بطوری که می‌دانید مجموعه یک رایانه معمولا با سرعتی کمتر از سرعت پردازنده کار می‌کند. این مسئله به خاطر سرعت پائین وسایل جانبی و دستگاه‌های ورودی و خروجی همراه رایانه است. از این رو ، زمانی طول می‌کشد تا وسایل جانبی داده‌ها را دریافت کرده و وارد سیستم نماید. و در این مدت پردازنده ، بیکار و معطل می‌ماند و در واقع از توانایی واقعی آن استفاده نمی‌شود.

این نوع حافظه در تمام پردازنده‌های 486 و بالاتر از جمله پنتیوم درون پردازنده وجود دارد. این نوع حافظه باعث می‌شود داده‌ها با سرعت بیشتری در اختیار پردازنده قرار گیرند. اندازه این نوع حافظه در پردازنده‌های 80486 ، برابر 256 کیلوبایت است. بنابراین حافظه نهان اولیه را کاربران رایانه نمی‌توانند افزایش دهند. زیرا درون بدنه سرامیکی یا پلاستیکی پردازنده قرار دارد. پردازنده‌های پنتیوم 2 و 3 دارای حافظه نهان اولیه‌ای متشکل از 2 بخش 16 بیتی کیلوبایتی هستند که یکی برای داده‌ها و دیگری برای دستورالعملها است. این پردازنده‌ها در مجموع دارای 32 کیلوبایت حافظه نهان هستند.

در رایانه‌های با پردازنده 486 و بالاتر ، برای بالابردن کارآیی رایانه معمولا از حافظه نهان ثانویه نیز استفاده می‌شود. این حافظه در رایانه‌های قبل از پنتیوم 2 و 3 این نوع حافظه در کنار پردازنده بر روی کارت یا کارتریج پردازنده قرار گرفته است و به صورت ریز مجتمع با پردازنده است. در این پردازنده‌های نسل دوم سلرون و بعد از آن ، حافظه نهان ثانویه در داخل خود پردازنده قرار گرفته و اندازه آن بین 128 تا 256 کیلوبایت است. پردازنده آتلون (کا7) از 512 کیلوبایت تا 8 مگابیت حافظه نهان ثانویه را پشتیبانی می‌کند.

مادربردها معمولا دارای حداقل 256 کیلوبایت از این نوع حافظه نهان هستند. بنابراین می‌توان گفت مقدار حافظه نهان بستگی به عوامل زیر دارد :

چنانچه حافظه اصلی در حدود 32 مگابایت باشد، 256 کیلوبایت حافظه نهان ثانویه کافی است. اما برای حافظه بین 32 مگابایت بهتر است مادربرد رایانه دارای 512 کیلوبایت حافظه نهان ثانویه داشته باشد. بالاخره چنانچه بیشتر از 64 مگابات باشد بهتر است از یک مگابایت حافظه نهان ثانویه استفاده شود. بنابراین اصل کلی در مورد حافظه نهان این است که هرچه اندازه حافظه نهان ثانویه بزرگتر ، مفیدتر است.

برخی شرکتها از روش طراحی با نام سوپر77 در ساخت پردازنده‌ها و مادربرد استفاده می‌کنند. که امکان استفاده از سه نوع حافظه نهان به صورت زیر را مهیا می‌کنند.

این نوع حافظه وظیفه تطابق سرعت کم هارددیسک ، سایر ادوات مانند دیسک گردان لیزی ، سرعت زیاد حافظه اصلی رایانه را بر عهده دارد. این نوع حافظه‌ها با کاهش تعداد دسته لازم به هارددیسک کارآیی آنرا به شدت بالا می‌برد. حتی یک هارددیسک سریع ، باز هم در مقایسه با سایر وسایل جانبی رایانه کند است. بنابراین کم کردن زمان مورد نیاز سیستم برای خواندن و نوشتن از دیسک بهترین راه افزایش سرعت آن است.