بازار سلف
بازار مبادلات آینده، همان
بازار سلف است. یعنی بازاری که
قراردادهای خرید و فروش
اوراق بهادار یا
کالا، با قیمت های تثبیت شده برای تاریخی در آینده منعقد می شوند. باید توجه داشت که این بازار لزوماً دارای مکان خاصی نیست و معاملات آن را می توان از طریق وسائل ارتباطی از قبیل تلفن و تلکس، حتی در سطح بین المللی، انجام داد. بازار سلف ارز نمونه ای از این بازار است.
در ایران نیز این قبیل معاملات در حوزه
محصولات کشاورزی، به ویژه روی انواع میوه و مرکبات، مرسوم است. مثلاً متداول است که باغداران سردرختی های خود را پیش از رسیدن میوه ها به یک
دلال یا واسطه
پیش فروش می کنند و وجه ارزیابی شده آن را نقداً دریافت می دارند. در مواردی که باغدار یا کشاورز به دلیل کمبود یا فقدان امکانات مالی قادر به نگهداری محصول نارس خود نباشد و لذا به
سلف فروشی تن دردهد، ضرر بسیار می برد و در برابر معمولاً سلف خر نفع فراوانی به چنگ می آورد.
بازار سلف ارز
بازار سلف ارز به بازاری گفته می شود که در آن
پول رایج کشورها با قیمت های تثبیت شده در تاریخ معینی در آینده
معامله می شوند. این معاملات می توانند نقدی یا وعده دار باشند (
بازار نقدی ). در خرید و فروش نقدی، معاملات بی درنگ انجام می گیرند و در همین بازار است که در اثر دخالت
دولت ها سطح کنترل شده
نرخ ارز نمود می یابد.
در بازار سلف ارز،
پول های رایج کشورها برای تاریخی معین در آینده، مثلاً برای مدت سه یا شش ماه معامله می شوند. تفاوت میان نرخ نقدی ارز با نرخ وعده دار یا سلف آن براساس
نرخ بهره و ریسک مبادله، که همان امکان تقویت یا تضعیف پول در آینده است، تعیین می شود. بنابراین از مقایسه میزان
صرف یا
تنزیل ارز با قیمت نقدی آن می توان به حد انتظارات بازار درباره مقادیر تضعیف یا تقویت
ارز در آینده پی برد.
این بازار در ایران نیز سابقه داشته است. طبق گزارش سالانه
بانک مرکزی ایران، در پی لغو تبدیل پذیری
دلار و
طلا که در سال 1971 میلادی توسط دولت امریکا اعلام شد، و در پی برقراری نظام جدید ارزی که رابطه
ریال با
حق برداشت مخصوص را جایگزین رابطه ریال با دلار می ساخت، بانک مرکزی ایران در اسفند سال 1353 « به منظور حفظ منابع صادرکنندگان اقدام به ایجاد بازار سلف ارزی برای دلار نمود تا صادرکنندگان از این طریق بتوانند ارز حاصل از صادرات را که در آینده به دست خواهند آورد در این
بازار معامله کنند و منافع خود را در مقابل نوسانات نرخ دلار محفوظ دارند».
همچنین ببینید
