| انگیزه‌هایی فیزیولوژیک آن دسته از انگیزه‌های فرد را شامل می‌شود که اغلب جنبه حیاتی برای فرد دارند و با نیازهای اساسی جسمانی او مرتبط هستند. چنین انگیزه‌هایی برای رفع احتیاجات جسمانی و تداوم سلامت فرد و عمر او نقش مهمی دارند. و فرد را وادار می‌کنند به دنبال راهکاریهایی باشد که نیازهای وی را تامین می‌کنند. به عبارتی نیازهای فیزیولوژیک فرد را دچار تنش و ناآرامی می‌کند و فرد که یاد گرفته است که چنین تنش و ناآرامی با رسیدن به شرایط خاصی قابل رفع هستند، به دنبال آن شرایط می‌گردد را برای خود فراهم سازد تا دوباره به حالت تعادل و آرامش قبلی برسد. |
اهمیت انگیزه های فیزیولوزیک
از آنجایی که این نوع از
انگیزه‌ها با نیازهای اساسی بدنی و حیاتی در ارتباط هستند از اهمیت زیادی برخوردارند. عدم آگاهی فرد از کمبودهای جسمانی خود و در نتیجه عدم تلاش برای رفع آنها چه بسیار مرگ و نابودی او را به دنبال داشته باشد.
مازبو روانشناسی که سلسله مراتب نیازهای انسان را معرفی کرده است، معتقد است نیازهای فیزیولوژیک انسان را از اهمیت خاصی در زندگی او برخوردارند. بطوری که عدم تامین اهداف این انگیزه‌های فیزیولوژیک به عنوان سدی و مانعی خواهند بود که پیشرفت فرد را در مراحل بعدی و رسیدن به درجات
خود شکوفایی ناممکن خواهند ساخت.
انگیزه‌های فیزیولوژیک در انسان و حیوانات
از آنجایی که نیازهای فیزیولوژیک برانگیزنده رفتارهایی که موجب ارضاء به این نیازها می‌شوند و نیازهای فیزیولوزیک هم در انسان و هم حیوانات وجود دارند انگیزه‌های فیزیولوژیک ، انگیزه‌های مشترک بین انسان و حیوانات هستند. هر چند شیوه‌های ارضاء به این نیازها و انگیزه‌ها می‌توانند انسان و حیوانات متفاوت باشد.
انواع انگیزه‌های فیزیولوژیک
انگیزه‌های فیزیولوژیک مهم عبارتند از
انگیزه گرسنگی ،
انگیزه تشنگی ،
انگیزه جنسی و
انگیزه درد. این انگیزه‌ها از لحاظ کاربرد گستره‌ای که در زندگی افراد دارند بسیار شناخته شده هستند. هر چند ابعاد اختصاصی آنها به قدری پیچیده هستند که هنوز لازمه تحقیق وپژوهشهای بیشتری هستند.
انگیزه گرسنگی
همه ما تصور واضحی از این نوع انگیزه داریم، به این دلیل آشنایی خوبی با نیاز گرسنگی داریم و آنرا از نزدیک می‌شناسیم. می‌دانیم چه موقع گرسنه می‌شویم، از چه نشانه‌هایی متوجه گرسنگی خود می‌شویم و از چه راههایی به تامین این نیاز می‌پردازیم. احساس ضعف ، مالش معده و ... ، علائمی هستند که ما را از نیاز گرسنگی خود باخبر می‌کنند. از سوی دیگر ما یاد گرفته‌ایم که در شرایط خود از لحاظ اجتماعی و فرهنگی چه موادی به عنوان کاهش دهنده این تنش خواهند بود.
انگیزه تشنگی
هر چند در مقایسه با انگیزه گرسنگی این انگیزه به صورت نادرتری توجه ما را به خود جلب می‌کند، اما آشنایی ما با این انگیزه نیز قابل توجه است. در شرایط کم آبی در یک ظهر گرم تابستان اهمیت این انگیزه نمود بیشتری برای ما پیدا می‌کند. در حالیکه اهمیت آنها در همه لحظات به یک اندازه وجود دارد، بطوری که حتی در بقاء فرد اهمیت آن بیش از انگیزه گرسنگی است. بطوری که تحمل تشنگی و بی‌آبی شاید در یک مدت زمان کوتاهتری منجر به مرگ موجود زنده شود تا تحمل گرسنگی.
انگیزه جنسی
نقش این نوع انگیزه نه در تداوم فرد بلکه در بقاء نسل است. هر چند کارکردهای دیگری برای این انگیزه شناخته شده است ولی اساسیترین کارکرد آن را کمک به تداوم و بقاء نسل می‌دانند. این انگیزه از انگیزه‌های نیرومندی است که تنش رفتارهای جستجوگرانه برای کاهش تنش را به دنبال دارد. هر چند بیش از سایر انگیزه‌های فیزیولوژیک تحت تاثیر شرایط فرهنگی و موقعیتی قرار می‌گیرد.
تاثیر عوامل محیطی در انگیزه‌های فیزیولوژیک
عوامل محیطی مشتمل بر عوامل فرهنگی ، اجتماعی ، خانوادگی و تاثیر فزاینده‌ای روی انگیزه‌های فیزیولوژیک دارند. هر چند این عوامل به عنوان عوامل بوجود آوردنده انگیزه‌های فیزیولوژیک شناخته می‌شوند، اما تاثیری که روی نوع ادراک این انگیزه‌ها و انتخاب شیوه‌هایی برای کاهش تنش حاصل از آنها دارند قابل توجه و اهمیت است. فردی را تصور کنید که در یک جلسه رسمی انگیزه گرسنگی او در نتیجه ناراحتیهایی مثل احساس ضعف ، مالش معده و ... ، فعال شده است، به نظر شما در چنین موقعیتی این فرد تمایل به رفع تنش حاصل از این انگیزش برخواهد آمد؟ مسلما نه. معمولا افراد می‌توانند با توجه به شرایط موقعیتی خود ، ارضاِی این نیازها را به تاخیر بیاندازند.
مواردی که به عنوان مواد غذایی انتخاب می‌شوند و به عنوان موضوع انگیزش به شمار می‌روند نیز ، تحت شرایط فرهنگی و اجتماعی مختلف متفاوت خواهند بود. موادی که افراد و مردمان قبایل آفریقایی به عنوان مواد کاهش دهنده تنش حاصل از انگیزه گرسنگی می‌شناسند، متفاوت از موادی خواهند بود که افراد شهرنشین یکی از شهرهای بزرگ کشورهای غربی انتخاب می‌کنند. شرایط زمانی نیز گاهی اوقات به عنوان فعال کننده انگیزه فیزیولوژیک عمل می‌کنند. شاید برایتان پیش آمده باشد که در ساعت بخصوصی که ناهار صرف می‌کنید، خودبخود علائم حاکی از گرسنگی را تجربه کرده باشید.
توجه به این مساله نیز لازم است که هر چند عوامل محیطی عامل بوجود آورنده اساسی در نیازهای فیزیولوژیک و انگیزه‌های مربوط به آنها نیستند، اما تحت شرایطی می‌توانند این انگیزه‌ها را فعال کنند. مثل زمانی که چندان گرسنه نیستند، اما بوی مطبوع شیرینی زمانی که از مقابل مغازه شیرینی فروشی رد می‌شوید و ظاهر جذاب شیرینی ما اشتهای شما را تحریک کرده باشد و شاید به این دلیل باشد که روان شناسان وجود صحنه‌های متهجن را در برنامه‌های تلویزیونی نامناسب می‌دانند.
مباحث مرتبط با عنوان
