نام سوره
این سوره را از آن جهت بقره نامیده‌اند که داستان بقر (گاو)
بنی اسرائیل در این سوره آمده است.
مشخصات سوره بقره
این
سوره مدنی است و در جزء اول قرآن و بعد از
سوره مبارکه حمد قرار دارد. این سوره اولین سوره‌ای است که در
مدینه بر
خاتم الانبیاء صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نازل گردیده و پس از آن
سوره انفال دومین سوره‌ای است که در مدینه بر پیامبر نازل شد. این سوره را (
فسطاط القرآن : سراپرده قرآن) نیز نامیده‌اند.
این سوره دارای 6121 کلمه 205500 حرف است و مجموع آیاتش را از 284 تا 287 آیه ذکر کرده‌اند.
ثواب قرائت سوره بقره
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود : هر چیزی را رفعتی است و رفعت قرآن
سوره بقره است. هر مومنی که در خانه خود آنرا تلاوت نماید تا سه روز
شیطان وارد آن خانه نشود. و نیز فرمود : هرکس این سوره را تلاوت نکند خانه‌اش از خیرات خالی باشد.
در
تفسیر ابوالفتوح و دیگر تفاسیر آمده است : هنگامی که پیامبر لشگری را روانه
جنگ می‌نمود یک یک افراد لشگر را نزد خود می‌طلبید و می‌فرمود: از قرآن چه در حفظ داری؟ عرض می‌شد فلان و فلان سوره را. تا آنکه جوانی پیش آمد که از نظر سن از همه کوچکتر بود ، عرض کرد : یا رسول اللّه من حافظ سوره بقره‌ام. پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به
سپاه اسلام فرمودند این شخص را امیر شما قرار دادم. گفتند : یا رسول اللّه چگونه این جوان را بر ما پیران امیر قرار دادی؟ فرمود : (مَعهُ سورةُ البَقَره ؛ او حافظ سوره بقره است.) از این سخن رسول اللّه معلوم می‌شود که
منصب امارت و حکومت ، به علم است و فضیلت و کثرت دانش نه به سن و سال. به همین جهت
امیرالمومنین علیه‌السلام که تمام سوره‌ها را با تمام تفاصیل می‌دانست و علوم تمام انبیا را در سینه داشت، در خلافت مقدم بود.
عرض سوره بقره
این سوره بصورت قسمتهای مختلف و جداگانه‌ای نازل شده است. به همین جهت تمام آن یک مقصد را دنبال نمی‌کند. اما بیشتر آن در صدد بیان موضوعات ذیل است :
حقوق خدا بر بندگان ،
وجوب ایمان به کتب نازل شده ،
عدم تفاوت بین پیامبران ،
ذم کافران و منافقان به دلیل ایجاد اختلاف در
دین خدا ،
تغییر سمت قبله ،
آداب حج ،
ارث ،
روزه ،
مباحث اخلاقی ، تذکر و پند و
موعظه.
فوائد تلاوت سوره بقره
حضرت علی علیه‌السلام از
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم روایت کرده که فرموده : هر کس چهار آیه از اول سوره بقره را با
آیة الکرسی و آیه بعد آن و سه آیه آخر سوره را تلاوت نماید چیزی که باعث ناراحتی او شود به او نمی‌رسد چه در رابطه با خودش و چه در رابطه با اهل و مالش و شیطان به او نزدیک نشود و
قرآن را فراموش نکند.
همچنین ببینید