نتیجه آزمایش اشعه کاتدی
اشعه کاتدی چیزی جز جریانی از الکترونها در فضای تخلیه شده نیست. ولی این نام را از آنجا داریم که اشعه مذکور در ضمن مطالعه تخلیه الکتریکی کشف شد و اشعهای بود که از کاتد به سوی آند و به خط راست منتشر میشد.
آزمایشهای متعدد نشان داده است که:
1.اشعه کاتدی از ذراتی که بار الکتریکی منفی دارند تشکیل شده است (از جنس الکترون)
2.این اشعه به جنس فلز تشکیل دهنده کاتد و یا نوع گاز بستگی ندارد، علت این است که پرتوهای ویژهای از کاتد به سوی آند روانه میشوند. مطالعات بعدی نشان داد که این اشعه از جنس نور نیست، زیرا که در میدان الکتریکی و مغناطیسی انحراف مییابد و این انحراف به سمت قطب مثبت است.
ژان پرن در سال 1895 نشان داد که اشعه کاتدی از ذرات کوچکی که دارای بار الکتریکی منفی هستند به وجود آمده است. او در سر راه عبور اشعه کاتدی صفحهای قرار داد که در وسط آن شکافی وجود داشت و از داخل آن شکاف توانست یک دسته اشعه عبور دهد.
در این حالت اگر مسیر اشعه را به کمک فلوئورسانس قابلیت رؤیت کنیم. وقتی حباب در حوزه مغناطیسی یک آهنربا قرار میگیرد، مسیر اشعه کاتدی به طرف قطب جنوب مغناطیس منحرف میشود.
دانشمند معروف ج-ج تامسون با استفاده از اثر توأم یک میدان الکتریکی قائم در مسیر اشعه کاتدی و یک میدان مغناطیسی، توانست نسبت بار به جرم ذره مفروض، یعنی الکترون را محاسبه کند. (1897) نتیجه بسیار مهم آزمایش و محاسبه او این بود که این نسبت، یعنی
، بستگی به جنس گاز درون لوله و شرایط آزمایشی ندارد.
دانشمندانی که از آنها نام برده شد به ویژه تامسون، نتایج مربوط به تخلیه الکتریکی در درون گازها را چنین بیان کردند که هر اتم از تعدادی الکترون و یک قسمت با بار مثبت و بسیار سنگینتر ساخته شده، بنابراین ذرهای است تجزیهپذیر.
تحت تأثیر میدان الکتریکی پر قدرت، از کاتد الکترونهایی کنده شده و با سرعت زیاد بسوی آند روانه میشوند و در سر راه خود به اتمهای گاز برخورد کرده و از این اتمها الکترونهایی را به بیرون پرتاب و آنها را تبدیل به یونهای مثبت (اشعه مثبت) میکنند. در ضمن این یونها حالت برانگیخته پیدا کرده و نوری را منتشر میسازند که مشخص کننده آنهاست، چنانکه رنگ نور منتشره از یک گاز به گاز دیگر تفاوت دارد.
بدینسان ثابت شد که الکترون از اجزاء اصلی تمام مواد است. کشف الکترون سرآغاز مطالعات و نظریههای مربوط به ساختمان درونی اتم بوده و به اندیشه تجزیهناپذیر بودن اتم خط بطلان کشیده است.
پیوند های خارجی
http://Olympiad.roshd.ir/chemistry/content/pdf/0111.pdf