درباره مسلمانی ِ ابوطالب روایات و مباحثات زیادی در بین مورخین وجود دارد و کتابها و مقالات بیشماری تدوین شده است که از جمله قدیمیترین آنها باید به کتاب «ایمان ابی طالب» اثر
شیخ مفید اشاره کرد.
تقریبا همه مورخان و مفسران
شیعه و عدهای از بزرگان
اهل سنت، معتقدند ابوطالب مسلمان بوده است.
به اعتقاد شیعیان، ابوطالب به محمد صلی الله علیه و آله و سلم و آیین اسلام ایمان آورده بود، اما مصلحت دید ایمانش را پنهان کند زیرا در غیر این صورت، همچون دیگر مسلمانان مکه طرد میشد و دیگر نمی توانست به عنوان سرپرست قبیله
قریش، حَکَم و داور مشرکان و قریشیان گردد و از نفوذ خود در حمایت از رسول خدا و کمک به دین او استفاده کند.
کمکهای فراوان ابوطالب به پیامبر و یارانش در تاریخ جای هیچ شبههای باقی نمیگذارد؛ از جمله اینکه ابوطالب با مسلمانشدن فرزندش، علی علیه السلام، مخالفت نکرد، حتی او را به همراهی با پیامبر فرمان داد، و رسول خدا را نیز به حمایت خود مطمئن ساخت. وقتی
حمزه نیز به اسلام گروید، ابوطالب شعری در تجلیل او سرود و وی را از میان برادرانش ستود.
ابوطالب نقشههای
ابولهب را در تحریک کفار و مشرکان برای آزار رسول خدا نقش بر آب میکرد و وقتی سران قریش از وی میخواستند برادرزادهاش را از ترویج اسلام باز دارد یا دست از حمایت او بکشد، با لحنی ملایم آنها را آرام می کرد و میگفت:«در این باره با او سخن خواهم گفت.» گاهی نیز با شدت با آنها بر خورد میکرد و آنان را از نزد خود میراند.
چون دعوت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در مکه عمومی شد، سران قریش به اندیشه قتل او افتادند و از ابوطالب خواستند پیامبر را به آنان تسلیم کند؛ اما چون او نپذیرفت، با خود پیمان بستند که از هر گونه رابطه فردی و اجتماعی با
بنی هاشم اجتناب کنند. از این رو رسول خدا و ابوطالب و سایر مسلمانان در بیرون شهر مکه در محلی که بعدها به ((شعب ابو طالب (شعب امام علی علیه السلام، شعب ابی یوسف)|شعب ابی طالب)) مشهور شد، اقامت گزیدند. جز ابولهب تمامی مردان و زنان بنی هاشم و بنی مطلب به ابوطالب پیوستند. او نیز در مدح قوم خود شعری سرود و آنان را در پایداری و دفاع از حریم پیامبر تشویق کرد.
به هر حال ایمان ابوطالب به دین اسلام قطعی است؛ ولی چرا با این همه دلایل روشن، هنوز برخی درباره این موضوع تردید میکنند؟ انکار ایمان ابوطالب ریشهای سیاسی دارد. هدف کسانی که در این باره شبهه ایجاد میکنند طعنهزدن به فرزندان ابوطالب، به خصوص امیر مؤمنان علی علیه السلام، بوده و هست!
جهت آگاهی بیشتر به این مراجع اهل سنت مراجعه شود:
انساب الاشراف بلاذری ج 1
تاریخ یعقوبی، ج 2
طبقات، ج 1
شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 14.
منابع:
اعیان الشیعه ج 8 ص 116، دایرةالمعارف اسلامی بزرگ اسلامی ج 5، الغدیر ج 7 ص 359، الکنی و الالقاب ج 1 ص 108، مستدرک سفینه البحار ج 6 ص 542