تئوری آزمایش

برای ادامه حیات ، گیاهان نیز همانند جانوران ، به انرژی ذخیره شده در پیوندهای شیمیایی غذاها نیاز دارند. در فرآیند فتوسنتز ، گیاهان انرژی دریافتی از خورشید را به صورت انرژی شیمیایی در مولکولهای ترکیبات قندی ذخیره می‌کنند. در فرآیند تنفس ، گیاهان این انرژی را آزاد می‌کنند. در این آزمایش شما فرایندهای فتوسنتز و تنفس را آزمایش می‌کنید و مواردی را که در این دو فرآیند تولید یا مصرف می‌شود، تعیین می‌کنید. همچنین تاثیر عواملی مانند نور و اکسیژن را بر این واکنشها خواهید دید.

هدف آزمایش

تعیین چگونگی تنفس در بافتهای گیاهی

مواد لازم

1. سه عدد بطری شیشه‌ای دردار
2. صفحه آلومینیومی 30x30 سانتیمتر
3. دو شاخه گیاه الودآ یا گیاهان آبزی دیگر
4. آب مقطر
5. معرف برم تیمول آبی
6. ماژیک

روش کار

1. با ماژیک شیشه‌ها را از 1 تا 3 شماره گذاری کنید. در شیشه‌های شماره 1 و 2 هر کدام یک شاخه الودآ قرار دهید.
   
2. هر سه شیشه را با معرف برم تیمول آبی پر کنید و در آنها را ببندید.
   
3. شیشه شماره یک را با ورقه آلومینیومی بپوشانید، طوری که نور وارد نشود.
   
4. هر سه شیشه را در فاصله 20 سانتیمتری جلوی چراغ مطالعه قرار دهید.
   
5. رنگ محلولهای هر شیشه را مدت 8 ساعت و هر ساعت یکبار کنترل کنید و نتایج را یادداشت کنید.

نتیجه آزمایش

رنگ محلول در شیشه شماره یک ، از آبی به سبز تغییر می‌کند و سرانجام زرد می‌شود. تغییرات در این شیشه به سرعت پیش می‌آید. رنگ محلول شیشه شماره 2 به آرامی به سبز تبدیل می‌شود و رنگ محلول شیشه شماره 3 بدون تغییر باقی می‌ماند. معرف برم تیمول آبی ، شامل آب و یک جوهر رنگی است. این معرف می‌تواند برای آزمایش حضور دی‌اکسید کربن استفاده شود. وقتی دی‌اکسید کربن با آب ترکیب شود، اسید ضعیفی به نام اسید کربنیک تشکیل می‌دهد. بر حسب اینکه مقدار دی‌اکسید کربن محلول چقدر باشد، معرف از آبی به سبز یا زرد تبدیل می‌شود.

در تاریکی، گیاه موجود در ظرف شماره یک ، ضمن فرایند تنفس ، انرژی و مقدار زیادی دی‌اکسید کربن تولید می‌کند که بوسیله تغییر رنگ معرف از آبی به زرد ، مشخص می‌شود. در ظرف شماره 2 ، فتوسنتز و تنفس انجام می‌شود. در حین فرایند تنفس توسط گیاه ، دی‌اکسید کربن تولید می‌شود، اما مقداری از آن در حین انجام فتوسنتز ، دوباره توسط گیاه گرفته می‌شود. رنگ سبز محلول در این ظرف ، نشانه حضور مقدار کمتری از دی‌اکسید کربن است. ظرف شماره سه ، به عنوان شاهد استفاده می‌شود و چون بدون گیاه است و در آن هیچ یک از دو فرایند فتوسنتز و تنفس اتفاق نیفتاده است بنابراین رنگ معرف ، تغییری نکرده است.

پرسشها

1. تنفس در گیاهان از چه طریق انجام می‌شود.
2. تنفس در داخل سلولها در کدام اندامک انجام می‌شود، واکنشهای آن به چه صورتی انجام می‌گیرد؟
3. آیا فرایند تخمیر با این آزمایش قابل بررسی هست؟

همچنین ببینید

• اکسیژن
• تنفس
• تنفس در گیاهان
• دی‌اکسید کربن
• فتوسنتز