال یا نامتقارن هستند. یک مولکول کایرال دارای تصویر آینه‌ای است که قابل انطباق بر مولکول اولیه نبوده و انانتیومر خوانده می‌شود. |
تاریخچه
در سال 1874
وانت هوف هلندی مقالهای منتشر کرد و در آن مسئله آرایش فضایی چهار گروه را در اطراف
اتم کربن چهار وجهی مرکزی مورد بحث و بررسی قرار داد. دانشمند جوان فرانسوی
سوبل نیز مستقلا این پدیده را با انتشار مقالهای در نوامبر 1874 توسعه و گسترش داد. وانت هوف بخاطر این اظهار نظر و کارهای دیگرش در سال 1901 اولین
جایزه نوبل در شیمی را کسب کرد.
اهمیت
قبل از سال 1963 برای چندین سال دارویی
تالیدومید جهت تسکین تهوع در صبحگاه توسط زنان باردار مصرف می‌شد. در سال 1963 کشف شد که این دارو عامل بسیاری از نقص عضوهای مادرزادی در بسیاری از کودکانی است که مادر آنها از این دارو استفاده کرده بودند.<br><br>بعدها شواهدی ارائه شد که اگر چه یکی از انانتیومرهای تالیدومید (مولکول راست گرد) دارای اثر شفابخش تهوع صبحگاهی است اما انانتیومردیگر (مولکول چپ) که در دارو موجود است می‌تواند باعث نقص عضو مادرزادی شود. پس عدم آگاهی از تفاوتهای کایرالیته می‌تواند آثار بسیار مهمی و گاهی فاجعه‌باری را برای انسان بجاى گذارد.
مفاهیم پایه
کربن کایرال (کربن نامتقارن): کربنی که به چهار گروه متفاوت متصل باشد را
کربن کایرال گویند.
نور پلاریزه
نور طبیعی دارای دو خصلت موجی و ذره‌ای است. می‌توان گفت که نور طبیعی دارای ارتعاشاتی است که بر کلیه سطوح عمود به محور انتشار خود منطبق می‌شود. ولی
نور پلاریزه نوری است که فقط در یک صفحه عمود بر محور انتشار خود ارتعاش دارد.
جسم فعال نوری
از نظر
اپتیک جسمی را فعال نوری گویند که اگر یک شعاع نور پلاریزه از درون آن عبور کند سطح پلاریزاسیون نور را انحراف دهد.
راست گردد
اگر یک جسم فعال نوری ، نور پلاریزه را به سمت راست بچرخاند جسم را راست گرد گویند و آن را با علامت (+) نشان می‌دهند.
چپ گردد
اگر یک جسم فعال نوری ، نور پلاریزه را به سمت چپ بچرخاند جسم را چپ گرد گویند و آن را با علامت (-) نشان می‌دهند.
انانتیومر
مولکولی که دارای مرکز کایرال است و تصویر آینه‌اش بر خود مولکول قابل انطباق نیست.
آکایرال
اجسام (یا مولکولها) قابل انطباق بر تصاویر آینه‌ای خود آکایرال هستند.
مباحث مرتبط با عنوان
