انبساط گرمایی آب با افزایش دما ، حجم آب در گسترهی دمایی صف تا 4 درجه ی سلسیوس کم میشود. در این گستره ضریب انبساط حجمی منفی است. در بالای 4 درجه ی سلسیوس آب با گرم شدن منبسط میشود (شکل) از این رو آب بیشترین چگالی را در 4 درجه ی سلسیوس دارد. آب موقع یخ زدن نیز منبسط میشود ، به همین دلیل است که یخ از وسط خانههای ظرفهای یخ ساز بالا میزند. برعکس ، بیشتر مواد موقع یخ زدن منقبض میشوند.
این رفتار غیرعادی آب اثر مهمی بر حیات گیاهان و جانوران در دریاچهها دارد. دریاچه از سطح به پایین سرد میشود ؛ در بالای4 درجه ی سلسیوس آب سرد شده در سطح به عمق دریاچه جریان مییابد زیرا چگالی آن بیشتر است. ولی وقتی دمای سطح به زیر 4 درجه ی سلسیوس سقوط کند ، آب نزدیک سطح از آب گرم زیر چگالی کمتری دارد. از این رو جریان به طرف پایین قطع میشود ، و آب نزدیک سطح از آب زیر سردتر میماند. وقتی سطح یخ بزند ، چون یخ از آب چگالی کمتری دارد شناور میشود. حتی تا وقتی که تمام دریاچه یخ بزند ، آب در عمق در 4 درجه ی سلسیوس باقی میماند. اگر آب مثل اغلب مواد رفتار میکرد ، و در سرد شدن و یخ زدن پیوسته متراکم میشد ، دریاچهها از عمق به بالا یخ میزدند. گردش ناشی از اختلاف در چگالیها به طور مداوم آب گرمتر را برای سرد شدن مؤثر به سطح میآورد ، و دریاچهها بسیار آسانتر یخ میزدند. این امر حیات همهی گیاهان و جانوران را که نمیتوانستند یخ زدن را تحمل کنند در معرض نابودی قرار میداد. اگر آب این ویژگی استثنایی را نداشت ، تحول حیات راه بسیار متفاوتی را طی میکرد.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامهريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!