« خوارج » عده‌ای از سربازان علی علیه السلام بودند که به دلیل اینکه دیدند امام علی حکمیّت ابوموسی و عمر عاص را پذیرفت، حساب خود را جدا کردند و شعار خود را « اِنِ الحُکمُ اِلاّ للِه » (حکم، تنها برای خداست) قرار دادند. این شعار در میان آنان باقی ماند و به همین دلیل، آنها را مُحَکّمِه نیز می‌نامند.
امام علی علیه السلام پس از بستن پیمانِ تحکیم، مصلحت دید که میدانِ صفین را ترک کند و به کوفه باز گردد و در انتظار نتیجه داوری ابوموسی و عمروعاص بنشیند.
اما به هنگام ورود به کوفه دید گروهی از سپاهیانش که تعدادشان به دوازده هزار نفر می‌رسید، از ورود به کوفه خودداری کردند و در اعتراض به پذیرفتن حکمیت، به جای ورود به کوفه، راهی دهکده‌ای به نام حروراء و اردوگاه نُخَیله شدند.

اما حَکمیتی که خوارج به آن اعتراض می‌کردند، نتیجه کاری بود که خودشان کرده بودند. آنان در روزی که سپاه معاویه، قرآن‌ها را بر سر نیزه گذاشتند، امام را برای توقف جنگ تحت فشار قرار داده و حتی او را تهدید به قتل کرده بودند؛ ولی پس از مدتی کوتاه به دلیل روحیه اشکال‌تراشی، از عقیده خود برگشته و توقف جنگ و حکمیت را گناه و حتی شرک دانسته بودند. سپس توبه کرده و از امام علیه السلام خواسته بودند او نیز به گناه خود اقرار و از آن توبه کند و پیش از اعلام نتیجه حکمیّت، مجدداً لشگرکشی کند و جنگ با معاویه را ادامه دهد.

منابع:

• فروغ ولایت، ص 693 - 694