تاریخچه ی:
گلوسید
تفاوت با نگارش: 2
| - |
| |
| - | | |
| - | | | |
| - | | | |
| - |
| |
| - | {picture file=img/daneshnameh_up/cellu.2.jpg} | |
| - | | |
| - | | |
| - | | | |
| - | | | |
| - | | |
| - | | |
| - | سلولز ، یک پلی‌ساکارید | |
| - | | |
| - | | |
| - | | |
| - | | |
| - | |
| |
| | !نگاه کلی | | !نگاه کلی |
| | گلوسیدها مواد آلی هستند که در ترکیبشان اغلب سه عنصر ((کربن)) ، ((هیدروژن)) و ((اکسیژن)) و گاهی عناصر دیگر مثل ((نیتروژن|ازت)) ، ((فسفر)) و مانند آن وجود دارد. فرمول عمومی آنها __Cn(H2O)m__ است و به همین دلیل در گذشته آنها را ((کربوهیدراتها|هیدراتهای کربن)) نامیده‌اند. این مواد ، منبع انرژی برای سلولهای گیاهی و جانوری هستند. همچنین در ساختمان دیواره بسیاری از سلولهای گیاهی به عنوان بخش محافظت‌کننده شرکت دارند.
بافتهای جانوری ، اغلب گلوسید کمتری از بافتهای گیاهی دارند. تقسیم بندی گلوسیدها در زیر آمده است. | | گلوسیدها مواد آلی هستند که در ترکیبشان اغلب سه عنصر ((کربن)) ، ((هیدروژن)) و ((اکسیژن)) و گاهی عناصر دیگر مثل ((نیتروژن|ازت)) ، ((فسفر)) و مانند آن وجود دارد. فرمول عمومی آنها __Cn(H2O)m__ است و به همین دلیل در گذشته آنها را ((کربوهیدراتها|هیدراتهای کربن)) نامیده‌اند. این مواد ، منبع انرژی برای سلولهای گیاهی و جانوری هستند. همچنین در ساختمان دیواره بسیاری از سلولهای گیاهی به عنوان بخش محافظت‌کننده شرکت دارند.
بافتهای جانوری ، اغلب گلوسید کمتری از بافتهای گیاهی دارند. تقسیم بندی گلوسیدها در زیر آمده است. |
| | !مونوساکاریدها | | !مونوساکاریدها |
| | مونوساکاریدها قندهای ساده‌ای هستند که از کربن ، اکسیژن و هیدروژن ساخته شده‌اند و فرمول عمومی آنها __(Cn(H2O__ است. این نوع ((مواد قندی طبیعی|قند)) در آب ، محلول و در ((اتر)) نامحلولند. قابلیت ((تبلور)) دارند و در ساختمانشان اغلب یک عامل ((اکسیداسیون-احیا|احیا کننده)) وجود دارد. قندهای ساده را بطور کلی به دو گروه ~~green:آلدوزها~~ و ~~green:ستوزها~~ تقسیم می‌کنند.
مهمترین آلدوزها و ستوزها که در اعمال زیستی نقش عمده‌ای دارند شامل __ریبوز__ ، __دزوکسی ریبوز__ که در ساختمان ((اسید نوکلوئیک|اسیدهای نوکلوئیک)) (RNA و DNA) واردند، __ریبولوز__ (از ستوزها) که در ((فتوسنتز)) اهمیت دارد، __((گلوکز))__ که به عنوان مهمترین منبع انرژی سلولی محسوب می‌شود، __گالاکتوز__ که در شیر و در ترکیب ((لاکتوز)) وارد است و __فروکتوز__ یا __لولز__ که در ترکیب ((ساکارز)) وجود دارد، می‌باشد. | | مونوساکاریدها قندهای ساده‌ای هستند که از کربن ، اکسیژن و هیدروژن ساخته شده‌اند و فرمول عمومی آنها __(Cn(H2O__ است. این نوع ((مواد قندی طبیعی|قند)) در آب ، محلول و در ((اتر)) نامحلولند. قابلیت ((تبلور)) دارند و در ساختمانشان اغلب یک عامل ((اکسیداسیون-احیا|احیا کننده)) وجود دارد. قندهای ساده را بطور کلی به دو گروه ~~green:آلدوزها~~ و ~~green:ستوزها~~ تقسیم می‌کنند.
مهمترین آلدوزها و ستوزها که در اعمال زیستی نقش عمده‌ای دارند شامل __ریبوز__ ، __دزوکسی ریبوز__ که در ساختمان ((اسید نوکلوئیک|اسیدهای نوکلوئیک)) (RNA و DNA) واردند، __ریبولوز__ (از ستوزها) که در ((فتوسنتز)) اهمیت دارد، __((گلوکز))__ که به عنوان مهمترین منبع انرژی سلولی محسوب می‌شود، __گالاکتوز__ که در شیر و در ترکیب ((لاکتوز)) وارد است و __فروکتوز__ یا __لولز__ که در ترکیب ((ساکارز)) وجود دارد، می‌باشد. |
| | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| |
| |
|
| | {img src=img/daneshnameh_up/9/94/055734.jpg} | | {img src=img/daneshnameh_up/9/94/055734.jpg} |
| | | | |
| | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | |
| | | | |
| | شیر ، دارای دی‌ساکارید ((لاکتوز)) است. | | شیر ، دارای دی‌ساکارید ((لاکتوز)) است. |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | | |
|
| | !هولوزیدها | | !هولوزیدها |
| | هولوزیدها شامل کلیه ترکیباتی هستند که از دو یا چند ((مولکول)) قند ساده ساخته شده ، در اثر ((هیدرولیز)) ، دو یا چند مولکول قند ساده بوجود می‌آورند. فرمول عمومی آنها __C6H12O6)n,(n-1)H2O)__ است و بر حسب تعداد __n__ ، ترکیبات مختلف زیر را می‌سازند:
| | هولوزیدها شامل کلیه ترکیباتی هستند که از دو یا چند ((مولکول)) قند ساده ساخته شده ، در اثر ((هیدرولیز)) ، دو یا چند مولکول قند ساده بوجود می‌آورند. فرمول عمومی آنها __C6H12O6)n,(n-1)H2O)__ است و بر حسب تعداد __n__ ، ترکیبات مختلف زیر را می‌سازند:
|
| | #__n=2__ را __((دی‌ساکاریدها))__ یا __((دی‌ساکاریدها|دی‌هولوزیدها))__ می‌گویند که دارای فرمول __C12H22O11__ هستند.
| | #__n=2__ را __((دی‌ساکاریدها))__ یا __((دی‌ساکاریدها|دی‌هولوزیدها))__ می‌گویند که دارای فرمول __C12H22O11__ هستند.
|
| | #__n=3__ را __تری‌هولوزیدها__ می‌گویند که دارای فرمول __C18H32O16__ هستند.
| | #__n=3__ را __تری‌هولوزیدها__ می‌گویند که دارای فرمول __C18H32O16__ هستند.
|
| | #__n=4__ را __تتراهولوزیدها__ می‌گویند که دارای فرمول __C24H42O21__ هستند.
| | #__n=4__ را __تتراهولوزیدها__ می‌گویند که دارای فرمول __C24H42O21__ هستند.
|
| | #__n=5__ یا بیشتر را __((پلی‌ساکاریدها|پلی‌هولوزیدها))__ یا __((پلی‌ساکاریدها))__ می‌نامند. | | #__n=5__ یا بیشتر را __((پلی‌ساکاریدها|پلی‌هولوزیدها))__ یا __((پلی‌ساکاریدها))__ می‌نامند. |
| | !دی‌ساکاریدها | | !دی‌ساکاریدها |
| | فرمول عمومی آنها __C12H22O11__ است که از ترکیب دو مونوساکارید ساخته شده‌اند و در اثر هیدرولیز به دو مولکول قند ساده تبدیل می‌شوند. نمونه‌های مهم آن ، __ساکارز__ ، __تری‌لوز__ ، __لاکتوز__ و __مالتوز__ است. ساکارز در بسیاری از گیاهان بخصوص در ساقه نیشکر وجود دارد. هیدرولیز ساکارز ، موجب ایجاد یک مولکول گلوکز و یک مولکول لولز می‌شود.
ترهالوز در بعضی ((قارچ|قارچها)) وجود دارد. هیدرولیز آن ، تولید دو مولکول گلوکز می‌کند. لاکتوز در شیر پستانداران وجود دارد. در اثر هیدرولیز ، تولید یک مولکول گلوگز و یک مولکول گالاکتوز می‌کند. مالتوز در جوانه‌های گیاهی و در برخی از سلولهای جانوری وجود دارد یا از هیدرولیز ((گلیکوژن)) و ((نشاسته)) ایجاد شده ، در اثر هیدرولیز به دو مولکول گلوکز تبدیل می‌شود. | | فرمول عمومی آنها __C12H22O11__ است که از ترکیب دو مونوساکارید ساخته شده‌اند و در اثر هیدرولیز به دو مولکول قند ساده تبدیل می‌شوند. نمونه‌های مهم آن ، __ساکارز__ ، __تری‌لوز__ ، __لاکتوز__ و __مالتوز__ است. ساکارز در بسیاری از گیاهان بخصوص در ساقه نیشکر وجود دارد. هیدرولیز ساکارز ، موجب ایجاد یک مولکول گلوکز و یک مولکول لولز می‌شود.
ترهالوز در بعضی ((قارچ|قارچها)) وجود دارد. هیدرولیز آن ، تولید دو مولکول گلوکز می‌کند. لاکتوز در شیر پستانداران وجود دارد. در اثر هیدرولیز ، تولید یک مولکول گلوگز و یک مولکول گالاکتوز می‌کند. مالتوز در جوانه‌های گیاهی و در برخی از سلولهای جانوری وجود دارد یا از هیدرولیز ((گلیکوژن)) و ((نشاسته)) ایجاد شده ، در اثر هیدرولیز به دو مولکول گلوکز تبدیل می‌شود. |
| | !تری‌ساکاریدها | | !تری‌ساکاریدها |
| | از ترکیب سه مولکول قند ساده ایجاد شده‌اند. نمونه مهم آنها را __فینوز__ (در ریشه چغندر) است. | | از ترکیب سه مولکول قند ساده ایجاد شده‌اند. نمونه مهم آنها را __فینوز__ (در ریشه چغندر) است. |
| | !تتراساکاریدها | | !تتراساکاریدها |
| | از چهار مولکول قند ساده ساخته شده‌اند. نمونه آنها __استاکیوز__ است که اهمیت چندانی ندارند. | | از چهار مولکول قند ساده ساخته شده‌اند. نمونه آنها __استاکیوز__ است که اهمیت چندانی ندارند. |
| | !پلی‌ساکاریدها | | !پلی‌ساکاریدها |
| | از ترکیب تعداد زیادی مونوساکارید تشکیل شده‌اند. فرمول عمومی آنها (__n(C6H10O5__ در اثر هیدرولیز بوسیله ((آنزیم|آنزیمهای خاص)) یا تحت تاثیر ((اسید|اسیدها)) و حرارت ، ((واکنش تجزیه|تجزیه)) شده ، چند مولکول قند ساده می‌سازند. مهمترین آنها شامل موارد زیر است: | | از ترکیب تعداد زیادی مونوساکارید تشکیل شده‌اند. فرمول عمومی آنها (__n(C6H10O5__ در اثر هیدرولیز بوسیله ((آنزیم|آنزیمهای خاص)) یا تحت تاثیر ((اسید|اسیدها)) و حرارت ، ((واکنش تجزیه|تجزیه)) شده ، چند مولکول قند ساده می‌سازند. مهمترین آنها شامل موارد زیر است: |
| | !!نشاسته | | !!نشاسته |
| | قند ، ذخیره‌ای مهم در ((گیاهان)) است. بخصوص در دانه‌ها (گندم ، جو ، ذرت و مانند آن) و در غده‌ها (سیب زمینی) ذخیره می‌شود. نشاسته در آب بشدت نامحلول است و در آب گرم متورم می‌شود و چسب نشاسته می‌سازد. نشاسته که یکی از محصولات فتوسنتز است، خود از دو بخش __آمیلوز__ به صورت زنجیره خطی و __آمیلوپکتین__ که دارای انشعاب است، ساخته شده است. هیدرولیز نشاسته ابتدا تولید __دکسترین__ ، __مالتوز__ و در نهایت (هیدرولیز کامل) تولید مولکولهای گلوکز می‌نماید. | | قند ، ذخیره‌ای مهم در ((گیاهان)) است. بخصوص در دانه‌ها (گندم ، جو ، ذرت و مانند آن) و در غده‌ها (سیب زمینی) ذخیره می‌شود. نشاسته در آب بشدت نامحلول است و در آب گرم متورم می‌شود و چسب نشاسته می‌سازد. نشاسته که یکی از محصولات فتوسنتز است، خود از دو بخش __آمیلوز__ به صورت زنجیره خطی و __آمیلوپکتین__ که دارای انشعاب است، ساخته شده است. هیدرولیز نشاسته ابتدا تولید __دکسترین__ ، __مالتوز__ و در نهایت (هیدرولیز کامل) تولید مولکولهای گلوکز می‌نماید. |
| | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| |
| |
|
| | {img src=img/daneshnameh_up/4/45/glycogen4-1.jpg} | | {img src=img/daneshnameh_up/4/45/glycogen4-1.jpg} |
| | | | |
| | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | |
| | | | |
| | ساختمان ((گلیکوژن)) | | ساختمان ((گلیکوژن)) |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | | |
|
| | !!گلیکوژن | | !!گلیکوژن |
| | قسمت اعظم قند ذخیره‌ای در سلولهای جانوری است و به خصوص در سلولهای عضلانی و کبدی ذخیره می‌شود. ((گلیکوژن)) در آب ، محلول و در ((الکل)) ، نامحلول است و به رنگ قهوه‌ای درمی‌آید. ساختمان کلی آن شبیه نشاسته است، ولی تعداد گلوکزهای موجود در آن کمتر است. در ساختمان مولکولی آن ، حدود سی‌هزار گلوکز وجود دارد. گلیکوژن در سلولهای زنده قابل مشاهده نیست، ولی بعد از تثبیت بافتها در سلولها رسوب می‌کند و قابل تشخیص می‌گردد. از هیدرولیز کامل آن ، گلوکز تولید نمی‌شود. | | قسمت اعظم قند ذخیره‌ای در سلولهای جانوری است و به خصوص در سلولهای عضلانی و کبدی ذخیره می‌شود. ((گلیکوژن)) در آب ، محلول و در ((الکل)) ، نامحلول است و به رنگ قهوه‌ای درمی‌آید. ساختمان کلی آن شبیه نشاسته است، ولی تعداد گلوکزهای موجود در آن کمتر است. در ساختمان مولکولی آن ، حدود سی‌هزار گلوکز وجود دارد. گلیکوژن در سلولهای زنده قابل مشاهده نیست، ولی بعد از تثبیت بافتها در سلولها رسوب می‌کند و قابل تشخیص می‌گردد. از هیدرولیز کامل آن ، گلوکز تولید نمی‌شود. |
| | !!سلولز | | !!سلولز |
| | در گیاهان بویژه در ساختمان سلولهای گیاهی وجود دارد. در آب و حلالهای مواد آلی حل نمی‌شود. حلال آن __محلول شوایتزر__ است و پس از حل شدن در این حلال در محیط اسیدی رسوب می‌کند. هیدرولیز ممتد ((سلولز)) در نهایت تولید مولکولهای گلوکز می‌کند. | | در گیاهان بویژه در ساختمان سلولهای گیاهی وجود دارد. در آب و حلالهای مواد آلی حل نمی‌شود. حلال آن __محلول شوایتزر__ است و پس از حل شدن در این حلال در محیط اسیدی رسوب می‌کند. هیدرولیز ممتد ((سلولز)) در نهایت تولید مولکولهای گلوکز می‌کند. |
| | !!مانان‌ها | | !!مانان‌ها |
| | پلی‌ساکاریدهایی هستند که در خرما و گیاهان تیره پروانه آسا وجود دارند. در اثر هیدرولیز به کمک اسیدها تولید __مانوز__ می‌کند. | | پلی‌ساکاریدهایی هستند که در خرما و گیاهان تیره پروانه آسا وجود دارند. در اثر هیدرولیز به کمک اسیدها تولید __مانوز__ می‌کند. |
| | !هتروزیدها یا قندهای ناجور | | !هتروزیدها یا قندهای ناجور |
| | در ساختمان این گروه از مواد گلوسیدی ، علاوه بر یک یا چند مولکول قند ساده ، __مواد غیر قندی__ نیز وجود دارند. به همین دلیل در اثر هیدرولیز ، یک یا n مولکول قند ساده و مواد غیر گلوسیدی تولید می‌کنند. هتروزیدها در تشکیلات مولکولی به خصوص به عنوان مواد بین سلولی اهمیت دارند. در گیاهان فراوانند و آنها را بر حسب نوع ماده غیر گلوسیدی که دارند، نامگذاری می‌کنند. نمونه‌های مهم آنها عبارتند از: | | در ساختمان این گروه از مواد گلوسیدی ، علاوه بر یک یا چند مولکول قند ساده ، __مواد غیر قندی__ نیز وجود دارند. به همین دلیل در اثر هیدرولیز ، یک یا n مولکول قند ساده و مواد غیر گلوسیدی تولید می‌کنند. هتروزیدها در تشکیلات مولکولی به خصوص به عنوان مواد بین سلولی اهمیت دارند. در گیاهان فراوانند و آنها را بر حسب نوع ماده غیر گلوسیدی که دارند، نامگذاری می‌کنند. نمونه‌های مهم آنها عبارتند از: |
| | !!گلیکوپروتئینها | | !!گلیکوپروتئینها |
| | ترکیباتی مرکب از ((پروتئین|پروتئین‌ها)) و یک گروه پیشگام گلوسیدی هستند و به دو گروه عمده درون سلولی و ترشحی تقسیم می‌شوند. گلیکوپروتئینهای درون سلولی ، در غشای سلول وجود دارند و اعمال مهمی را از نظر برهمکنش و تشخیص سلولها بر عهده دارند. گلیکوپرتئینهای پلاسما از جگر ، تیروگلوبولینها از غدد تیروئید و بطور کلی بخش گلوسیدی گلیکوپروتئینها در ایجاد خواص فیزیکی و شیمیایی آنها نظیر لغزنده ساختن غشای مخاطی دیواره لوله گوارش و اعمال متقابل مولکول غشا و در اعمال متقابل غشا – غشا یعنی تماس سلولها با یکدیگر اهمیت زیادی دارد. | | ترکیباتی مرکب از ((پروتئین|پروتئین‌ها)) و یک گروه پیشگام گلوسیدی هستند و به دو گروه عمده درون سلولی و ترشحی تقسیم می‌شوند. گلیکوپروتئینهای درون سلولی ، در غشای سلول وجود دارند و اعمال مهمی را از نظر برهمکنش و تشخیص سلولها بر عهده دارند. گلیکوپرتئینهای پلاسما از جگر ، تیروگلوبولینها از غدد تیروئید و بطور کلی بخش گلوسیدی گلیکوپروتئینها در ایجاد خواص فیزیکی و شیمیایی آنها نظیر لغزنده ساختن غشای مخاطی دیواره لوله گوارش و اعمال متقابل مولکول غشا و در اعمال متقابل غشا – غشا یعنی تماس سلولها با یکدیگر اهمیت زیادی دارد. |
| | !!موکو پلی‌ساکاریدها | | !!موکو پلی‌ساکاریدها |
| | هتروزیدهایی هستند که علاوه بر قندهای ساده ، در ترکیبشان ، __هگزوزآمین__ نیز وجود دارد. __هپارین__ که ماده‌ای __ضد انعقاد__ است و __کیتین__ که در ساختمان پوشش حشرات فراوان است، از این دسته‌اند. بعضی موکو پلی‌ساکاریدها به صورت ترکیب با پروتئین‌ها ، آنتی‌ژنهای گروههای خونی را می‌سازند. | | هتروزیدهایی هستند که علاوه بر قندهای ساده ، در ترکیبشان ، __هگزوزآمین__ نیز وجود دارد. __هپارین__ که ماده‌ای __ضد انعقاد__ است و __کیتین__ که در ساختمان پوشش حشرات فراوان است، از این دسته‌اند. بعضی موکو پلی‌ساکاریدها به صورت ترکیب با پروتئین‌ها ، آنتی‌ژنهای گروههای خونی را می‌سازند. |
| | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| |
| |
|
| | {img src=img/daneshnameh_up/9/94/011685.jpg} | | {img src=img/daneshnameh_up/9/94/011685.jpg} |
| | | | |
| | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
| | | | |
| | | | |
| | قند ، دارای دی‌ساکارید ((ساکارز)) است. | | قند ، دارای دی‌ساکارید ((ساکارز)) است. |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | | |
|
| | !!گلوکوزیدهای ناجورحلقه اکسیژن‌دار | | !!گلوکوزیدهای ناجورحلقه اکسیژن‌دار |
| | بخش غیرگلوسیدی آنها ، __کومارین__ است. نمونه مهم آنها ، __آنتوسیانین__ (مواد رنگی سمی) گلها است. | | بخش غیرگلوسیدی آنها ، __کومارین__ است. نمونه مهم آنها ، __آنتوسیانین__ (مواد رنگی سمی) گلها است. |
| | !!گلوکوزیدهای سیانوژنی | | !!گلوکوزیدهای سیانوژنی |
| | بخش غیرگلوسیدی آنها ، __اسید سیانیدریک__ (HCN) و __مواد فسفردار__ است. نمونه مهم آنها __آمیگ آلین__ بادام تلخ است. | | بخش غیرگلوسیدی آنها ، __اسید سیانیدریک__ (HCN) و __مواد فسفردار__ است. نمونه مهم آنها __آمیگ آلین__ بادام تلخ است. |
| | !!گلوکوزیدهای گوگردی | | !!گلوکوزیدهای گوگردی |
| | بخش غیرگلوسیدی آنها ، ترکیبات دارای ((گوگرد)) است. نمونه مهم آنها __سینیگروزیدها__ است که در __نعناع__ وجود دارد. | | بخش غیرگلوسیدی آنها ، ترکیبات دارای ((گوگرد)) است. نمونه مهم آنها __سینیگروزیدها__ است که در __نعناع__ وجود دارد. |
| | !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
| | *((اسید نوکلوئیک)) | | *((اسید نوکلوئیک)) |
| | *((بافت گیاهی)) | | *((بافت گیاهی)) |
| | *((پلی‌ساکاریدها)) | | *((پلی‌ساکاریدها)) |
| | *((دی‌ساکاریدها)) | | *((دی‌ساکاریدها)) |
| | *((ساکارز)) | | *((ساکارز)) |
| | *((سلولز)) | | *((سلولز)) |
| | *((فتوسنتز)) | | *((فتوسنتز)) |
| | *((کربوهیدراتها)) | | *((کربوهیدراتها)) |
| | *((گالاکتوز)) | | *((گالاکتوز)) |
| | *((گلوکز)) | | *((گلوکز)) |
| | *((گلیکوژن)) | | *((گلیکوژن)) |
| | *((لاکتوز)) | | *((لاکتوز)) |
| | *((مواد قندی طبیعی)) | | *((مواد قندی طبیعی)) |
| | *((نشاسته)) | | *((نشاسته)) |
