اردشیر بابکان چون پادشاهی از خاندان موبدان بود پس از رسیدن به سلطنت دین زرتشتی را آئین رسمی ایران قرار داد و اعتقاد به ادیان دیگر را ممنوع داشت. از دانشمندان زرتشتی که به پادشاهان ساسانی در تقویت و گسترش آن دین خدمت کرده‌اند، نخست باید «تنسر» (tansar) موبد زمان اردشیر بابکان و دیگر «آذربد مهر اسپندان» موبد زمان شاپور اول و «کرتیر» (kartire) موبد زمان «هرمزد» و «بهرام اول» را نام برد. در زمان ساسانیان به همت این موبدان بیست و یک قسمت (نسک) اوستای قدیم را به زبان پهلوی ترجمه کردند و آن ترجمه را «زند» نامیدند که به معنی تفسیر است. چون فهم کتاب «زند» به سبب وجود لغات آرامی مشکل می‌نمود، شرحی به زبان فارسی ساده بر آن نوشتند و آن را پازند خواندند. اساس سیاست داخلی ساسانیان هماهنگی دین و دولت بود. چنان که فردوسی توسی می‌فرماید:
چنان دین دولت به یکدیگرند
تو گوئی که از بن ز یک مادرند
چو دین را بود پادشه پاسبان
تو این هر دو را جز برادر مخوان
آتشکده‌های زرتشتی
از مظاهر دین مزدیسنی (اهورا مزدا پرستی) در ایران آتشکده‌هایی بود که در هر گوشه‌ای بر پا داشته‌بودند. آتشدان در میان آتشکده جای داشت و پیوسته آتش مقدس در آن می‌سوخت. هر آتشکده هشت درگاه و چند اطاق هشت گوشه داشت. آتشدان در اتاق تاریکی بود که در وسط بنا ساخته‌بودند آتشکده از کندر و دیگر عطریات آکنده بود. محافظ آتشکده را «هیربد» می‌نامیدند. در میان آتشکده‌های ایران سه مادر آتشکده بودند که طبقات مختلف مملکت آتشکده‌های شهرها و روستاها و حتی خانه‌های خود را از آن‌ها فروزان می‌ساختند و آن سه عبارت بود از: آذرفرنبغ، «آذرگش نسپ» و «آذربرزین مهر»
آذرفرنبع: اختصاص به موبدان داشت و محل آن در «کاریان» پارس در نیمه راه بین بندرعباس و دارابگرد بود.
آذرگش نسب: ویژه پادشاهان و آرتشتاران و بزرگان بود و محل آن در شهر «شیز» (گنزک) در کنار دریاچه ارومیه بود که خرابه‌های آن اکنون در محل ده بهرام در نزدیکی تکاپ دیده می‌شود.
آذربرزین مهر: آتشکده کشاورزان و پیشه‌وران بود و در کوه‌های «ریوند» در شمال غربی نیشابور قرار داشت. این آتشکده و آتشکده‌های دیگر پس از اسلام به تدریج از میان رفتند.
دین‌های منشعب از آئین زرتشتی
اصولآً همه ادیان ایرانی پیش از اسلام مبتنی بر دو اصل خیر و شر یا «هرمزد» و «اهریمن» است. ولی فرقی که با هم دارند در کیفیت و مدت آمیختگی شر یا خیر است. در دین زرتشتی سرانجام خیر بر شر و هرمزد بر اهریمن غلبه خواهد کرد ولی در ادیان دو گانه پرستی دیگر چنین نیست. هر دینی برای رهایی از شر، فلسفه‌ای دارد که درباره آن‌ها باید بعداً مفصل‌تر شرح دهیم. بعضی از متفکران دوره ساسانی که راه آسان‌تری برای رستگاری بشر می‌جستند، چون دین مزدیستی را جوابگوی پرسش های خود ندیدند به بدعت در آن دین پرداختند و ادیان نوینی را بنیاد نهادند که مبنای همه آن‌ها بر دو گانه پرستی است. مهم‌ترین این ادیان عبارتند از: مذهب زروانی، مانوی و مزدکی که در جای خود به تفصیل آن‌ها را شرح خواهیم داد.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 204
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!