زمینه درونی افراد
جوانان ، سرزمینهای آماده و حاصلخیز برای افشاندن بذر ایمان ومعنویت شمرده میشوند و بیش از دیگران زمینه پذیرش ایمان و معنویت دارند. رسول خداصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرموده است: «
شما را به نیکی درباره جوانان سفارش می کنم. به درستی که قلوب آنان نرمتر ومهربانتر است. وقتی خداوند مرا، بشارت دهنده و انذارکننده، بر انگیخت، جوانان بامن پیمان بستند و پیران به مخالفت برخاستند...».
اسماعیل بن فضل هاشمی میگوید: به
امام باقرعلیه‌السلام گفتم: مرا ازسبب تفاوت یعقوب و یوسف آگاه ساز. هنگامی که فرزندان یعقوبعلیه‌السلامبه او گفتند: ای پدر! بر تقصیراتمان آمرزش طلب که ما درباره یوسف گناه کردیم. یعقوبعلیه‌السلام فرمود: بزودی از درگاه خدا برای شما آمرزش می طلبم، ولی هنگامی که به یوسفعلیه‌السلام گفتند: خداوند شما را بر ما مقدم داشت و ما خطا کردیم، یوسفعلیه‌السلام فرمود: امروز شرمنده نباشید، من عفو کردم، خداوند گناه شما را ببخشد که او مهربانترین مهربانان است( یوسف، آیه 97 و 98).امامعلیه‌السلامفرمود: علت اینکه یوسف بی درنگ بخشید، آن است که قلب جوان نرمتر و مهربانتر ازکهنسال است. درطول
تاریخ اسلام بسیاری از جوانان به مقامات بالای معنویت دستیافتند.
قرآن
قرآن کتاب هدایت است و هر انسان با سوادی، به فراخور ظرفیت خود، از آن بهره میگیرد. جوان، به خاطر ویژگیهای خاص خود،بیشتر به انس با قرآن نیاز دارد تا در پرتو آن برای طی مسیرپرپیچ و خم زندگی ره توشهای مطمئن فراهم آورد.
امام صادقعلیه‌السلامفرمود:
کسی که قرآن تلاوت میکند، اگر جوان مومن باشد، قرآن باگوشت و خونش آمیخته میشود.
عبادت
عبادت و پرستش لازمه بندگی است. عبادت اوج ارتباط بنده و معبوداست. عبادت منبعی مطمئن برای آرامش است. جوانی دوره حساس وپرمخاطره زندگی است. اضطرابها، نگرانیها، ناکامیها و... همه در پرتو عبادت و بندگی از زندگی پرتلاطم جوان رخ بر میبندد و زندگیاش از اطمینان و امید سرشار میشود.
پیامبر اکرمصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلمفرمود: «
خداوند به سبب جوان عبادت کننده بر فرشتگان مباهات میکند و میفرماید: بندهام را بنگرید که چگونه به خاطر من ازخواهش نفسانیاش گذشت.»
شناخت دین
آگاهی جوان از دین در تربیت او نقشی مهم دارد. بر جوان مسلمان ضروری است که با علوم دینی و مسایل آن آشنا باشد و احکام الهی را بداند. امام باقرعلیه‌السلام فرموده است: «
اگر جوان شیعهای را نزدمن آورند که تفقه در دین نمیکند، او را با مجازاتی دردناککیفر خواهم داد.» شناخت دین و احکام آن تا آنجا اهمیت دارد که در روایات مرحلهای از مراحل تربیت شمرده شده است. امامصادقعلیهالسلام فرمود: «
فرزند آدم هفتسال اول بازی میکند، هفتسالدوم نوشتن فرا میگیرد و هفتسال سوم مسایل حلال و حراممیآموزد.»
توبه
جوان در معرض لغزشها و خطاهاست و دامهای شیطان برای فریب او مهیاتر است. بدین سبب به ارتباط با خداوند و حضور در مجالس
دعا، انابه و
استغفار بیشتر نیاز دارد. جوان با آب زلال
توبه روح و جان غبار گرفتهاش را شتسشو میدهد و خود را برای پیمودن سریعتر مسیر تکامل آماده میسازد. فراهم کردن زمینه توبه وتوجه دادن جوان به این عنصر سازنده بخشی از تربیت دینی ومعنوی اوست. پیامبر اکرمصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: «
هیچ کس نزد خداوند از جوان توبه کننده محبوبتر نیست،و هیچ کس نزد خداوند از کهنسالی که بر گناهانش باقی است،مبغوض تر نیست.»
منابع
- الحدیث، ج 1،ص 349
- بحارالانوار، ج 12، ص 280، ح 57
و ج 22، ص 385
و ج 67، ص 159
و ج 6، ص 130 و 131
- کنز العمال، ج 15، ص 776
- میزان الحکمة، ج 5، ص 8
- وسائل الشیعه، ج 15، ص 194، ح 1