کامپیوترها در اصل باید فنا ناپذیر باشند! آنها فقط کلکسیونی از مدارها و سیگنالها هستند و تا زمانی که جریان الکتریکی در آنها وجود دارد باید به کار خود ادامه دهند. در این بین چیزی برای آسیب دیدن وجود ندارد و هیچ چیز هم فرسوده نمیشود. البته هرکسی که تا به حال صاحب یک کامپیوتر بوده است میداند که هیچ یک از نکات بالا حقیقت ندارد...
کامپیوترها و در اصل قطعات تشکیل دهنده آنها دارای طول عمر محدودی هستند و البته عوامل دیگری مانند حمل نادرست، وجود اشکال در قطعات تولیدی و حتی مونتاژ نادرست میتواند عمر آنها را تا حد زیادی کاهش دهد. به همین دلیل است که کامپوترها معمولا` حدود ۱۰ سال بدون خرابی عمر میکنند.
عموما نباید نگران به پایان رسیدن عمر متوسط کامپیوتر ها باشیم چرا که عمر مفید یک کامپیوتر، یعنی مدت زمانی که قادر به اجرای نرم افزارهای جدید و مدرن است، خیلی کمتر از عمر متوسط آنهاست.
یک کامپیوتر نهایتا` دارای عمر مفیدی به طول ۵ سال است. البته مواردی نیز هستند که میتوانند عمر یک کامپیوتر را کاهش دهند و در حالی که مدت زیادی از عمر مفید یک کامپیوتر باقی است آن را از رده خارج کنند.
نمیخواهیم در این مقاله خیلی علمی و فنی به دلایل خرابی یک کامپوتر اشاره کنیم بلکه سعی خواهیم کرد با بیانی بسیار ساده رایج ترین اشکالاتی را که ممکن است برای هر کامپیوتری اتفاق بیافتد شرح داده و برای هریک راه حل ساده ای نیز ارائه نماییم.
● منبع تغذیه
منابع تغذیه در یک PC مهمترین قطعات در حفظ سلامت یک کامپیوتر هستند، ولی با این وجود از طرف ما با کمترین توجه رو به رو میشوند. بیشتر ما حاضر هستیم برای خرید یک پردازنده و یا کارت ویدیویی جدید مبالغ هنگفتی هزینه کنیم اما هنگام انتخاب منبع تغذیه سعی میکنیم ساده ترین و ارزان ترین را انتخاب کنیم بی خبر از اینکه همین منبع تغذیه به ظاهر بی اهمیت یکی از مهمترین قسمتها برای حفظ سلامت کامپوتر ما است. طبق تحقیقات انجام شده، خرابی های ناشی از منابع تغذیه معیوب، بالاترین درصد خرابی های سخت افزاری را به خود اختصاص میدهند. از اینکه میگوییم منبع تغذیه یکی از خطرناک ترین قطعات PC است نباید تعجب کنید. به هر صورت این قطعه به ظاهر بی اهمیت وظیفه مهمی بر عهده دارد. منبع تغذیه باید ولتاژ بالایی برابر با ۲۲۰ ولت را ورودی را به مقدار بسیار کوچکی برابر با ۳/۳ ، ۵ و یا ۱۲ ولت که برای تغذیه قطعات مختلف کامپیوترهای مدرن لارم است تبدیل نماید.
هنگامی که یک منبع تغذیه خراب میشود جریان الکتریکی را به صورت نامنظم به قطعات مختلف کامپیوتر ارسال میکند که میتواند به قطعات گران قیمت کامپیوتر شما آسیب بزند. متاسفانه بیشتر منابع تغذیه توسط شرکتهای بی نام و نشانی که کوچکترین توجهی به کنترل کیفیت و بسته بندی صحیح ندارند تولید شده و در کیسهای ارزان قیمت جای میگیرند. به همین دلیل هر روز شاهد تعداد زیادی کامپیوتر هستیم که عمرشان زودتر از موعد به انتها رسیده است. البته گاهی اوقات آنها به چیزی بیش از قطعات گران قیمت کامپیوتر شما صدمه میزنند. منابع تغذیه معیوب میتوانند صدمات جانی به بار آورده و یا حتی باعث آتش سوزی شوند.
● مشکلات رایج در منابع تغذیه با کیفیت پایین
اما برای جلوگیری از چنین مشکلاتی چه باید کرد؟ البته پیدا کردن راه حل مناسب و جامع کار ساده ای به نظر نمیرسد اما یک اصل کلی وجود دارد: همیشه به نام سازنده توجه کنید. البته مسلما` این بهترین راه نیست اما یکی از ساده ترین و در عین حال مطمئن ترین راه های موجود برای انتخاب یک منبع تغذیه مناسب است. خرید یک قطعه از یک شرکت معتبر از سازنده ای خوشنام که متخصص تولید چنین قطعاتی است میتواند شما را تا حد زیادی از سلامت قطعه خریداری شده مطمئن کند. برای پیدا کردن این سازندگان معتبر بهترین راه مراجعه به اینترنت و سایتهای معتبر اینترنتی است که چنین قطعاتی را آزمایش کرده و نتایج آن را در معرض دید عموم میگذارند. البته برای خرید چنین منابع تغذیه ای مجبورید پول بیشتری بپردازید اما مطمئن باشید که کاملا` ارزش آن را دارد.
راه دیگر برای جلوگیری از خرابی های منبع تغذیه، دور نگاه داشتن کامپوتر از کف زمین و محیط گرد و خاکی است. گرد و خاک موجب تسریع در فرآیند خرابی منابع تغذیه میشود و معمولا` اولین چیزی را نیز که از کار می اندازد فن درون آن است.
● نصب قطعات و عدم استفاده از قطعات معیوب یا ناسازگار
سر هم کردن قطعات کامپیوتر یا به اصطلاح اسمبل کردن، یکی دیگر از مهمترین دلیل بروز خرابی در کامپیوترهای شخصی است. معمولا` اشتباهات انسانی در هر کاری موجب ایجاد درصد بسیار بالایی از مشکلات و خرابی ها است. حتی کاربران با تجربه نیز گاهی اشتباه میکنند و این اشباهات گاهی میتواند فاجعه بار باشد. البته بسیاری از قطعات مهم و اصلی کامپیوتر به گونه ای طراحی شده اند که تنها در یک جهت قابل نصب هستند اما حتی این قطعات نیز در معرض مشکلات ایجاد شده در رابطه با نصب نا صحیح قرار دارند.
مشکلاتی مانند بروز اتصال کوتاه درون کیس میتوانند به سرعت باعث ایجاد خرابی شوند. مشکل دیگری نیز که به صورت فراگیری به چشم میخورد نصب نادرست RAM است که میتواند هم به ماژول حافظه و هم به مادربرد صدمه بزند. یکی دیگر از رایج ترین دلایل بروز چنین خرابی هایی نصب ناصحیح کابل برق درایو فلاپی است.
اما چگونه میتوان جلوی بروز این اشتباهات را گرفت؟ اگرشما از مهارت خود در سرهم کردن کامپیوتر مطمئن نیستید، بهترین راه یافتن یک راهنمای مطمئن است. دفترچه های راهنمای ارائه شده همراه با قطعات مختلف نیز میتوانند شما را برای نصب صحیح هر قطعه یاری دهند. هنگامی که همه چیز را در جای خود قرار دادید، عجله نکنید. قبل از اتصال کامپیوتر به برق چند دقیقه وقت بگذارید و همه چیز را دوباره بررسی کنید. اتصالات را امتحان کنید که محکم سر جای خود قرار گرفته باشند و دقت کنید همه چیز به طور صحیح نصب شده باشد. یک بررسی کوچک میتواند جلوی ضرر هنگفتی را بگیرد، پس عجله نکنید!
استفاده از قطعات خراب و یا ناسازگار یکی دیگر از عواملی است که میتواند به کامپیوتر شما صدمه بزند. هنگامی که یکی از قطعات درون کامپیوتر شما صدمه میبیند (مثلا` به علت بروز خرابی در منبع تغذیه) این قطعه خراب میتواند باعث بروز مشکلات جدی در قطعات دیگر شود. هنگامی که چنین قطعه ای را بر روی یک کامپیوترهای دیگر قرار میدهید، این قطعه درست مانند یک ویروس مسری میتواند باعث از کار افتادن تمام آنها شود. البته این موضوع تنها برای تجیزات قدیمی و یا دست دوم اتفاق نمی افتد بلکه قطعات جدید نیز میتوانند صدمات جبران ناپذیری را به کامپیوتر ها وارد کنند! حتما` میپرسید چگونه؟! کامپیوترها روز به روز در حال پیشرفت هستند و همین موضوع باعث میشود که ناسازگاری ها بین قطعات جدید و قدیمی با شدت بیشتری خود را نشان بدهد.
ممکن است قطعه ای که مدتها بر روی کامپیوتر قبلی شما به خوبی کار میکرده هنگامی که بر روی سیستم جدید قرار میگیرد آن را منفجر کند! اغراق نمیکنم واقعا` گاهی سیستم شما را منفجر میکند!!! حتی ممکن است قطعه جدیدی که به تازگی خریداری کردید نیز هنگامی که بر روی سیستم نه چندان جدید شما نصب شد چنین فاجعه را به وجود بیاورد.
محافظت کردن از سیستم در برابر چنین مشکلاتی بسیار دشوار است اما برای جلوگیری از چنین حوادثی چند نکته را به خاطر داشته باشید. اگر به سیستم خود قطعه دست دوم یا قدیمی را متصل میکنید قبل از استفاده کارکرد صحیح و سلامت آن اطمینان حاصل کنید. اگر سیستم شما اشکال مهمی پیدا کرده است و یا مثلا` به علت خرابی منبع تغذیه از کار افتاده هرگز برای پی بردن به این نکته که کدام قطعات سالم مانده اند آنها را بر روی یک سیستم جدید و سالم امتحان نکنید.
اگر میتوانید از سیستم هایی استفاده کنید که ارزش چندانی ندارند و در صورت خراب شدن زیان های هنگفتی را به شما وارد نمیکنند. اگر چنین سیستمی نیافتید میتوانید به مراکزی که در تست قطعات مهارت دارند مراجعه کرده و از آنها بخواهید قطعاتتان را برای شما تست کنند. اما به خاطر داشته باشید ریسک استفاده از یک قطعه خراب به عواقبی که ممکن است به وجود بیاورد نمی ارزد.
● اشتباهات انسانی و انصال های نادرست
خیلی وقتها خود ما باعث خرابی کامپیوترهایمان میشویم. یکی از بزرگترین اشتباهاتی که معمولا` هنگامی که فکر میکنیم کمی حرفه ای شده ایم انجام میدهیم، قطع و وصل کردن سیمهای درون کیس هنگام روشن بودن کامپیوتر است. به عنوان یک توصیه و یا حتی قانون این حرف را جدی بگیرید: هنگامی که کامپیوتر روشن است به هیچ چیز درون کیس دست نزنید. دیگران ممکن به شما بگویند که مثلا`: اشکالی ندارد که هنگام روشن بودن کیس کابل فلاپی را در در آورده و یا آن نصب کنید چون تاثیری بر شناسایی آن بر روی سیستم نخواهد داشت، شاید این حرف تا حدودی درست باشد اما شما هرگز چنین کاری را انجام ندهید.
یکی دیگر از منابع اصلی چنین خرابی هایی ناشی از یک کلید کوچک است که بر روی اکثر منابع تغذیه قرار دارند. این همان کلید کوچک قرمز رنگی است که به شما امکان میدهد برق ورودی را بر روی ۱۱۰ ولت یا ۲۲۰ ولت تنظیم کنید. تنظیم نادرست این کلید میتوند صدمات جدی را به منبع تغذیه شما وارد کند و از این طریق حتی باعث خرابی دیگر قطعات درون کامپیوتر شما نیز بشود.
برای جلوگیری از چنین خرابی هایی قبل از دست زدن به هر کاری باید سیتم را از برق جدا کرد. بخش اعظمی از سلامت سیستم شما به سلامت منبع تغذیه ای بستگی دارد که توان مورد نیاز برای هر قطعه را تامین میکند. کابلهای معیوب و اتصالهای ناقص میتوانند صدمه های جدی را به قطعات کامپیوتر شما وارد کنند. البته در باره این مشکلات قبلا` در قسمت مربوط به منابع تغذیه صحبت کرده بودیم اما قصدم از تکرار این مطالب ذکر این نکته است که تنها پاورهای غیر استاندارد نیستند که میتوانند چنین مشکلاتی را به وجود بیاورند. بلکه بهترین پاورها نیز میتوانند در صورت استفاده نادرست خطر آفرین و نامطمئن باشند.
در هنگام ایجاد تغییر در کامپیوتر رعایت نکات ساده ای میتواند خطرات را تا حد زیادی کاهش دهد. بسیاری از قطعات کامپیوتر به صورت پیش فرض نباید با یکدیگر تماس پیدا کنند. اتصالهای اشتباه و یا نا خواسته میتواند باعث عبور مقدار جریان الکتریکی بیش از آنچه اکثر قطعات کامپیوتر قادر به تحمل آن هستند بشود و این مساله مسلما` نکته خوبی نخواهد بود! اتصالهای کوتاه در سیستم های کامپیوتری معمولا` هنگامی اتفاق می افتند که یکی از تجهیزات سیستم به صورت نا صحیح نصب شده باشند و یا قسمت های فلزی یکی از قطعات با قطعه دیگری برخورد کند.
یکی دیگر از دلایل اصلی ایجاد چنین اتصالهای ناخواسته ای پیچ های گمشده ای هستند که گهگاهی از دست شما به درون سیستم می افتند و مثلا` ممکن است بین مادربرد و بدنه کیس قرار بگیرند. نتیجه چنین اتصال کوتاهی میتواند برای کامپیوتر شما فاجعه بار باشد. اگر میخواهید یک سیستم جدید را اسمبل کنید، یا اینکه تجهیزات جدیدی به کامپیوتر قدیمی خود اضافه نمایید، پس از اتمام کار چند لحظه صبر کنیدو مطمن شوید همه چیز در جای حود قرار گرفته است. اطمینان حاصل کنی هیچ یک از سیم های بدون محافظ با بدنه کیس، یکدیگر و با قطعات مجاور تماس پیدا نکرده باشند. مطمن باشید که تمامی پیچهای گمشده را یافته اید. فراموش کردن آنها و نادیده گرفتنشان بعدا میتواند باعث افسوس شما بشود.
● ابزارهای USB - الکتریسیته ساکن
ممکن است هنگام استفاده از ابزارهای USBنیز به مشکلاتی برحورد کرده باشد. هر چند این مشکلات کمیاب هستند و به ندرت روی میدهند اما در صورت بروز میتوانند خسارات زیادی را به سیستم شما وارد کنند. البته این مشکلات تا حد زیادی تصادفی هستند. یک ابزار USB ممکن است ماهها و یا سالهای متمادی با سیستم شما به خوبی کار کند اما به یکباره باعث نابودی آن شود.
اصلی ترین دلیل وجود چنین مشکلاتی در ابزارهای USB این نکته است که این اتصال نسبت به دیگر اتصالات PC از توان بالاتری استفاده مینماید به همین خاطر بروز یک اتصال کوتاه کوچک میتواند برای آن بسیار خطرناک تر ار دیگر اتصالات باشد. یکی دیگر از دلایل بروز چنین مشکلاتی به توانایی ذاتی این درگاه برای اتصال یا جدا نمودن ابزارها در هنگام روشن بودن سیستم باز میگردد. این توانایی میتواند احتمال بروز حادثه های الکتریکی و مشکلاتی از این قبیل را تا حد زیادی افزایش دهد.
اما چگونه میتوان جلوی بروز چنین مشکلاتی را گرفت؟ در حقیقت هیچ راه مشخصی برای جلوگیری از این مشکلات وجود ندارد. اما مثل همیشه احتیاط و دقت میتواند میزان بروز مشکلات را به میزان زیادی کاهش دهد. البته با توجه به این که بیشتر مشکلات ایجاد شده هنگام استفاده از اتصالهای USB جلوی کیس روی میدهد بهتر است با اتصال یک هاب ساده و ارزان قیمت USB به یکی از درگاههای پشت کیس، میزان استفاده ار درگاههای جلوی را کاهش داده و به همین وسیله فرسایش و میزان خرابی آنها را نیز کمتر کنید.
شوکهای ایجاد شده توسط الکتریسیته ساکن برای مدارهای الکترونیکی مرگبار هستند، همه ما چیزهایی در باره خطرات الکتریسته ساکن برای کامپیوتر شنیده ایم. در حقیقت اگر بی دقت باشید، الکتریسیته ساکن میتواند قطعات کامپیوتر شما را نابود کند. وقتی بر روی قالی ماشینی یا موکت راه میروید و سپس دست خود را به دستگیره در میگیرید، میتوانید حضور این نیرو را احساس کنید.
البته شاید آن موقع به نظر شما نیروی بسیار کم و ضعیفی به نظر برسد، اما همین نیروی ضعیف برای مدارهای مجتمع (IC ها) و دیگر قطعات ظریف الکترونیکی بسیار بیشتر از حد تحمل است. به خاطر داشته باشید هنگام دست زدن به قطعات درون کیس حتما` بار الکتریکی بدن خود را تخلیه نمایید. برای این کار کافی است یک جسم فلزی که با زمین در تماس است (مانند لوله های آب و یا شیرهای دستشویی) را لمس کنید. البته لمس هر قطعه فلزی دیگری (مانند بدنه منبع تغذیه درون کیس) نیز میتواند نتیجه مشابهی در پی داشته باشد.
میتوانید از دستبند های ضد الکتریسیته ساکن هم استفاده کنید ولی استفاده از آنها خیلی ضروری نیست. در ضمن از پوشیدن لباس و یا جوراب پشمی هم خود داری کنید چون تماس بدن شما با این لباسها خود به خود الکتریسیته ساکن ایجاد میکند.
● سایر موارد نیازمند توجه
جا به جایی کامپیوتریکی دیگر از مواردی که میتواند صدمات جدی به کامپیوتر شما وارد کند حمل و نقل بی دقت آن است. کامپیوتر از قطعات مختلف ساخته شده که همگی با استفاده از اتصال دهنده ها و کابلها به هم متصل هستند. حمل و نقل بی دقت میتواند باعث جدا شدن و یا تغییر حالت این اتصالات شده و فاجعه بیافریند. پس هر بار که سیستم خود را حرکت میدهید (حتی اگر آن را مسافت کوتاهی جابجا میکنید) پوشش کیس را از جای خود بردارید و تمامی اتصالات را با دقت کنترل کنید. مطمئن باشید با انجام این کار طول عمر سیستم خود را تا حد زیادی افزایش خواهید داد.
اورکلاکینگآخرین موضوعی که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت مشکلاتی است که اورکلاک کردن قطعات مختلف به وجود میاورد. امروزه اورکلاک کردن در بین کاربران کامپیوتر طرفداران زیادی پیدا کرده است. خیلی از ما میخواهیم که پول یک سیستم متوسط را پرداخت کنیم و از آن کارایی در حد یک سیستم سطح بالا بدست بیاوریم. به همین خاطر اکثرا` سعی میکنیم سیستم خود را اورکلاک کنیم. اورکلاک کردن قطعا مختلف باعث ایجاد فشار بر روی آنها خواهد شد. از آنجایی که در بیشتر موارد برای انجام یک اورکلاک موفق نیاز به افزایش ولتاژ نیز داریم، ولتاژ بالاتر نیز مزید بر علت شده و عمر قطعات را بیش از پیش کاهش میدهد. البته معمولا` اورکلاک کردن به یکباره سیستم را نابود نمیکند! در بیشتر موارد انجام این عمل باعث ایجاد صدمات مختلفی در بلند مدت شده و در نهایت عمر کل سیستم را کاهش خواهد داد. در موارد نادری، مخصوصا` وقتی به یکباره فرکانس و یا ولتاژ تا حد زیادی افزایش داده شود، ممکن است خرابی و سوختگی سریع قطعات نیز اتفاق بیافتد.
انجام اورکلاک موفق نیاز به سعی و حوصله زیاد و استفاده از روش آزمون و خطا دارد، اگر قصد انجام چنین کاری را دارید با دقت زیاد آن را انجام دهید و همیشه سعی کنید در ابتدا از تجربیات دیگران بهره ببرید. به خاطر داشته باشید که با انجام این کار گارانتی قطعه و یا کل سیستم باطل خواهد شد. البته بهتر است اصلا` از خیر این کار بگذرید اما اگر حتما` قصد انجام آن را دارید خیلی دقت کنید.
● سخن آخر
خوب مسلما` هرگز نمیتوان به تمامی مشکلاتی که برای یک PC به وجود میاید و دلایل این مشکلات اشاره کرد. اما در این مقاله مهمترین و شایع ترین مشکلات مربوط به سخت افزار را شرح دادیم و سعی کردیم که راه حل های ساده ای برای پیشگیری از آنها ارائه کنیم. البته همانطور که خودتان هم دیدید در اینجا هم خطاهای انسانی نقش بسیار مهمی در ایجاد این مشکلات دارند. پس قبل از انجام هرکاری تا آنجا که ممکن است مطالعه کنید و با دیگران مشورت نمایید. هرگز عجله نکنید و به خاطر داشته باشید اندکی صرف وقت بیشتر میتواند باعث صرفه جویی زیادی در هزینه های شما بشود.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1679
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!