تعاریف دین


دین از مفاهیمى است که توافق مشترک درباره آن وجود ندارد و همواره درباره آن آراء و نظرات گوناگونی وجود داشته است ، حتی عده‏اى از محققان آن را قابل تعریف نمى‏دانند .

  • دکتر رابرت ا.هیوم مى‏گوید: دین به اندازه‏اى ساده است که هر بچه عاقل و بالغ و یا آدم بزرگ مى‏تواند یک تجربه دینى حقیقى از آن داشته باشد و به اندازه‏اى جامع و پیچیده است که براى فهم کامل و بهره‏گیرى تام از آن نیازمند تجزیه و تحلیل مى‏باشد .

شاید هیچ کلمه دیگرى غیر از دین نباشد که همواره و آشکارا خیلى صاف و ساده به کار رود، ولى در واقع، نمایانگر نگرش‏ هایى باشد که نه فقط بسیار متفاوت‏اند، بلکه گاه مانعة‏الجمع‏اند .
به هر حال تفاوت دیدگاه‏هاو عدم توافق و وجود آراء متعدد بیانگر اهمیت موضوع و نقش حساس دین و روشنگر وجوه و ابعاد متمایز مسائل و امورى است که به نحوى در قلمرو مفهوم دین قرار مى‏گیرند.
به طوری که می توان گفت دین به اندازه‏اى غنى و فراگیر مى‏باشد که جنبه‏هاى متفاوت آن، براى طبایع مختلف به گونه‏هاى متفاوتى ، مهم جلوه مى‏کند .


این تنوع وگستردگى باعث شد تا عده‏اى ادعا نمایند که امکان تعریف واحدى از دین‏ممکن نیست و ارائه تعریفى که جامع افراد و مانع اغیار باشدامکان‏پذیر نمی باشد.

  • یکى از نویسندگان غربى درباره فراوانى و تعدد تعاریف در آن سرزمین مى‏گوید: در غرب طى روزگاران، آن‏قدر تعریفات فراوان از دین پدید آمده که حتى ارائه فهرست ناقصى از آن غیر ممکن است .
به هر حال، موضوع دین‏ از چنان گستردگى و وسعتى برخوردار است که به طور طبیعى، نمى‏توان از یک بعد و یا منظر خاصى به تحقیق و بررسى آن پرداخت.
  • لذا هر کدام از دانشمندان اسلامی و دانشمندان غربی و علمای ادیان کوشیده اند تا بر اساس نگرش و اعتقاد خود تعریفی کامل از دین عرضه کنند. به همین دلیل آنها در ادراک دین بر جنبه های مختلفی تأکید نموده اند.

  • رابرت هیوم تحت عنوان برخوردهاى مختلف در مطالعه ادیان‏ به بعضى از این نگرش‏ها و شیوه‏هاى نظر به دین اشاره می کند مانند: برخورد تاریخى، نگرش روان‏شناختى، نظر فلسفى، دیدگاه اجتماعى، برخورد ادبى، برخورد زیباشناسانه، برخورد اخلاقى، نگرش شخصى و مقایسه تطبیقى ادیان .

منابع

1- محمدتقى مصباح، آموزش عقاید،جلد اول، ص 28
2- ادیان زنده جهان ، ترجمه عبد الرحیم گواهی، ص‏24 -18
3- میرچا الیاده، فرهنگ و دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهى، ، ص 202
4- میرچا الیاده، دین پژوهی،ترجمه بهاالدین خرمشاهی، ص‏7
5- دین پژوهى، دایره‏المعارف دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهى، ج 1، ص 85



تعداد بازدید ها: 16688