یکی از برنامههایی که خداوند متعال در نظام هستی اجرا می کند امتحان و آزمایش است. در این برنامه، خداوند امتحانگیرنده و انسانها امتحاندهنده هستند؛ محل امتحان دنیاست و مواد امتحانی شکلها و گونههای مختلف را در بر میگیرد، و خداوند به تناسب میزان موفقیت و کسب نمره قبولی، به انسانها پاداش میدهد-
پاداشهای دنیوی و اخروی.
ائمه معصومین علیهم السلام که جانشینان خداوند در زمین و راهنمایان حقیقی انسانها به سوی خدا هستند نیز همین امتحان را نسبت به یاران و شیعیان خویش ارائه میکنند تا قابلیت و لیاقت هر کس روشن گردد.
دوستی با خاندان رسول الله صلی الله علیه و آله با رویارویی با بلا و آزمایش همراه است.
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام می فرماید:«هر که ما خاندان پیامبر را دوست می دارد، باید آمادگی رویارویی با بلا را در خویش فراهم آورد.»
روزی مردی به
امام باقر علیه السلام گفت:«به خدا سوگند که من شما خاندان پیامبر را دوست میدارم.»
امام به او فرمود:«پس جامه بلا بر تن بپوش. به خدا سوگند که شتاب بلا به سوی ما و شیعیان ما بیش از شتاب سیل در دل دشت است.»
ائمه معصومین علیهم السلام از یاران خویش امتحانات متفاوتی میگیرند. گاهی به شخص اجازه حضور در دستگاه حاکمان ظالم را می دهند تا او بتواند با نفوذ در حکومت ستمگران به نفع شیعیان خدمت کند و اگر در صحنه ای از مرز و محور تسلیم و فرمانبرداری خارج شود به یک امتحان سخت آزموده می شود، همانند
علی بن یقطین که وزیر
هارون خلیفه عباسی بود و
امام کاظم علیه السلام اجازه فرموده بود، اما یک بار که نسبت به پذیرش خواسته یکی از شیعیان کوتاهی کرد، امام به او فرمود:«پذیرش دوباره تو مشروط به گذشت آن شخص از توست.»
و علی بن یقطین هم صورتش را در زیر پای آن شخص خاکآلوده ساخت تا توانست گذشته خویش را جبران کند.
همچنین
امام صادق علیه السلام به یکی از افرادی که ادعای محبت به خاندان پیامبر را داشت فرمود داخل تنور روشن بشود تا میزان تسلیم و سرسپردگیاش بر خودش روشن شود.
خلاصه کلام این که پیروی از امامان معصوم علیهم السلام از آزمایش و امتحان جدا نیست. البته قابلیت افراد برای امتحانات، مختلف و گوناگون است.
منابع: بحار الانوار، ج 39، ص 295.
بحار الانوار، ج 67، ص 238، ح 55 از شباره المصطفی.
بحار الانوار، ج 47، ص 123، ح 172 از مناقب.
بحار الانوار، ج 48، ص 85، ح 105 از عیون المعجزات.
مراجعه شود به:
معیار واگذاری مسئولیت : علم - تعهد
