استان آذربایجان شرقی

استان آذربایجان شرقی در گوشه شمال غربی فلات ایران قرار دارد. رود ارس حدود شمالی آن را با جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ایالت خودمختار نخجوان مشخص می‌کند. رود قطور و آبهای دریاچه ارومیه حدود غربی آن را تا آذربایجان غربی است. در جنوب، کشیدگی رشته کوه‌ها و دره‌ها و جلگه‌ها و دشتها موجب پیوستگی توپوگرافیک استان با آذربایجان غربی و زنجان شده است و در شرق نیز دره و رودخانه دره رود، کوه‌های سبلان، چهل روز و گردنه صائین این خطه را اردبیل جدا می‌کند.آب و هوای استان به طور کلی سرد و خشک است و وسعت آن ۴۵۴۶۰ کیلومتر مربع است.سه رشته کوه مهم و اصل کوه‌های ایران،یعنی البرز، زاگرس و مرکزی در این منطقه به هم پیوسته‌اند. سهند از مهم‌ترین ارتفاعات استان است.

شهرستانها

این استان دارای 19 شهرستان، 42 شهر، ۳۸ بخش، ۱۳۳ دهستان و ۳۱۴۹ آبادی است. شهرستانهای آن عبارت‌اند از: اهر، بستان آباد، بناب، تبریز، سراب، سهند، شبستر، کلیبر، مراغه، مرند، میانه، هریس، هشترود، آذرشهر، اسکو، جلفا، ملکان، چاراویماق و ورزقان و شرفخانه و مرکز آن تبریز است.

مردم

جمعیت استان در سال ۱۳۷۵ حدود ۳۳۲۵۵۴۰ نفر ذکر شده است که معادل ۸۷/۵% جمعیت کل کشور بود. این استان در گذشته دومین قطب صنعتی کشور بود و اکنون نیز یکی از قطبهای مهم صنعتی کشور بشمار می‌آید.اکثر مردم استان آذری هستند و به زبان ترکی آذربایجانی تکلم می‌کنند ولی در عین حال گروهای قومی دیگر چون ارامنه در تبریز و کردها در جنوب وجنوب غرب(در اقلیت) زندگی می‌کنند. مذهب اکثر مردم مسلمان شیعه است و شمار کثیری پیرو مذهب علوی یا اهل حق هستند. ایلهای افشار در مناطق شمال دریاچه ارومیه ایلات شاهسون در ییلاقهای سبلان و سهند این استان سنت دیرینه کوچ را ادامه می‌دهند.

اقتصاد

صنایع بزرگی چون ماشین سازی و تراکتورسازی تبریز سبب شده که این کانون مهم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شود.این استان از کانون‌های مهم صنایع دستی کشور نیز به شمار می‌رود. قالی بافی ازصنایع دستی مهم منطقه است. علاوه برآن این استان دارای معادن متعددی مانند مس، شن و ماسه و نمک و ذغال سنگ و ... نیز هست. در ضمن این منطقه،منطقه‌ای مناسب و مستعدی برای کشاورزی و زراعت هم هست. این استان از مناطق مستعد، دام پروری ایران هم بشمار می‌رود.

جاذبه‌های طبیعی

بندر شرفخانه، بندر آق‌گنبد، بندر رحمانلو،دریاچه قوری‌گل و رودخانه‌ها و تالابها و چشمه هاو جزیره‌ها و آبشارهای متعدد.

بناهای تاریخی

کاخ شهر داری تبریز، ساختمان شاهگلی، بقایای عمارت ربع رشیدی، قلعه بذ (دژ بابک)، قلعهٔ پشتو، پل دختر، خانه مشروطیت و دژ ویل‌ها و بناهای زیاد دیگر .

مکانهای باستانی

غار قدمگاه تعدادی گورستان باستانی، روستای کندوان و پالته ی مصلی و تعدادی دیگر تپه و سنگ نبشته و بازار و مدرسه و مسجد. از جمله مساجد آن مسجد جامع تبریز، مسجد کبود و مسجد ارگ تبریز است .

آثار باستانی

دژ بابک خرمدین
برج خلعت پوشان
ربع رشیدی
دژ ضحاک
کلیسای سنت استپانوس
تاریخ باستان آذربایجان