در پی گسترش اسلام در شهر
مدینه (توسط
مصعب بن عمیر، سفیر
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم در مدینه، و هم‌پیمانان رسول خدا در اولین بیعت عقبه) 75 نفر مسلمان این شهر عازم
حج شدند و همانند سال پیش (سال دوازدهم بعثت) با رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در عقبه
منی (دره‌ای در پایین سرزمین منی) قرار ملاقات گذاشتند. شب دوازدهم ذی الحجه سال سیزدهم بعثت همگی در محل موعود گرد آمدند و پیامبر و
عباس بن عبدالمطلب نیز در آنجا حاضر شدند.
ابتدا عباس این گونه سخن گفت:
ای افراد خزرج! اکنون که دعوت محمد را پذیرفته‌اید، بدانید که محمد در میان قوم خویش بسیار عزیز و مورد حمایت است. به خدا سوگند، کسانی از ما که دعوتش را پذیرفته‌اند، جان خود را فدای او می‌کنند، و آنان که به وی نگرویده‌اند به دلیل بزرگواری او از وی حمایت می‌کنند. اگر توانمند و شجاع هستید و می‌توانید در مقابل دشمن عرب ایستادگی کنید، تصمیم بگیرید و متحد شوید و با عزمی واحد و گفتاری راست پیمان ببندید.
براء بن معرور، یکی از بزرگان مدینه، گفت:
سخنان تو را شنیدیم. به خدا سوگند، ما نیز جز آنچه گفتی در دل نداریم و بر آن هستیم که از روی درستی و راستی، خون‌های خود را در راه رسول خدا فدا کنیم.
عباس بن عباده، یکی دیگر از اهالی مدینه، گفت:
ای مردم! می‌دانید در چه موردی با رسول خدا بیعت می‌کنید؟»
گفتند:« آری.»
گفت: شما در مورد جنگ با مردم سرخ و سیاه ( دشمنان پیامبر خدا از هر قوم و قبیله‌ای ) با وی پیمان می‌بندید. اگر آماده‌اید مال خود را در راه او فدا کنید و جان بزرگان خود را در این راه ارزانی دارید، با او هم‌پیمان شوید وگرنه از هم اکنون
تن به این بیعت ندهید که در دنیا و آخرت رسوا خواهید شد؛ و اگر بر پیمان او استوار باشید خیر دنیا و آخرت را خواهید برد.
مردان و زنان مدینه همگی در پاسخ او گفتند: ای رسول خدا! اگر ما بر پیمان خویش وفادار باشیم چه پاداشی نصیب ماست؟
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:«
بهشت.
گفتند: پس دست خویش را بگشا تا با تو پیمان ببندیم.
براء بن معرور و
اسعد بن زراره و
ابو الهیثم نخستین کسانی بودند که با رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم پیمان بستند. آن گاه بقیه مسلمانان نیز دست بر دست پیامبر نهادند و پیمان بستند.
پس از این پیمان، دوازده تن از 75 مسلمان مدینه به عنوان سرپرستان انصار (نقباء الانصار) انتخاب شدند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم رو به این دوازده تن کرد و فرمود:
چنان که حواریون در نزد
عیسی ضامن قوم خود بودند، شما نیز مسئول هر پیشامدی هستید که در میان قوم شما اتفاق می‌افتد؛ و من خود کفیل مسلمانان هستم.
منابع:
مراجعه شود به: