آنچه مسلم است، خطوط قدیمی دارای تنوع بسیار بوده است و این مطلب را در کلیه‌ی آثاری که راجع به پیدایش خط و تکامل آن نوشته شده یا به چاپ رسیده است می‌توان ملاحظه کرد. از جمله، دانشمند ارجمند جناب آقای سهیلی خوانساری در مقدمه‌ی گلستان هنر آورده‌اند:«در قرن دوم و سوم، قرآن‌ها به خط مکی، مدنیین، التئم، مثلث، مدوّر، کوفی، بصری، مشتقف تجاوید، سلواطی، مصنوع، مایل، راصف، اصفهانی، سجلی، پیرآموز نوشته می‌شد.» در دوره‌ی امویان، یکصد و پنج نوع خط کوفی یاد شده‌است که بعضی از آن‌ها را استاد هروی کتابت کرده‌اند. در رساله‌ی علم‌الکتابه ابوحیان توحیدی (قرن چهارم) ضمن اشاره به توجه و اقبال قدما، از خط کوفی و انواع آن نام برده شده:
اسماعیلی، مدنی، مکی، اندلسی، شامی، عراقی، عباسی، بغدادی، مشعب، ریحانی، محرّر، مصری.
همچنین صاحب‌الوسیط خطوط مدوّر، مشجّر، مربّع و متداخل را نیز از انواع کوفی شمرده‌است. و به همین ترتیب «تا اواخر قرن پنجم، چهل‌ودو نوع خط کوفی تحریری و تزیینی به کار می‌رفت که بیشتر در خراسان رواج داشت.»
اینک به انواع خط در قرآن محلی اشاره می‌شود:
کوفی قرن اول (کوفی محرّر): خطی ساده و بی‌پیرایه، بدون اعراب و نقطه که در قرن اول هجری رایج بوده‌است و حضرت علیعلیهالسلام در کتابت آن تبحر فراوان داشته‌است.
کوفی قرن دوم: در قرن دوم هجری، ابوالاسود دُؤَلی که در خدمت حضرت علیعلیهالسلام به اکتساب علوم اشتغال داشت، به راهنمایی آن حضرت، نقطه و اعراب را برای خط کوفی ابداع کرد که در این زمینه تحولی بزرگ محسوب می‌شود. بدیهی است این تحول، به‌صورتی تدریجی شکل گرفته و در مراحل اولیه‌ی کتابت قرآن‌ها، حرکات به جای نقطه و نقطه به جای اعراب منظور می‌شده‌است.
کوفی قرن سوم: خط کوفی در قرن سوم راه تکامل بیشتری را در پیش گرفت و ابن مقله‌ی شیرازی(272- 328 هجری) در سال 310 هجری خط نسخ را از روی آن وضع کرد.
قرآن مُحَلّی
امتیاز: 0.00
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
ارسال ها: 252
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!