ابوالمسافر فتح بن محمد

«317 315 ﻫ/ 929 928 م»

بعد از قتل یوسف بن ابی‏الساج، برادرزاده‏اش ابوالمسافر فتح بن محمد امارت آذربایجان را یافت، لیکن جای یوسف را که ( شیخ کریم ) خوانده می‏شد و به رغم خودسری‏هایش هم قدرت و هم حمیت او در حمایت و حفاظت از حدود قلمروش و همچنین جود و حظانتش در جلب قلوب، مایه امتیاز وی بود نتوانست پر کند. با وفات یوسف، قدرت ساجیان که او آن را در نزد خلیفه عباسی، مایه نگرانی کرده بود به سرعت رو به زوال رفت. امارت ابوالمسافر بیش از یک سال و نیم طول نکشید و در پی مرگ او که در اردبیل به دست یک تن از بندگان خویش مسموم شد - 317 ﻫ/ 929 م - حکومت بی‏ساج منقرض شد. پسر وی ابوالفرج ساجی که از حامیان خلیفه و از یاران ابن رائق، امیرالامرای بغداد نیز بود با این وجود موفق به حفظ یا احیای آن نشد. مفلح یوسفی، غلام ابن ابی‏الساج هم، مدتی - 323 317 ﻫ / 935 929 م - در آذربایجان کسب قدرت کرد، اما خاندان بنی ساج دیگر هرگز احیا نشد. از این رو اکثر یاران و غلامان یوسف به ترکان خلیفه پیوستند و برخی از آنها همچون صندل و سیما بعدها در حوادث درگاه خلافت تأثیر قابل ملاحظه گذاشتند . از آن گذشته پیش از آنان، بعضی دیگر از ساجیه که از لشکر محمد بن ابی‏الساج بودند، در درگاه خلیفه مرجع خدمات شایانی شدند.