آتشفشان شناسی (Volcanologoy)
ولکانولوژی یا آتشفشان شناسی از دو کلمه Volcano به معنی "آتشفشان" و Logos به معنی "شناخت" گرفته شده است. |
دید کلی
می دانیم که
زمین در ابتدا به حالت کره گداختهای بوده است که پس از طی میلیونها سال بخش خارجی آن به صورت قشر سختی در آمد. این پوسته به دفعات بر اثر عبور
مواد مذاب درونی سوراخ گردید و
سنگهای آتشفشانی زیادی به سطح آن رسید. این عمل حتی در عصر کنونی نیز ادامه دارد. تمام پدیدههایی که با فوران تودههای مذاب بستگی دارند،
پدیده آتشفشانی میگویند و علمی را که هدف آن بررسی این پدیده هاست با آتشفشان شناسی مینامند.
وقتی که از
فعالیت آتشفشانی صحبت میشود در فکر خود فورانهای بزرگ ، سیلهایی از گدازه ، بهمنهایی از سنگهای گرم و
خاکستر ،
گازهای سمی و خطرناک و انفجارات شدید در نظر مجسم مینماییم که با مرگ و خرابی همراه است. به قول ریتمن کسی که این حوادث را میبیند هرگز نمیتواند فراموش کند و این امر به قدرت عظیم طبیعت و ضعف نیروی انسانی مربوط میباشد.
بزرگترین آتشفشان کره زمین
بزرگترین آتشفشان کره زمین
مونالوآ نام دارد که بخشی از
جزایر هاوایی را تشکیل میدهد. محیط قاعده مخروط این آتشفشان 600 کیلومتر و قله آن نسبت به کف اقیانوس که آن را احاطه کرده است 10 کیلومتر ارتفاع دارد. این آتشفشان ، همراه با سایر قسمتهای جزایر هاوایی نشاندهنده موادی هستند که به وسیله فورانهایی که از یک میلیون سال پیش تا کنون ادامه داشتهاند، بیرون ریخته شدهاند.
بزرگترین آتشفشان کشف بشر
بزرگترین آتشفشانی که تا کنون به وسیله بشر کشف شده است، الیمیوس مونز یا کوه المپیک نام دارد که در
کره مریخ واقع است. شواهد به دست آمده از طریق عکسبرداریهای
سفینه فضایی ماریند 9 نشان میدهد که ارتفاع این آتشفشان احتمالا 23 کیلومتر بوده و
کالدرای آن نیز 65 کیلومتر عرض دارد.
نمونهای از فورانهای مهم دنیا
اقسام آتشفشانها
- آتشفشانهای نقطهای که مواد گداخته از یک محل بیرون میآید (آتشفشان نوع مرکزی). انواع آتشفشانهای نقطهای عبارتند از:
- آتشفشانهای شکافی یا خطی که فوران آن در امتداد یک شکاف صورت میگیرد. انواع آتشفشانهای شکافی یا خطی عبارتند از:
رابطه آتشفشان شناسی با سایر علوم زمینی
اهمیت آتشفشان شناسی
مباحث مرتبط با عنوان