انقلاب اسلامی - نظریه اسکاچپل



اسکاچپل در کتاب خود تحت عنوان دولت‌ها و انقلابهای اجتماعی بر این اعتقاد بود که انقلابها ساخته نمی‌شوند بلکه بوجود می‌آیند.
وی در مقاله «دولت تحصیلدار و اسلام شیعی در ایران» در سال 1982 میلادی در تحلیل انقلاب اسلامی نوشت که اگر در دنیا تنها یک انقلاب موجود باشد که آگاهانه ساخته شده است آن انقلاب، انقلاب ایران است.

البته به نظر وی موقعی که در اثر نوسازی شدید (مانند اصلاحات ارضی، روند صنعتی کردن مهاجرت آسیب‌پذیر شد. انقلاب‌ اسلامی توسط مجموعه‌ای از شکلهای فرهنگی و سازمانی ریشه دار و تاریخی اسلامی شیعه و اسطورة بنیادین تشیع حضرت امام حسین و مراسم اسلامی، شبکة مساجد روحانیت و … بگونه‌ای هشیارانه ساخته شد.

ولی او به اقدامات ضد فرهنگی و ضد مذهبی رژیم پهلوی و وابستگی‌اش به بلوک غرب به ویژه آمریکا و رابطه دوستانه آن با اسرائیل اشاره نکرده است.

از سوی دیگر در این مقاله نیز هنوز نوعی جبرگرایی دیده می‌شود و اصالتی برای اندیشه، تفکر، اراده و رهبری در نظر گرفته نشده است. واضح است که علت نارضایتیهای عمومی از اقدامات رژیم شاه این بود که اساساً با اصول و اعتقادات اسلامی بیگانه بودند نه اینکه وقتی رژیم شاه در اثر نوسازی شدید تضعیف شد این بیگانگی را حس نموده باشند.



تعداد بازدید ها: 9316