ماجرای حکمیت در جنگ صفین از حوادث بی‌سابقه‌ی تاریخ اسلام است.
امیرالمؤمنین علیه السلام که در دو قدمی پیروزی قرار داشت، به سبب نیرنگ عمرو عاص و فریب خوردن عده‌ی قابل توجّهی از سربازان نادانش، از ادامه نبرد و دست یافتن به پیروزی بازماند.
امام علی علیه السلام، اگر سپاهیان نادان و ناآگاهش او را تنها نمی‌گذاشتند و مانع‌تراشی نمی‌کردند، چشم فتنه را از کاسه در می‌آورد و به حکومت دودمان اموی که بعدها هشتاد سال به طول انجامید پایان می‌بخشید و تاریخ اسلام و تمدن مسلمین را دگرگون می‌کرد.
این سپاهیان نادان چهار مورد را به امام علیه السلام تحمیل کردند که دود آن اول به چشم خودشان و سپس به چشم سایر مسلمین رفت. این موارد عبارت بودند از:

• پذیرفتن آتش بس و قبول حکمیت قرآن و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله.
• پذیرفتن ابو موسی اشعری به عنوان نماینده امام علی علیه السلام.
• حذف لقب امیرالمؤمنین از متن پیمان حکمیّت.
• پس از امضای پیمان حکمیت نیز از کار خود پشیمان شدند و این بار بر شکستن همین پیمان اصرار ورزیدند.

منابع:

• فروغ ولایت، ص 656 - 655