همان گونه که در تعریف تکنیک انگیزه گفته شد اگر ما افکار یا ایده هایی که غیر معمول هستند را بیان کنیم منظور ما خود آن ایده ها نباشد بلکه هدف این است که از چارچوب فکری و عقلانی که مسیر مشخص و معمول و معمولی دارند بیرون بیاییم و از این طریق به امور تازه تری دست یابیم اما جالب این است که عده ای به اشتباه تصور می کنند که هدف همین است که فقط افکار و ایده های عجیبی ارائه کنند و در این اندیشه به سر می برند که هر ایده ی عجیبی در ذات خود می تواند منجر به ایجاد خلاقیت شود . اگر ایده ای عجیب و غیر عادی ارائه می شود به این دلیل است که آن ایده پایه ای برای درک و ادراک دوباره از اموری شوند که ما به آن ها خو گرفته و عادت کرده ایم . اگر گفته می شود که ماشینی با چرخ های مربع درست کنیم به این معنا نیست که به واقع این کار را انجام دهیم بلکه از این طریق می خواهیم حالات و امکانات دیگری را بررسی کنیم و ببینیم که نتیجهی چنین ایده ای چه خواهد شد ؟ آیا ماشین حرکت می کند؟ آیا حرکتش با الگوی خاصی است ؟ آیا سایر قطعات ماشین نباید تعمیر کنند؟ و غیره در اینجا تجزیه و تحلیل جایی ندارد بلکه تصورات و خیالاتی مطرح می شود که مارا با شرایط جدید روبرو می سازد تا از آن طریق به سازگاری با شرایط جدید دست پیدا کنیم . این نوع تخیلات است که در ذات و ماهیت بشر وجود دارد و در عده ای این تصورات در حد تصورات باقی می مانند و در عده ای دیگر الهام بخش شده و باعث تشکیل سلسله ی زنجیرواری از تخیلات و تفکرات و ایده ها می شوند که زمینه و بستر خلاقیت را فراهم می آورند به طور مثال هنگامی که هابل در رصدخانه ای در بالای کوه به مدت سالیان سال به مطالعه ی آسمان می پرداخت در این فکر افتاد که یک روز تلسکوپ خود را بیرون از فضای زمین منتقل کند . این ایده در آن زمان با نظرات انتقادی زیادی مواجه شد و بعد از چند دهه، سرانجام با تلاش دانشمندان و مهندسان و متخصصان ، عملی شد و دستاوردهای شگفتی که امروزه از مطالعه ی تلسکوپ هابل حاصل شده است مرهون نظریه و ایده ی خود او بود که سرانجام عملی گشت . در همان زمان چه بسا این فکر ساده وجود داشت که ضعف ما در شناخت فضا به خاط کوچک بودن عدسی ها و... است و اگر عدسی های بزرگتری را بتوان ساخت ، نیازی به چنین کاری نخواهد بود بلکه تلسکوپ را بیرون فضا ببریم اما انتقال تلسکوپ به فضا مزایایی دارد که حتی بهترین تلسکوپ های درون زمین از آن بی بهره اند زیرا امکان چرخش و حرکت... ندارند . خوبی تکنیک های انگیزه این هستند که فرض های محال را در نظر می آورند تا از آن طریق به روش های جدید ی دست یابیم . این طرح های خیالی و محال نباید بلافاصله رد شوند بلکه در مورد آن ها اندیشه صورت می گیرد و امکانات گوناگون را بررسی می کند مانند قضیه ی هابل که عنوان شد یا نظر اینشتین که می گفت می خواهم بدانم اگر با سرعت نور حرکت کنیم چه اتفاقی می افتد؟ این فرض ها و انگیزه های محال، راه را برای تفکرات و ایده های بعدی باز می کنند. در این امر نتیجه مورد نظر ما نیست بلکه فقط می خواهیم ببینیم که چه اتفاقی روی می دهد اگر ...؟ البته اگر از بعد منطقی به قضیه نگاه کنیم و بخواهیم قضاوت و داوری کنیم در آن صورت با مشکلاتی مواجه می شویم که ممکن است طرح ما با نقایصی روبرو باشد فرضاً اگر اتومبیلی را در نظر آوریم که موتور آن روی سقف اش باشد ، در دید منطقی مشکلات فراوانی خواهیم داشت اما همین که این انگیزه مطرح می شود و به حالات گوناگون آن توجه می شود، این موضوع می تواند راهگشا باشد اما نباید عجله کرد . اگر طرحی به ذهن می رسد باید آن را یادداشت کرد و با تصور در مورد حالات مختلف آن، فرضیه ها یا انگیزه های دیگری را اضافه کرد و اگر بعد از زمان مشخصی به نتیجه ای نرسیم نباید خود خواه باشیم چرا که حتی دوبونو نیز به این واقعیت اشاره می کند که ممکن است که برخی از ایده ها هیچگاه عملی نشوند و فرضاً یک راه ساده برای سفر به کره ماه نه موشک و نه فضا پیما بلکه این است که مثل تله کابین یک سیم محکم و طویل داشته باشیم و آن را به ماه منتقل کنیم و از آن طریق هر وقت که خواستیم ، همه ی افراد را به آنجا ببریم . این انگیزه ی جالبی است اگر به نتیجه هم نرسد می توانیم به ایده و عقیده یا مفهومی که ورای آن است بیندیشیم .
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!