تداوم مناسبات سلجوقیان با خلفا در سلسله های دیگر
در واقع وقتی تاریخ از دوران سلجوقیان یاد میکند،
__اتابکان،
خوارزمشاهیان و حتی
غزنویان لاهور و
غوریان__
را هم به این دوران منسوب میدارد، چرا که امتداد ایام آنها در این عصر و حتی بعد از این دوران، چیزی به جز ادامه اوضاع و احوال عهد سلجوقیان نیست و اکثر عوامل سیاسی و اجتماعی عهد سلجوقیان تا مدتها بعد هم در احوال این سلسله ها باقی ماند؛ همان گونه که سلاطین سلجوقی، خلفای بغداد چون
مسترشد و
راشد
را از فکر مداخله در امور خارج از حوزه امور شرع مانع شدند، اتابک آذربایجان -
شمس الدین ایلدگز - سیاست را کار پادشاهان میدانست و خلیفه را تنها در امور مربوط به شرع محق میشناخت.
محمد خوارزمشاه هم در برابر ناصرِ خلیفه با خشونت و اهانت رفتار میکرد و حتی در عزل او و در خاتمه دادن به
خلافت عباسیان نیز اراده خود را آزاد مییافت.