حدشنوایی


مقدمه

یکی از ساده‌ترین اندازه گیریهای مربوط به توانایی گوش تعیین این است که حداقل تراز شدت قابل درک چگونه با فرکانس تغییر می‌کند. حداقل شدت آکوستیکی را که برای تشخیص یک فرکانس لازم است، آستانه شنوایی (Thresheld Of Hearing) یا آستانه شنودگی (Threshold Of Andibility) همان فرکانس می‌نامند. اندازه گیری مربوط به این آستانه‌ها بوسیله عده‌ای از پژوهشگران صورت گرفته است. چنانکه انتظار می‌رود، نتیجه‌های اندازه گیری روی مردم از شخصی به شخص دیگر به طرز فوق العاده تغییر می‌کند، حتی اگر همه دارای شنوایی عادی باشند. همچنین مشاهده شده است که آستانه شدت تابع سن فرد گوش دهنده است، و با بالا رفتن سن حساسیت گوش نسبت به فرکانسهای زیاد بسیار کم می‌شود. آستانه شنوایی تابع امتداد تابش پرتوهای صوتی است و اینکه صدا با یک گوش یا با دو گوش شنیده شده باشد، است.

واحد آستانه شنوایی

آستانه‌ها بر حسب تراز شدت با دسی بل بیان می‌شوند.



img/daneshnameh_up/b/b5/earup.jpg تصویر

فرکانس حداکثر حساسیت

فرکانسی که در آن حداکثر حساسیت وجود دارد، برای گوش عادی در نزدیکی 3000 هرتز است. با برسی نمودارها می‌توان دریافت که منحنی آستانه شنوایی در فرکانس نزدیک به 1000 هرتز از خط صفر db (دسی بل) عبور می‌کند و با کم شدن فرکانس بطور منظمی ‌زیاد می‌شود. چنانچه در فرکانس 50 هرتز ، حداقل شدتی که برای قابل درک کردن آن لازم است، حدود یک میلیون برابر شدتی است که برای درک فرکانس 3000 لازم است.

فرکانسهای کمتر از 30 هرتز

اندازه‌هایی که منحنی آستانه برای فرکانس کمتر از 30 هرتز نشان می‌دهد، قابل اعتماد نیستند. زیرا در این فرکانسها شدتی که برای قابل درک کردن آنها لازم است به اندازه‌ای زیاد است که نمی‌توان از پیدا شدن هارمونیکها در سرچشمه صورت جلوگیری کرد.

فرکانسهای بالا

در فرکانسهای زیاد نیز منحنی آستانه صعود می‌کند و میزان افزایش در نزدیکی حد بالا آنچنان سریع است که می‌توان گفت، در آنجا انقطاع تند صورت می‌گیرد. در حدود این فرکانس است که بزرگترین اختلافها در گوش شنوندگان مشاهده می‌گردد. خصوصا اگر بعضی از آنها بیش از 30 سال داشته باشند. فرکانس انقطاع برای مرد یا زن جوان ممکن است به 20000 برسد و حتی در مواردی به 25000 سر می‌زند. ولی کسانی که سنشان 40 یا 50 باشد، به ندرت می‌توانند فرکانس بیش از 15000 را درک کنند و حتی فرکانس انقطاع کمتر از 10000 هرتز است

فرکانس کمتر از 1000 هرتز

فرکانسهای کمتر از 1000 هرتز اصولا آستانه تابع سن شنونده نیست.

آستانه احساس (Threshold of feeling)

وقتی شدت موجهای آکوستیکی زیاد شود، صوت بلندتر می‌گردد و به جای شنیدن آن در گوش خود احساس قلقلک می‌کنیم. این تراز شدت کمتر از آستانه شنوایی ،‌ تابع فرکانس است و مقدارش در حدود 120db (دسی بل) بوده و آن را آستانه احساس می‌نامند.

عوامل موثر در آستانه احساس

آستانه احساس مانند آستانه شنوایی از فردی به فرد دیگر تغییر می‌کند، ولی تغییراتش به اندازه تغییری که درباره آستانه شنوایی پیدا می‌شود، نیست.

احساس درد

وقتی شدت را از این مرحله نیز بیشتر کنیم، احساس قلقلک به احساس درد تبدیل می‌شود و در این حال تراز شدت 40db(دسی بل) است. اگر تحریک ممتد تا حدود زیادی از این ترازهای شدت بگذرد، ساز و کار شنوایی ضایع می‌گردد. سرانجام اگر گوش در معرض صوتی با تراز بیش از 60db(دسی بل) واقع شود، فورا مریض خواهد شد.

مباحث مرتبط با عنوان




تعداد بازدید ها: 15157