ابن قولویه قمى وفات367 هـ ق
ولادت :
شیخ ابو القاسم، جعفر بن محمد بن جعفر بن موسى بن مسرور بن قولویه قمى، از برجسته ترین چهره هاى راویان شیعه در قرن چهارم هجرى است. وى یکى از بهترین شاگردان محمد بن یعقوب کلینى و از برجسته ترین مشایخ شیخ مفید به شمار مى آید.
خاندان :
جعفر در شهر قم، شهر شیفتگان خاندان رسالت و در خانواده اى اهل علم و تقوا چشم به دنیا گشود. او از همان کودکى مهر به محمد و آل محمد را از خانواده خود آموخت و به فراگیرى علم و دانش در محضر درس پدر و برادرش که از راویان بزرگ شیعه به شمار مى آمدند مشغول گشت. او در محضر بسیارى از بزرگان شیعه شاگردى کرد تا خود نیز یکى از چهره هاى درخشان علم و فقاهت گردید.
سفر به مصر :
او سفرى به کشور مصر داشت و از محضر درس علماى آنجا مانند: ابو الفضل محمد بن احمد بن ابراهیم جعفى صابونى مصرى نیز بهره برد.
گفتار بزرگان :
جعفر بن محمد بن قولویه از بارزترین چهره هاى علمى دوران خود بوده و روایات او در طول هزار سال پیوسته در مجموعه هاى روایى بزرگ شیعه نقل شده و به آن استناد مى شود. علما و فقهاى شیعه براى او احترام خاصى قائلند و توثیق بسیارى از روات شیعه به دلیل روایت او از آنها است. شیخ مفید از دریاى علم او بهره هاى فراوان برده و او را بسیار ستوده است.
نجاشى، یکى از بزرگ ترین روات شیعه درباره ایشان مى گوید:"هر زیبایى و علمى که مردم را با آن وصف نمایى، برتر از آن را در جعفر بن محمد بن قولویه خواهى یافت." کلام شیخ طوسى شیخ الطائفة، شیخ طوسى در کتاب فهرست درباره او چنین مى گوید: "ابو القاسم، جعفر بن محمد بن قولویه قمى، شخصیتى مورد اطمینان و داراى تألیفاتى فراوان، به تعداد ابواب فقه، مى باشد."
سید ابن طاووس درباره ایشان مى فرماید: "وى راوى راستگویى است و همه اتفاق بر امانت او دارند."
اساتید:
او از محضر شخصیت هاى فراوانى استفاده نموده از جمله:
1 - پدر بزرگوارش، محمد بن جعفر بن قولویه
2 - برادرش على بن محمد بن جعفر بن قولویه
3 - محمد بن یعقوب کلینى
4 - محمد بن حسن صفار
5 - ابن بابویه، پدر شیخ صدوق
6 - محمد بن جعفر زرارى
7 - محمد بن حسن بن ولید
8 - محمد بن حسن بن على بن مهزیار
9 - محمد بن عبد الله حِمیَرى
10 - محمد بن حسن جوهرى
11 - محمد بن احمد مصرى
شاگردان:
شخصیت هاى فراوانى نیز از محضر او بهره برده اند مانند:
1 - شیخ مفید
2 - حسین بن عبید الله غضائرى
3 - احمد بن عبدون
4 - تلعکبرى
5 - ابن عزور
6 - محمد بن سلیم صابونى
تألیفات:
ابن قولویه داراى تألیفات فراوانى است مانند:
1 - کامل الزیارات که مشهورترین تألیف وى مى باشد.
2 - مداواة الجسد
3 - الصلاة
4 - الجمعة و الجماعة
5 - قیام اللیل
6 - الرضاع
7 - الصداق
8 - الأضاحى
وفات:
سرانجام ابن قولویه پس از عمرى خدمت به معارف اهل بیت علیهم السلام در سال 367 هجرى چشم از این دنیا فرو بست و به دیار باقى شتافت.
منابع
پایگاه اسلامی الشیعه