منو
 کاربر Online
1084 کاربر online
 : شیمی
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از صفحه قبلی اقدام کنید.   کاربر offline معصومه قاسمی 3 ستاره ها ارسال ها: 372   در :  دوشنبه 03 مهر 1385 [04:34 ]
  شیمیدان ها در شهر بوعلی سینا
 

شیمی آلی در آغاز پیدایش به معنای شیمی ترکیبات با منشائ طبیعی بود، اما با گذشت زمان چنان گسترشی در این رشته به وجود آمد که نه تنها به ترکیبات طبیعی منحصر نمی شود ؛ بلکه شامل میلیون ها ترکیب سنتزی با کاربردهای متنوع می شود.
امروزه شیمی آلی را به عنوان یکی از علوم پایه ، می توان زیربنای علوم دیگری مانند پلیمر، داروسازی و حتی شاخه هایی از نانوتکنولوژی دانست. استادان شیمی آلی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی از دانشگاه ها و مراکز علمی پژوهشی سراسر کشور هر سال گردهم می آیند و با ارائه دستاوردهای علمی خود از طریق پوستر و سخنرانی به تبادل اطلاعات می پردازند. سیزدهمین سمینار شیمی آلی ایران ، امسال در روزهای 16 تا 18 شهریور در دانشگاه بوعلی سینای همدان برگزار شد و همدان میزبان 599 شرکت کننده از سراسر ایران بود. در این همایش 782 مقاله با موضوعات مختلف در زمینه های شیمی آلی ، پلیمر و شیمی کاربردی ارائه شد که از این تعداد 19 مقاله به صورت سخنرانی تخصصی ، 7 مقاله به صورت سخنرانی عمومی و بقیه به صورت پوستر بود.
دکتر رامین قربانی ، عضو هیات علمی دانشکده شیمی دانشگاه بوعلی سینا و دبیر سیزدهمین سمینار شیمی آلی کشور، هدف اصلی برگزاری این سمینار را بررسی کارهای تحقیقاتی انجام شده در این رشته در یک سال اخیر و ایجاد ارتباط بیشتر میان پژوهشگران مطرح کرد و گفت: در این گردهمایی پژوهشگران شیمی آلی به هم نزدیک شده اند و با مطالب علمی جدید آشنا می شوند. این سمینار از بعد کیفی و کمی از درجه علمی بالایی برخوردار است و امیدواریم پلی باشد میان پژوهشگران شیمی آلی و صنعتگران با هدف کاربردی کردن تحقیقات در صنعت.

در این همایش ، استادان و پژوهشگران برجسته ای مانند دکتر یونس ایپکچی از شیمیدان های ایرانی مقیم آلمان ، دکتر هاشم شرقی از دانشگاه شیراز و یکی از 11دانشمند ایرانی برگزیده ISI، دکتر منوچهر مامقانی و دکتر فرهاد شیرینی از دانشگاه گیلان دکتر عیسی یاوری و دکتر علی اکبر حیدری از دانشگاه تربیت مدرس ، دکتر بابک کریمی از مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه زنجان و دیگر دانشمندان کشور که در علم شیمی صاحب مکتب هستند و تحقیقات گسترده ای انجام داده اند، سخنرانی ویژه داشتند. همایش در 3 روز برگزار شد ؛ هر روز در 2 نوبت صبح و بعدازظهر. ابتدا سخنرانان منتخب مقاله های خود را به شکل سخنرانی ارائه می کردند، سپس بازدید از پوسترها شروع می شد.

شیمی آلی و سنتز

سنتز مواد آلی ، بخش بسیار مهمی از تحقیقات شیمیدان های آلی است که پایه بسیاری از علوم دیگر است و نقش مهمی در پیشرفت صنایع دیگر دارد. تهیه مواد دارویی ، پلیمرها، رنگهای غذایی و صنعتی ، ترکیبات معطر و بسیاری مواد شیمیایی دیگر حاصل تحقیقات در بخش سنتز مواد آلی است.

شاید واکنش های سنتز روی کاغذ ساده به نظر برسد ؛ اما انجام این واکنش ها در آزمایشگاه کار دشوار و پیچیده ای است. مساله مهم در سنتز یک ترکیب شیمیایی ، انتخاب مواد اولیه ارزان و قابل دسترس است.

مساله دیگر کنترل شرایط واکنش است ، مانند انتخاب دما و فشار بهینه که برای رسیدن به محصول مورد نظر اهمیت خاصی دارد. روابط استوکیومتری یا نسبت مواد اولیه شرکت کننده در واکنش ، موضوع دیگری است که شیمیدان آلی در سنتز یک مولکول خاص به آن توجه می کند. یکی از مسائلی که در سنتز مواد آلی بسیار اهمیت دارد، به دست آوردن محصول خالص است ؛ زیرا باقی ماندن مواد اولیه ای که در واکنش شرکت نکرده اند یا پیشرفت واکنش در مسیری پیش بینی نشده ، موجب می شود که محصول نهایی ناخالص شود. در همایش همدان ، بخش مهمی از پوسترها و سمینارهای ارائه شده در زمینه سنتز مواد آلی بود. استفاده از ایزوسیانیدها به عنوان مواد اولیه در واکنش هایی که بیش از 2 ماده اولیه دارند، یکی از روشهای سنتزی است که به تولید ترکیبات هتروسیکل دارای نیتروژن منجر می شود. دکتر عیسی یاوری ، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس از استادان برجسته شیمی آلی در ایران که تحقیقات زیادی در زمینه واکنش های سنتزی انجام داده است ، در فعالیت های تازه اش ، مطالعه ای درباره واکنش هایی بر پایه ایزوسیانیدها داشته است که در این زمینه سمیناری را در همدان برپا کرد. شاخه دیگری از سنتز که چندین مقاله درباره آن در همدان داده شده بود، سنتز نوع خاصی از پلیمرها به نام هیدروژل است. هیدروژل ها پلیمرهایی هستند که می توانند تا چندین برابر وزن خود، آب جذب کنند. این مواد شامل زنجیرهای پلیمری می شوند که با شاخه های جانبی به هم متصل شده و حالت شبکه ای ایجاد می کنند. در دانشگاه تربیت معلم آذربایجان ، بعضی از این هیدروژل ها تهیه شده است که قابلیت استفاده در داروسازی دارند.

فاطمه حسین زاده ، دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی آلی این دانشگاه ، درباره هیدروژنی که ساخته است ، می گوید: «داروهایی را که لازم است در روده کوچک آزاد شوند تا جذب بهتری داشته باشند، می توان به شبکه هیدروژل وارد کرد. این هیدروژل ها طوری تهیه شده اند که در PH معده تغییری در آنها ایجاد نمی شود؛ اما در PH روده کوچک داروها را آزاد می کنند. به این ترتیب بیشترین جذب دارو اتفاق می افتد.» همچنین نوع دیگری از این هیدروژل ها از سوی محققان سازمان انرژی اتمی به کمک تابش اشعه به جای واکنش های شیمیایی معمول ساخته شده است که در تهیه چسبهای پانسمان زخم و سوختگی کاربرد دارد. این طرح در همایش به صورت پوستر ارائه شد. سنتز در آب به عنوان سبزترین حلال یا حلالی که اثرات مخرب محیطی ندارد. سنتز در محیط یونهای مایع ، واکنش های بدون حلال و استفاده از امواج مایکروویو در سنتز از دیگر موضوعاتی بود که درباره آنها پوسترها و سخنرانی هایی انجام شد.

نانوتکنولوژی و شیمی

یکی از شاخه های شیمی که در سالهای اخیر مورد توجه پژوهشگران بوده است ، نانوتکنولوژی است. نانوکامپوزیت ها، نانوذرات فلزات ، نانولوله های کربنی و بسیاری محصولات دیگر را می توان فصل مشترکی میان شیمی و نانوتکنولوژی دانست. در همایش همدان نیز مقاله های زیادی در ارتباط با فناوری نانو داده شده بود که می توان به تهیه نانوذرات آهن از سوی پژوهشگران صنعت نفت اشاره کرد. نانوذرات آهن ، می توانند نقش مهمی در زنده کردن نیترات ها داشته باشند. نیترات ها بخش مهمی از آلودگی های محیط زیستند که در پسابهای صنعتی و فاضلاب ها وجود دارند. اگر نانوذرات آهن به این آبها تزریق شوند، آهن صفر به یونهای آهن اکسید تبدیل می شود و به این ترتیب یونهای نیترات زنده شده و از محیط حذف می شوند.
دکتر شکرریز، ارائه کننده پوستر مربوط به این مقاله در ارتباط با اهمیت نانوذرات آهن در حذف نیترات ها می گوید: «روشهای دیگری مانند تعویض یون و روش اسمزی برای حذف نیترات از پسابها وجود دارد ؛ اما روش زنده کردن شیمیایی از کارآیی بیشتری برخوردار است و نانوذرات آهن به دلیل داشتن سطح تماس بیشتر واکنش پذیری بهتری دارند. علاوه بر این سخنرانی ، دکتر بابک کریمی از مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه زنجان در ارتباط با نانوذرات پالادیوم و نقش کاتالیزوری آنها در واکنش ها، بسیار مورد توجه شرکت کنندگان قرار گرفت ، به طوری که هیات داوران وقت بیشتری را برای ارائه مطلب در اختیار دکتر کریمی گذاشتند.

رایانه در شیمی آلی

با پیشرفت علم رایانه و پیدایش برنامه های محاسباتی متنوع ، امروزه شیمیدان ها برای اثبات یک واقعیت مجبور به تکرار آزمایش های شیمیایی مختلف نیستند و می توانند آنچه را که در آزمایشگاه و از طریق تجربه به دست آورده اند، با کمک محاسبات رایانه ای اثبات کنند. بررسی طول پیوندها، زوایای پیوند، حالت پایدار یک مولکول و خیلی چیزهای دیگر از کاربردهای رایانه در شیمی است.
سینا فروتن نژاد، دانشجوی دکترای شیمی آلی دانشگاه تهران از شرکت کنندگان همایش همدان با کمک تئوری AIو محاسبات رایانه ای توانسته است ، دلایل ناپایداری یونهای حلقوی فلورونیوم را اثبات کند و معتقد است این محاسبات مطمئن ترین روش در بررسی ناپایداری این یونهاست و روشهایی که پیش از این معمول بوده است تا این اندازه کارایی ندارند. فروتن نژاد، مطالعاتش را به صورت سخنرانی تخصصی ارائه کرد ؛ اما در بخش پوستر مقاله های زیادی در زمینه محاسبات رایانه ای وجود داشت.

نیم قرن آموزش شیمی

دکتر یونس ایپکچی ، شیمیدان برجسته ایرانی مقیم آلمان ، نیم قرن در زمینه شیمی تحقیق و پژوهش کرده است و بسیاری از استادانی که امروز در دانشگاه های ایران مشغول تدریس هستند، روزگاری در آلمان دانشجوی وی بوده اند.
سخنرانی عمومی دکتر ایپکچی در دومین روز همایش بسیار مورد توجه شرکت کنندگان قرار گرفت ، به طوری که سالن آمفی تئاتر دانشگاه بوعلی سینا، لبریز از جمعیت بود و عده زیادی هم در کناره سالن ایستاده بودند. دکتر ایپکچی به اختصار درباره طرحهای مختلفی که در طول 50سال روی آنها کار کرده بود توضیح داد و در میان آنها به خاطراتی از دوران تحقیقاتش نیز اشاره می کرد که این تنوع بر جذاب بودن سخنرانی وی می افزود.

  امتیاز: 0.00