چکیده
یکی از نکات بسیار مهمی که مبلغان سیستم های بازاریابی چند سطحی در جلسات پرزنت و حین پاسخ به ایرادات, به شما وعده می دهند این مساله است که "اگر با برنامه‌ریزی و به طرز مناسبی فعالیت کنید می‌توانید در مدت کوتاهی، مثلاً دو هفته، یک ماه یا چیزی در همین حدود وظایف خود را انجام دهید و مشتری‌های جدید را به شرکت معرفی کنید. تنها کافیست تنبل نباشید و منظم کار کنید. اگر با کسانی مواجه شدید که نتوانسته‌اند دو مشتری خود را پیدا کنند، بی‌شک خودشان مقصر هستند. مگر پیدا کردن دو نفر واجد شرایط در بین این همه دوست و آشنا کار سختی است؟!"
نکته دیگر این است که اگر درخت به رشد خود ادامه دهد پورسانت‌هایی که شرکت وعده ی دادنش را می‌دهد بسیار چشم‌گیر خواهد بود به نوعی که شاید در هیچ شغلی نتوان به چنان درآمدی رسید! اما امکان اتفاق افتادن چنین شرایطی از منظر علم ریاضی تا چه میزان است؟
جملات اصلی
1. چنانچه سیستم مطابق با اظهارات مبلغان سیستم با موفقیت رشد کند, در مرحله بیست و چهارم شانزده میلیون , در مرحله سی ام یک میلیارد و در مرحله سی و چهارم بیش از هفده میلیارد نفر آلوده شده اند!
2. اگر فرض کنیم 500 هزار نفر، وارد این فعالیت شده باشند، با یک جمع و ضرب ساده به این نتیجه می‌رسیم که هر مال‌باخته، به طور متوسط، بیش از 78/435 دلار از دست داده است و در مجموع بیش از 217 میلیون دلار وارد جیب کلاه‌برداران شده است!
محاسبات ریاضی چه می‌گوید؟
بیابید فرض کنیم این مبلغان راست می‌گویند و زمان متوسط پیدا کردن دو مشتری را با عبارت «زمان طی یک مرحله» بیان کنیم. چنانچه ساختار سیستم شرکت را دوتایی در نظر بگیریم ؛ در این صورت پس از گذشت زمان طی یک مرحله، تعداد افراد آلوده در پایین‌ترین لایه، دو برابر افراد لایه قبل می‌شود. اگر در ابتدا تنها یک نفر آلوده باشد فکر می‌کنید چقدر طول می‌کشد تا ده هزار نفر آلوده شوند؟ چقدر طول می‌کشد تا یک میلیون نفر آلوده شوند؟ گمان می‌کنید زمان آلوده شدن یک میلیارد نفر و یا زمان آلوده شدن ده میلیارد نفر چقدر است؟
اگر این سؤال‌ها را از یکی از اعضای شرکت My7Diamonds یا GQI (که قطعاً طرفدار بازاریابی زنجیره‌ای است) بپرسید به شما جواب خواهد داد خیلی زیاد، قرن‌ها و شاید هم هیچ وقت.
ولی شما با یک ماشین‌حساب ساده می‌توانید جواب سؤال‌ها را پیدا کنید؛ رشد افراد آلوده بسیار سریع‌تر از آن چیزی است که در ابتدا تصور می‌شود. به دنباله اعداد زیر توجه کنید؛ این دنباله با یک آغاز می‌شود و هر جمله دو برابر جمله قبلی‌اش است. اگر ابتدای کار را مرحله صفر فرض کنیم، عدد به‌دست آمده در مرحله -nام برابر ۲n، یعنی حاصل ضرب n بار ۲، است.
۱، ۲، ۴، ۸، ۱۶، ۳۲، ۶۴، ۱۲۸، ۲۵۶، ۵۱۲، ۱۰۲۴، ۲۰۴۸، ۴۰۹۶، ۸۱۹۲، ۱۶۳۸۲
مشاهده می‌شود در مرحله دهم ۱۰۲۴ نفر و در مرحله چهاردهم بیش از شانزده‌هزار نفر آلوده شده‌اند (البته بدون در نظر گرفتن افرادی که در روزهای پیش، آلوده شده‌اند.) تا این‌جا هنوز مشخص نیست که این دنباله با چه سرعت عجیبی رشد می‌کند. جمله‌های بعدی این‌ها هستند.
۳۲۷۶۸
۶۵۵۳۶
۱۳۱۰۷۲
۲۶۲۱۴۴
۵۲۴۲۸۸
۱۰۴۸۵۷۶
در مرحله هفدهم بیش از صدهزار نفر و در مرحله بیستم بیش از یک‌میلیون نفر آلوده شده‌اند! فکر می‌کنید در چه مرحله‌ای به ده میلیارد برسیم؟ بعد از چند قرن؟! باز هم محاسبه می‌کنیم.
۲۰۹۷۱۵۲
۴۱۹۴۳۰۴
۸۳۸۸۶۰۸
۱۶۷۷۷۲۱۶
۳۳۵۵۴۴۳۲
۶۷۱۰۸۸۶۴
۱۳۴۲۱۷۷۲۸
۲۶۸۴۳۵۴۵۶
۵۳۶۸۷۰۹۱۲
۱۰۷۳۷۴۱۸۲۴
۲۱۴۷۴۸۳۶۴۸
۴۲۹۴۹۶۷۲۹۶
۸۵۸۹۹۳۴۵۹۲
۱۷۱۷۹۸۶۹۱۸۴
چنانچه سیستم مطابق با اظهارات مبلغان سیستم با موفقیت رشد کند, در مرحله بیست و چهارم شانزده میلیون, در مرحله سی ام یک میلیارد و در مرحله سی و چهارم بیش از هفده میلیارد نفر آلوده شده اند! و اگر هر مرحله را یک ماه فرض کنیم این زمان، کم‌تر از سه سال خواهد بود و نه در حدود چند قرن!
روشی ساده‌تر برای محاسبه
بدون انجام این محاسبات طولانی نیز می‌توان تخمین‌های خوبی به دست آورد.
و به همین ترتیب می‌توانید وضعیت مرحله‌های مختلف را با تقریب خوبی محاسبه کنید.
واقعیت امر چیست؟ چیزی که در واقع رخ می‌دهد این است که با گذشت زمان و گسترش آلودگی «زمان طی یک مرحله» به مرور زیاد شده، آن‌قدر طولانی خواهد شد که دیگر وارد شدن در بازی برای کسی که از جریان آگاه است جذاب نخواهد بود، و به تدریج بازار به حالت رکود می‌رسد.
همچنین ببینید
