قلع






Indium - Tin - antimony
Ge
Sn
Pb  
 
 
img/daneshnameh_up/6/63/Sn_TableImage.png
عمومی
نام, علامت اختصاری, شمارهTin, Sn, 50
گروه شیمیایی فلز ضعیف
گروه, تناوب, بلوک14 «IVA), 5 , p
جرم حجمی, سختی 7310 kg/m3, 1.5
رنگ خاکستری درخشان نقره ای
img/daneshnameh_up/3/38/125pxSn2C50.jpg
خواص اتمی
وزن اتمی 118.710 amu
شعاع اتمی (calc.) 145 (145) pm
شعاع کووالانسی 141 pm
شعاع وندروالس 217 pm
ساختار الکترونی Kr]4d10 5s2 5p2]
e- بازای هر سطح انرژی2, 8, 18, 18, 4
درجه اکسیداسیون «اکسید) 4,2 «آمفوتریک)
ساختار کریستالی چهار گوش
خواص فیزیکی
حالت ماده جامد
نقطه ذوب 505.08 K (449.47 °F)
نقطه جوش 2875 K (4716 °F)
حجم مولی 16.29 ש»10-6 ««متر مکعب بر مول
گرمای تبخیر 295.8 kJ/mol
گرمای هم جوشی 7.029 kJ/mol
فشار بخار 5.78 E-21 Pa at 505 K
سرعت صوت 2500 m/s at 293.15 K
متفرقه
الکترونگاتیویته 1.96 «درجه پائولینگ)
ظرفیت گرمایی ویژه 228 J/«kg*K)
رسانائی الکتریکی 9.17 106/m اهم
رسانائی گرمایی 66.6 W/«m*K)
1st پتانسیل یونیزاسیون 708.6 kJ/mol
2nd پتانسیل یونیزاسیون1411.8 kJ/mol
3rd پتانسیل یونیزاسیون2943.0 kJ/mol
4th پتانسیل یونیزاسیون3930.3 kJ/mol
5th پتانسیل یونیزاسیون7456 kJ/mol
پایدارترین ایزوتوپها
isoNAنیمه عمر DMDE MeVDP
112Sn0.97%Sn با62نوترون پایدار است.
114Sn0.65%Sn با64 نوترون پایدار است.
115Sn0.34%Sn با65 نوترون پایدار است.
116Sn14.54%Sn با66 نوترون پایدار است.
117Sn7.68%Sn با67 نوترون پایدار است.
118Sn24.23%Sn با68 نوترون پایدار است.
119Sn8.59%Sn با69 نوترون پایدار است.
120Sn32.59%Sn با70 نوترون پایدار است.
حالت متا 0.006 MeV55 yIT
Beta-
0.006
0.394

121Sb
122Sn4.63%Sn با72 نوترون پایدار است.
124Sn5.79%Sn با74 نوترون پایدار است.
126Sn{syn.}~1 E5 yBeta-0.380126Sb
SI واحدهای STP استفاده شده مگر آنکه ذکر شده باشدnoted.


قلع عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی با نشان Sn وعدد اتمی 50 وجود دارد.این فلز ضعیف چکش خوار و نقره ای که به آسانی در آزمایش‌های مربوط به هوا اکسیده نمی شود و در برابر فرسایش مقاوم است ، در بسیاری از آلیاژها وجود داشته و بعنوان پوشش مواد دیگر جهت جلوگیری از فرسایش آنها بکار می رود.قلع را عمدتا" از ماده معدنی کاسی تریت که در آن بصورت اکسید وجود دارد ، بدست می آورند.

خصوصیات قابل توجه


قلع فلزی است چکش خوار ، قابل انعطاف، شدیدا" بلورین وسفید نقره ای که ساختار بلوری آن هنگام خم شدن قطعه ای از قلع صدای خاصی ایجاد می کند( علت آن شکست بلورها است).این فلز دربرابر فرسایش ناشی از آب تقطیر شده دریا و آب لوله کشی مقاومت می کند اما بوسیله اسیدهای قوی و موادقلیایی و نمکهای اسیدی مورد حمله قرار می گیرد. هنگامیکه اکسیژن بصورت محلول است قلع بعنوان کاتالیزور عمل کرده و واکنشهای شیمیایی را تسریع می کند.
درصورتیکه آنرا درحضور آزمایش‌های مربوط به هوا حرارت دهند Sn2 حاصل می شود. Sn2 اسید ضعیفی بوده و با اکسیدهای بازی تولید نمکهای قلع می کند.قلع را می توان به مقدار زیادی جلا داد و بعنوان پوشش سایر مواد جهت ممانعت از فرسودگی یا واکنشهای شیمیایی دیگرمورد استفاده قرار می گیرد.این فلز مستقیما" با کلر و اکسیژن ترکیب می شود و و جایگزین هیدروژن اسیدهای رقیق می گردد.قلع در دماهای معمولی انعطاف پذیر است اما در صورتیکه گرم شود شکننده می شود.

شکلهای مختلف


در فشار طبیعی قلع جامد دارای دو شکل مختلف است . در دماهای پایین به شکل خاکستری یا قلع آلفا وجود دارد که دارای ساختار بلوری مکعبی مانند سیلیکن و ژرمانیم است. وقتی دما بالاتر از 2/13 درجه سانتیگراد باشد به رنگ سفید یا قلع بتا تبدیل می شود که فلزی بوده و دارای ساختار چهار وجهی است. درصورتیکه سرد شود به آهستگی بصورت خاکستری برمی گردد که بیماری قلع نامیده می شود.بهر حال این تغییر شکل تحت تاثیر ناخالصیهایی از قبیل آلومینیم و روی قرار می گیرد که با افزودن آنتیموان یا بیسموت می توان از آن جلوگیری کرد.

کاربردهــــــا


قلع به آسانی به آهن متصل شده وبرای پوشش سرب روی و فولاد مورد استفاده قرار می گیرد تا از پوسیدگی آنها جلوگیری شود.قوطیهای فولادی با پوشش قلع برای نگهداری غذا کاربردی وسیع دارد و این کاربرد بخش وسیعی از بازار قلع فلزی را تشکیل می دهد.


سایر کاربردها :

زیر دمای k))72/3 قلع تبدیل به یک ((ابر رسانا می شود.در واقع قلع یکی از اولین ابررساناهایی بود که مورد بررسی قرار گرفت ؛Meissner effect که یکی از ویژگیهای ابررساناها می باشد اولین بار در بلورهای قلع ابررسانا کشف شد.آلیاژ نیوبیوم – قلع (Nb3Sn) بعلت دمای بحرانی بالا(k 18) و میدان مغناطیسی بحرانی( T 25) بصورت سیمهایی برای آهنرباهای ابررسانا کاربرد تجاری پیدا کرده است .یک آهنربای ابررسانا به وزن چند کیلوگرم قادر به تولید میدانهای مغناطیسی مشابه الکترومغناطیسهای چند تنی می باشد.

تاریخچـــــــه


قلع ( انگلوساکسون tin و لاتین stannum) یکی از قدیمی ترین فلزات شناخته شده است و از دوران باستان بعنوان بخشی از برنز مورد استفاده بوده است.چون موجب سخت شدن مس می گردد از 3500 سال قبل از میلاد در وسایل برنزی بکار رفته است.
img/daneshnameh_up/6/6e/Tinsymbol1.jpg


رونق تجارت قلع در دوران باستان بین معادن Cornwall و تمدنهای مدیترانه وجود داشته است. با این وجود شکل خالص این فلز تا تقریبا" 600 قبل از میلاد کاربرد نداشته است.

پیدایــــــــــش


img/daneshnameh_up/b/bf/180pxTinOreUSGOV.jpg


تقریبا" 35 کشور در جهان به استخراج قلع مشغولند. تقریبا" هر قاره ای یک کشور مهم تولید کننده قلع دارد. قلع را با کاهش سنگ معدن بوسیله ذغال سنگ درکوره های بازتابی تولید می کنند. این عنصر نسبتا" کمیاب با فراوانی تقریبا" ppm2 در پوسته زمین در مقایسه با ppm94 برای روی ،ppm63 برای مس و ppm 12 برای سرب وجود دارد.بیشتر قلع جهان از رسوبات زردار ( Placer) بدست می آید و حداقل نیمی از آن در جنوب شرقی آسیا تولید می شود.تنها ماده معدنی که از نظر تولید تجاری قلع اهمیت دارد کاسی تریت ( SnO))2) نام دارد اگرچه مقادیر کمی قلع نیز از نمکهای مرکبی مانند(( stanite, cylindrite, frankeite, canfieldite, و teallite بدست می آید.قلع ثانویه یا قراضه نیز منبع مهم دیگری از قلع به حساب می آید.

ایزوتوپهــــــا


قلع معمولی از 9 ایزوتوپ پایدارو 18 ایزوتوپ ناپایدار تشکیل شده است.

هشدارهــــــا


مقادیر کم قلع که در قوطی کنسروها وجود دارد برای انسان بی ضرر است. ترکیبات قلع تری آلکیل وتری آریل زیست کشهایی هستند که هنگام کار با آنها باید احتیاط کرد.

منبع


پیوندهای خارجی




تعداد بازدید ها: 166067