اواخر عمر امیر اسماعیل سامانی

اسماعیل سامانی در اواخر عمر، به قول مؤلف تاریخ بخارا، به حکم خلیفه «از عقبه
حلوان و
ولایت خراسان
تا
ماوراء النهر و
ترکستان و
سند و
هند»
را در ولایت خویش داشت.

اما به بخارا علاقه خاصی می‏ورزید و از آن جا به «شهر ما» یاد می‏کرد که در توسعه و ترقی آن اهتمام بسیاری نیز به خرج داده بود.

در آخر عمر هم که فردی رنجور شده بود، طبیبان بخارا تغییر آب و هوا را برایش لازم دیدند.
از این رو از «جوی مولیان» که کوشک امیر در آن جا بود و آب و هوایی مرطوب داشت به قریه‏ای به نام زرسان، نزدیک بخارا منتقل شد و

در آن جا مدتی به تفریح و شکار اشتغال داشت تا آن که در صفر 295 ق / نوامبر 907 م« درگذشت. پس از مرگ وی ، او را امیر ماضی خواندند، چنان که اخلاف نیز بعدها او را پس از مرگ به القاب خاص می‏خواندند.