خيلي از منجمان آماتور و حرفه‌اي در كنار رصد و مشاهده ماه و سيارات و ستارگان و ساير اجرام آسماني،به ديدن خورشيد و يا گرفت خورشيد اقدام ميكنند. و اكثرا هم در زمان كسوف به سراغ مشاهده خورشيد ميروند. گرفت كلي خورشيد يكي از تماشايي‌ترين رويدادهاي نجومي است كه بيشتر مردم در طول زندگيشان تجربه ميكنند. اما اگر در رصد خورشيد موارد ايمني را رعايت نكنيد،تماشاي خورشيد ميتواند خطر آفرين باشد.
تابش خورشيد كه به ما مي‌رسد مجموعه‌اي از طيف پرتوهاي فرابنفش تا نور مرئي و سپس امواج راديويي را شامل ميشود. نسوج چشم بخشهاي از طيف نور مرئي و فرو سرخ را ميتواند دريافت كند. پس بخشهايي از نور فرو سرخ هم ميتواند به شبكيه برسد. شايد فكر كنيد خطرناك ترين بخش نور خورشيد براي چشم طيف فرا بنفش باشد. ولي مساله اصلي به شدت نور خورشيد مربوط ميشود. در صورتي كه به طور مستقيم و بدون هيچ ابزار محافظي به خورشيد نگاه كنيم، تابش نور شديد خورشيد به شبكيه باعث تباهي سلولهاي حساس به نور ميشود. نور شديد باعث شروع يك دوره واكنشهاي شيميايي در سلولها ميشود و توانايي آنها را در واكنش به محركهاي بينايي از بين ميبرد يا كمتر ميكند. در اين صورت به اصطلاح چشم دچار `كوري خورشيدي` يا سوختن شبكيه ميشود. اين آسيب ديدگي ممكن است موقت يا هميشگي باشد. خطر تابش هاي فرو سرخ (مادون قرمز) و فرا بنفش، هر چند خطرناك هستند اما در نسبت به شدت تابش نور خورشيد، اهميت كمتري دارند. به دليل آن كه نور خورشيد داراي انرژي گرمايي نيز هست، اگر فرآيند نگاه به خورشيد طولاني شود، علاوه بر آن واكنشهاي شيميايي ممكن است آسيب گرمايي به شبكيه وارد شود و بافتهاي شبكيه را بسوزانند. از آنجايي كه در شبكيه، عصب وجود ندارد، اين آسيبها بدون درد هستند و هيچ دردي را حس نم شود. اما ساعاتي بعد، آسيب ديدگي اثرات خود را نشان مي دهد!
با چشم برهنه فقط در هنگام كسوف كامل، كه تمام سطح خورشيد پوشيده شده باشد ميتوان به خورشيد نگاه كرد. حتي در كسوف جزئي هلال باريك خورشيد نيز توانايي سوزاندن شبكيه را دارد.
ايمن ترين روش براي رصد خورشيد، روش غير مستقيم است. در اين روش از صفحه پرده (از جنس مقوا يا چوب ...) تيره‌اي كه سوراخي ريزي در روي آن ايجاد شده است، استفاده ميشود. اگر اين صفحه را رو به خورشيد بگيريم و سپس در فاصله 1 متري زير آن صفحه سفيدي قرار دهيم، در روي صفحه سفيد قرص خورشيد ديده خواهد شد. كه در زمان كسوف جزئي به شكل هلال سفيد رنگي بر صفحه ظاهر خواهد شد. مشابه اين روش در هنگام كسوف،در زير درختان پر برگ ديده ميشود. در اين جا برگهاي در هم فرو رفته درختان، نقش همان روزنه كوچك را بازي ميكنند.
اما موقعي مي توانيم خورشيد را مستقيما مشاهده كنيم كه از صافيهاي مخصوص اين كار كه براي محافظت از چشم ايجاد شده‌اند، استفاده كنيم. سطح صافيها با لايه‌اي از آلياژ آلومينيوم يا كروم ساخته شده است.
از بهترين صافيهاي خورشيدي، ورقه مايلار است كه شدت تابش خورشيد و نور فرابنفش و فرو سرخ را تا حد زيادي كم ميكند.
يكي ديگر از اين صافيها، شيشه جوشكاري شماره 9 يا 14 است. ميتوانيد آن را از ابزار فروشي ها تهيه كنيد. لازم به توضيح است كه از شيشه جوشكاري نيز نمي توان بيش از چند ثانيه استفاده كرد چون اين وسيله كار يك فيلتر ايمن را انجام نمي دهد.
بسياري از صافي هايي كه در دسترس هستند، از جمله فيلم هاي عكاسي، نگاتيو عكس، شيشه دود زده،عينك آفتابي، و ... هيچ كدام از آنها ايمن نيستند. هر چند به ظاهر از شدت نور خورشيد كاهش ميدهند ولي هيچگاه مانع از عبور پرتوهاي فرابنفش و فرو سرخ نميشوند.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1615
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!