شرح بیماری
کم‌کاری تیرویید عبارت است از کاهش فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
غده تیرویید که باعث کاهش تولید هورمون‌های تیروییدی می‌شود. غده تیرویید یک غده پروانه‌ای در جلوی گردن است. تقریباً تمام فرایندهای متابولیک تحت‌تأثیر هورمون‌های تیروییدی قرار می‌گیرند. کم‌کاری تیرویید در هر دو جنس و در هر سنی رخ می‌دهد، اما در زنان میانسال شایع‌تر است.
علایم شایع
نامحتمل است که تمام علایم زیر در یک فرد وجود داشته باشند، اما اکثر بیماران دارای چندین علامت از علایم زیر هستند:
- کم شدن تحمل به سرما
- کم شدن اشتها
- یبوست
- درد قفسه سینه
- موی خشن یا با رشد کند
- کند، تند، یا نامنظم بودن ضربان قلب
- افزایش وزن یا برعکس، لاغری شدید
- بی‌حالی یا شل بودن، یا برعکس، بی‌قرار بودن
- خواب‌آلودگی یا برعکس، بی‌خوابی
- اختلال روانی، از جمله افسردگی، روان‌پریشی، یا ضعیف شدن حافظه
- تجمع مایع در بدن، خصوصاً در اطراف چشم‌ها
- حالت خمودگی در صورت و پایین افتادگی پلک‌ها
- خشن شدن پوست
- کم شدن تحمل به داروها
- کم شدن میل جنسی و ناباروری
- اختلالات قاعدگی
- کم‌خونی
- کرختی یا سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاها
- کلفت یا خشن شدن صدا
علل
گاهی ناشناخته است. شایع‌ترین علل عبارتند از:
- بیماری‌های خودایمنی، که در طی آنها دستگاه ایمنی بدن عملکرد غیرطبیعی دارد و به غده تیرویید حمله می‌برد.
- درمان با ید رادیواکتیو
- جراحی برای درمان پرکاری تیرویید
- کمبود ید در رژیم غذایی
- کاهش فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری غده هیپوفیز، که ترشح‌کننده هورمون محرک تیرویید است.
- داروهایی مثل لیتیم که از فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری تیرویید می‌کاهند.
عوامل تشدید کننده بیماری
پیشگیری
- راه خاصی برای پیشگیری از کم‌کاری اولیه تیرویید وجود ندارد.
- پس از جراحی تیرویید یا تخریب تیرویید توسط اشعه درمانی، تا آخر عمر هورمون تیرویید به صورت قرص باید دریافت شود.
عواقب مورد انتظار
- معمولاً با دادن هورمون تیرویید و تنظیم دقیق مصرف آن قابل درمان است. هورمون درمانی عبارت است از فراهم آوردن تیروییدی به اندازه کافی برای بدن تا کارایی عملکردهای طبیعی بدن حفظ شود. امکان دارد تا چندین ماه نیاز به ارزیابی پزشکی وجود داشته باشد تا مقدار مناسب هورمون تیروییدی که باید داده شود معلوم شود.
- در صورتی که درمان قطع شود، بیماری عود می‌کند.
عوارض احتمالی
- اغمای میکسدم که عارضه تهدیدکننده جان بیمار است.
- افزایش استعداد ابتلا به عفونت ها
- بروز بحران غده فوق‌کلیوی در اثر درمان شدید کم‌کاری تیرویید
- ناباروری
- درمان زیاده از حد به مدت طولانی می‌تواند باعث کاهش تراکم معدنی استخوان شود.
درمان
اصول کلی
- آزمایش خون از نظر هورمون های تیروییدی. با آزمایش می‌توان تشخیص کم‌کاری تیرویید را مسجل کرد اما نمی‌توان مشخص کرد که چه میزان هورمون برای درمان لازم است.
- اهداف درمان عبارتند از تجویز هورمون تیرویید و شناسایی علایم برای پیشگیری از زیاد بودن یا کم بودن مقدار هورمون تیرویید تجویز شده
- اگر موارد اورژانسی رخ دهد مثل اغمای میکسدم (بسیار به ندرت در هوای گرم رخ می‌دهد، اما در هوای سرد شایع‌تر است)، امکان دارد نیاز به بستری شدن وجود داشته باشد.
داروها
هورمون تیرویید تجویز خواهد شد. میزان مصرفی برحسب سن، وزن، جنس، ظرفیت عملکرد تیرویید، سایر داروهای مصرفی و عملکرد روده تعیین می‌شود.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی برای آن وجود ندارد. تا حدی که می‌توانید فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری خود را حفظ کنید.
رژیم غذایی
رژیم خاصی برای کم‌کاری تیرویید توصیه نمی‌شود. با خوردن رژیم پرفیبر از بروز یبوست جلوگیری به عمل آورید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علایم کم‌کاری تیرویید را دارید.
- اگر علایم در عرض 3 هفته از شروع درمان رو به بهبود نگذارند.
- اگر دچار علایم جدید و غیر قابل توجیه شده‌اید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
- اگر اغما یا تشنج رخ دهد، فوراً باید درخواست کمک اورژانس شود.
